15o Ethnofest: Το Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου Αθήνας είναι αφιερωμένο στην Παλαιστίνη

Το Ethnofest, το Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας, συμπληρώνει φέτος τα 15 χρόνια αδιάλειπτης δράσης του τη στιγμή μιας μακριά από ιδανικής παγκόσμιας συγκυρίας: εν μέσω αλλεπάλληλων κρίσεων σε διάφορα μέρη του πλανήτη, έναν πόλεμο να μένεται στη Μέση Ανατολή, με αποκορύφωμα τη γενοκτονία που συντελείται στην Παλαιστίνη και την ολοένα αυξανόμενη συντηρητικοποίηση της Ευρώπης και της Αμερικής.

Θεωρώντας ευθύνη κάθε πολιτιστικού φορέα που λειτουργεί σε τέτοιο πλαίσιο να αναλογίζεται και να αναλαμβάνει τη θέση του απέναντι σε όσα γύρω του εξελίσσονται, το Ethnofest επιλέγει σταθερά να αντιλαμβάνεται τις ταινίες ως ένα παράθυρο στις πολυπλοκότητες και τον πλουραλισμό του κόσμου, ένα εργαλείο που δίνει χώρο στη φαντασία και στην ενσυναίσθηση να διευρυνθούν.

Μόνο κοιτώντας από μέσα προς τα έξω, με αφετηρία αλλά πέρα από το προσωπικό, μπορεί η επιθυμία για συλλογική ευημερία να μετουσιωθεί σε εφικτή πραγματικότητα. Βασισμένη σε αυτή τη σκέψη, η φετινή αφίσα σχεδιασμένη από τον Γιώργο Σκαρμούτσο, αναγνωρίζει την έκλειψη μέσα στην οποία ζούμε από την οποία όμως βλέπει να ξεπροβάλλει με ένταση η επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο.

Πρεμιέρα & Προβολές στο Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα

Είναι οι γυναίκες και οι συγκλονιστικές μαρτυρίες τους που δίνουν το στίγμα στην ταινία έναρξης After the Odyssey της Helen Doyle. Στις ακτές της Ιταλίας, εκεί που ντόπιες γυναίκες συνυπάρχουν με Νιγηριανές μετανάστριες μετουσιώνεται σε πραγματικότητα η έννοια της αλληλεγγύης και της ενδυνάμωσης. Σηματοδοτώντας την πολυετή συνεργασία του Ethnofest με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στην Αθήνα, το φεστιβάλ θα βρεθεί ξανά στη Σίνα 31 τόσο για την πρεμιέρα την Τρίτη, 26 Νοεμβρίου όσο και για μια ειδική προβολή την Τρίτη, 3 Δεκεμβρίου των ταινιών Evy & I της Hélène Bares και Empty Hours της Judith Longuet Marx.

Spotlight

Η φετινή διοργάνωση ρίχνει το βλέμμα στον πολυβραβευμένο Δανο-Παλαιστίνιο σκηνοθέτη Mahdi Fleifel. Οι τέσσερις μικρού μήκους ταινίες του – Xenos (2014), A Man Returned (2016), I Signed The Petition (2018), 3 Logical Exits (2020) – αποτυπώνουν με οξυδερκή τρόπο τις εκφάνσεις της παλαιστινιακής ταυτότητας, τα αδιέξοδα, τα όνειρα και τη βιωμένη εμπειρία. Σε μια κρίσιμη και βάναυση συνθήκη στη Μέση Ανατολή, με την επιθετική πολιτική του Ισραήλ σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, η ανάγκη να παραμένει η Παλαιστίνη στο πρώτο πλάνο των συζητήσεων καθίσταται ακόμα πιο άμεση.

Νέο Τμήμα «Αφηγήσεις Πεδίου»

Το Ethnofest εγκαινιάζει φέτος το τμήμα Αφηγήσεις Πεδίου που έρχεται να συστηματοποιήσει τις δράσεις που το φεστιβάλ έως τώρα φιλοξενούσε και αφορούσαν το υπό ανάπτυξη οπτικοακουστικό έργο δημιουργών, από τη διαδικασία έρευνας έως και την παραγωγή του υλικού.

Σκοπός του τμήματος είναι να δημιουργήσει ένα χώρο συνάντησης για να παρουσιάζονται οπτικοακουστικά σε εξέλιξη έργα που αναζητούν την πλαισίωση, την ανάπτυξη ή/και την ανατροφοδότηση από ένα εύρος ειδικών και επαγγελματιών.

