Οι δημοπρασίες στα έργα τέχνης της φετινής χρονιάς παρουσίασαν μια άνιση εικόνα. Οι δημοπρασίες του Μαΐου στη Νέα Υόρκη, παρά την κυβερνοεπίθεση που έριξε την ιστοσελίδα του οίκου Christie’s για αρκετές ημέρες, κατάφεραν να πουλήσουν έργα τέχνης που ξεπερασε το ένα δισεκατομμύριο δολάρια.

Ακολούθησε μια «άνευρη» σειρά δημοπρασιών στο Λονδίνο τον Ιούνιο, ενώ οι δημοπρασίες του Νοεμβρίου στη Νέα Υόρκη αντιμετωπίστηκαν επιφυλακτικά από τους επενδυτές: οι Sotheby’s, Christie’s και Phillips πούλησαν συνολικά έργα τέχνης αξίας 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων – πτώση 40% σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τους New York Times.

Παρότι άλλαξαν χέρια έργα τέχνης «κλασικών» καλλιτεχνών όπως ο Ρενέ Μαγκρίτ, ο Κλοντ Μονέ, ο Πάμπλο Πικάσο, του Βίνσεντ Βαν Γκογκ αλλά και έργα «σύγχρονων» όπως ο Άντι Γουόρχολ και ο Εντ Ρούσα τα ποσά που «επενδύθηκαν» είναι αντιστρόφως ανάλογα από την αξία και ορισμένων έργων, αλλά και την αξία των ζωγράφων. ( Με το παρντόν, δεν είμαι κριτικός τέχνης για να γνωρίζω τι συμβολίζουν οι αριστουργηματικές απεικονίσεις στα κεφάλια γυναικών, τη θρεμμένη όρνιθα, τα βατράχια και της νεκρές φύσεις με ζωηρά χρώματα στα έργα του Πικάσο). Εντελώς μεταξύ μας, όμως πολλοί και από τους «επενδυτές» με τις σακούλες γεμάτες «μαύρο χρήμα» δε γνωρίζουν επίσης.

Τα περισσότερα χρήματα σε έργα τέχνης επενδύθηκαν σε πίνακα του Ρενέ Μαγκρίτ. Το έργο «Η αυτοκρατορία του φωτός (L’Empire des lumières) » του Βέλγου ζωγράφου του υπερρεαλισμού με επιρροές από τον ντανταϊσμό, πουλήθηκε 121.160.000 δολάρια.

Η «Αυτοκρατορία του Φωτός» είναι ο τίτλος μιας διαδοχής έργων ζωγραφικής του Ρενέ Μαγκρίτ. Απεικονίζουν την παράδοξη εικόνα ενός νυχτερινού τοπίου κάτω από έναν ηλιόλουστο ουρανό. Εξερευνούσε το θέμα σε 27 πίνακες από τη δεκαετία του 1940 έως τη δεκαετία του 1960. Οι πίνακες δεν είχαν προγραμματιστεί ως επίσημη σειρά.

Ο οίκος Christie’s έβγαλε σε δημοπρασία το «Standard Station, Ten-Cent Western Being in Half» του Εντ Ρούσα του 1964. Το πίνακα του Αμερικανού καλλιτέχνης που σχετίζεται με το κίνημα της ποπ αρτ, είχε στη συλλογή του μέχρι πρόσφατα ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής από το Τέξας, Σιντ Μπας. Αν και είχε στόχο να πουλήσει το έργο κοντά στα 50 εκατομμύρια δολάρια αυτό έπιασε 68.260.000. Πάρα πολλά λεφτά για ένα βενζινάδικο!

Ο Ρούσα, έχει εργαστεί στα μέσα ζωγραφικής, χαρακτικής, σχεδίου, φωτογραφίας και κινηματογράφου. Είναι επίσης γνωστός για τη δημιουργία πολλών βιβλίων καλλιτεχνών.

Το έργο του Κλοντ Μονέ «Nymphéas» (1914-17) ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής της φθινοπωρινής δημοπρασίας του Sotheby’s που πραγματοποιήθηκε στις 18 Νοεμβρίου, στη Νέα Υόρκη.

Ο πίνακας πωλήθηκε έναντι 65,5 εκατομμυρίων δολαρίων, μετά από μία συναρπαστική μάχη. Επί δεκαεπτά λεπτά, τρεις πλειοδότες αναμετρήθηκαν δίνοντας τις προσφορές τους τηλεφωνικά, για την απόκτηση του εξαιρετικού πίνακα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτή τη δημοπρασία τη δεύτερη υψηλότερη τιμή σημείωσε το έργο του Πάμπλο Πικάσο «La Statuaire» (1925), που πωλήθηκε έναντι 24,8 εκατ. δολαρίων (ήταν στη Συλλογή Miller τα τελευταία 25 χρόνια) και την τρίτη υψηλότερη τιμή έλαβε το «White Oval» (1921) του Βασίλι Καντίνσκι, το οποίο έφτασε στα 21,6 εκατομμύρια δολάρια.

Μάλιστα την τελευταία φορά που είχε τεθεί σε δημοπρασία από τον Sotheby’s το 1971 πωλήθηκε έναντι μόλις 105.000 δολαρίων!

Παραδόξως ωστόσο, η μεγαλύτερη μάχη της βραδιάς δεν δόθηκε για πίνακα, αλλά για ένα έπιπλο. Το τραπέζι «Herd of Elephants in the Trees» (2001) του François-Xavier Lalanne, κατασκευασμένο από χρυσό πατιναρισμένο μπρούντζο και γυαλί, πωλήθηκε 11,6 εκατομμύρια δολάρια, πολύ πάνω από την αρχική εκτίμησή του που ήταν μεταξύ 4 και 6 εκατομμυρίων δολαρίων. Το τραπέζι διεκδίκησαν πάνω από 20 πλειοδότες.

Σε μία άλλη δημοπρασία του Οίκου Sotheby’s που έλαβε χώρα στα τέλη Απριλίου, το ιμπρεσιονιστικό αριστούργημα «Μeules a Giverny», που φιλοτέχνησε ο Μονέ το 1893, πουλήθηκε έναντι 34,8 εκατομμύρια δολαρίων μετά από σκληρή αναμέτρηση μεταξύ ενδιαφερομένων αγοραστών.

Το έργο « untitled (yellow and blue) 1954 » του αφηρημένου εξπρεσιονιστή, Μαρκ Ρόθκο πουλήθηκε 32.474.502 δολάρια.

Από καλλιτέχνες που οι επενδυτές έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη δεν θα έλειπε φυσικά και ένας πίνακας του Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Ο πίνακας «Coin de jardin avec papillons», πουλήθηκε 33.185.000 δολάρια.

Επειδή «Δε λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή», από τα πιο ακριβοπληρωμένα έργα τέχνης που άλλαξαν χέρια ήταν το «Flowers» του Άντι Γουόρχολ, το οποίο κόστισε σε αυτόν που το έκανε δικό του ούτε λίγο ούτε πολύ 35.485.000 δολάρια.

Πάρα πολλά χρήματα δαπανήθηκαν για το έργο «Untitled elmar 1982», του Ζαν Μισέλ Μπασκιά. Ούτε λίγο ούτε πολύ κάποιος επένδυσε 46.479.000 δολάρια για ένα έργο χωρίς τίτλο… αλλά ποιοι είμαστε εμείς για να κρίνουμε την τέχνη.