Ακόμα, έργα που ολοκληρώθηκαν στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων μπορούν να αποκτήσουν ορατότητα, να βρουν στο τμήμα μια πλατφόρμα παρουσίασης και συζήτησης και να ενταχθούν στο οικοσύστημα του μη μυθοπλαστικού κινηματογράφου, της οπτικής ανθρωπολογίας και της πολυμεσικής εθνογραφίας.

Στο πλαίσιο αυτό, θα παρουσιαστεί η Νυχτερινή Βάρδια των Βαλεντίνης Σαμπεθάι, Λουκά Κουμπούρη και Αλίκης Αγγελίδου, θα προβληθεί υλικό βίντεο από την μακρόχρονη επιτόπια εθνογραφική έρευνα του Κωνσταντίνου Καλαντζή στην περιοχή των Σφακίων ενώ θα παρουσιαστεί και η ταινία BIO-AGE για τη βιο-κοινωνική εμπειρία της γήρανσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 των Ειρήνη Παπαδάκη, Αίγλη Χατζούλη και Σίλα Μιχάλακα.

Συνεργασία με το Εργαστήριο Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας | Masterclass με τον Barley Norton

Υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το Ethnofest σε συνεργασία με το Εργαστήριο Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επισημοποιεί στο φετινό του πρόγραμμα τη νέα θεματική υποενότητα του τμήματος της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς με τίτλο «Εθνομουσικολογία και Κινηματογράφος».

Εδώ θα παρακολουθούμε ταινίες που εξερευνούν με μοναδικό τρόπο ποικίλες παραδόσεις, ταυτότητες, πρακτικές, είδη και βιογραφίες, αποτυπώνοντας τη μουσική μέσα από την ιδιαίτερη ματιά του κινηματογραφικού φακού. Στο πλαίσιο αυτό, η φετινή έκδοση υποδέχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον Barley Norton, εθνομουσικολόγο, κινηματογραφιστή και καθηγητή εθνομουσικολογίας στο πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου για την προβολή της ταινίας του “Hanoi Eclipse – The Music of Dai Lam Linh” (2010) αλλά και για ένα μοναδικό masterclass με τίτλο “Filmmaking, Music Research and Cultural Heritage”.

Σε αυτό, ο Norton θα παρουσιάσει το ερευνητικό του έργο γύρω από τη μουσική κουλτούρα της Νοτιοανατολικής Ασίας και με αφορμή την προβολή της ταινίας του θα μιλήσει για τη σχέση της εθνομουσικολογίας με τον κινηματογράφο, καθώς επίσης και για την οπτικοακουστική αναπαράσταση της μουσικής ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στην ίδια ενότητα, ξεχωρίζει επίσης το “La Tumba Mambi” των Alexandrine Boudreault-Fournier και DJ Jigüe, που μας μυεί σε ένα κοσμικό αφρο-κουβανικό είδος τραγουδιού, χορού και κρουστών που προέκυψε από τα κύματα μετανάστευσης σκλάβων κατά τη διάρκεια της Αϊτινής Επανάστασης και έγινε αναπόσπαστο τμήμα της κουβανέζικης κουλτούρας.

Στο πλαίσιο των προβολών με επίκεντρο την άυλη πολιτιστική κληρονομιά θα προβληθούν επίσης οι ταινίες “Πρωτόγαλα” (2024) του Παναγιώτη Παπαφράγκου, που συνδέει τον άνθρωπο με τα ζώα, διερευνώντας τις έννοιες της μητρότητας, του θηλασμού και της ορφάνιας και “Τελευταίος Νομάς” (2024) του Φίλιππου Φερεντίνου, όπου μέλη της Σαρακατσάνικης κοινότητας, αφηγούνται τα προσωπικά τους βιώματα και συζητούν την έννοια της ταυτότητας σήμερα.

Ειδική Προβολή | London του Patrick Keiller

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, 30 χρόνια από την πρώτη της κυκλοφορία, η σαγηνευτική πρώτη μεγάλου μήκους ταινία London (1994) του πρωτοποριακού Βρετανού σκηνοθέτη, αρχιτέκτονα και συγγραφέα Patrick Keiller είναι ένα φωτογραφικό ταξίδι – ωδή στο Λονδίνο όπου ο σκηνοθέτης καταγράφει την οδύσσεια ενός flâneur στην πόλη ενσωματώνοντας πολιτική σάτιρα, ιστορικά γεγονότα, λογοτεχνικούς υπαινιγμούς, αστικούς μύθους αλλά και άφθονο αλλόκοτο χιούμορ.

Η μορφή του δοκιμίου, η οπτικοακουστική μίξη και οι καλλιτεχνικές στρατηγικές που εφαρμόζει στην ταινία ο Keiller τον καθιστούν μία από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές που αναδείχθηκαν στον βρετανικό κινηματογράφο μετά τον Peter Greenaway.

Πανόραμα, Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία & Initiations

Περισσότερες από 40 ταινίες απαρτίζουν τις υπόλοιπες ενότητες του φεστιβάλ, Πανόραμα, Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία και Initiations, με σπουδαστικές ταινίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ανάμεσά τους ταινίες όπως τα:

• Fairy Garden (Πανόραμα) του Gergő Somogyvári, ένα τρυφερό ντοκιμαντέρ ενηλικίωσης για τη φιλία της εκδιωγμένης από την οικογένειά της τρανς έφηβης Fanni με τον άστεγο Laci, που εγκαινιάζει τη συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας,
• η υπέροχη και βαθιά συγκινητική ταινία The Mountains (Πανόραμα), όπου ο σκηνοθέτης Christian Einshøj φοράει το υπερηρωικό κοστούμι του και εξοπλισμένος με βιντεοσκοπημένο υλικό 30 ετών προσπαθεί να επανανοηματοδοτήσει το τραύμα της απώλειας του μικρού του αδερφού και να επανασυνδεθεί με τα μέλη της οικογένειάς του,
• το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ Hold on to her (Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί) του Robin Vanbesien που συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, το οποίο καταγράφει τις συλλογικες προσπάθειες θυμάτων, ακτιβιστών και άλλων αλληλέγγυων προκειμένου να διερευνηθεί η υπόθεση αστυνομικής και κρατικής βίας στο Βέλγιο εναντίον ενός μικρού κοριτσιού.
• το This Is Ballroom των Juru και Vitã (Πανόραμα) ανεβάζει τους ρυθμούς και μας ταξιδεύει στην κουλτούρα του ballroom της ΛΟΑΤΚΙ+ σκηνής του Rio de Janeiro, ενώ
• το Rose (Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί) της Annika Mayer αποκαλύπτει με αφοπλιστικό τρόπο μέσα από Super8 φιλμάκια την ενδοοικογενειακή βία στο πλαίσιο της φαινομενικά ειδυλλιακής ζωής της γερμανικής οικογένειας της γιαγιάς της σκηνοθέτριας.

Η ενότητα Κινηματογραφικοί Πειραματισμοί στην Εθνογραφία έρχεται δυναμικά και περικλείει επίσης ένα πλήθος θεματικών όπως την ιατρικοποίηση της τρανς κοινότητας μέσα από την drag σάτιρα (Dr. XYZ: A Medical Drag Transthology, El Jaunts), ένα ποιητικό ταξίδι μύησης σε μία παραθαλάσσια μητριαρχική κοινότητα (Mother Mare, Elisa Chiari) και την ωμή καθημερινότητα της εμπόλεμης βίας στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν στην Παλαιστίνη (Death in Jenin, Chris Giamo).

Το ντοκιμαντέρ Apple Cider Vinegar (Sofie Benoot) μια τρυφερή και όμορφη ταινία-δοκίμιο που με την υπνωτιστική φωνή της σκηνοθέτριας θέτει επείγοντα οικολογικά ερωτήματα μέσα από ένα διηπειρωτικό ταξίδι.

Όπως κάθε χρόνο, το τμήμα Initiations εκτείνεται σε δύο ενότητες, Διεθνών Σπουδαστικών και Σπουδαστικών Ταινιών στην Ελλάδα μέρος των οποίων γυρίστηκαν στο πλαίσιο του θερινού σχολείου Athens Summer School in Visual Ethnographic Practices, μια συνεργασία του Ethnofest και του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.

Με διάθεση αναστοχασμού, πειραματισμού και τεκμηρίωσης της κοινωνικής πραγματικότητας, η νέα γενιά δημιουργών καταπιάνεται με μία ευρεία θεματική που περιλαμβάνει την αρχιτεκτονική, την οικολογία, τον φεμινισμό, τον εξευγενισμό, τις ταυτότητες και το μεταναστευτικό ζήτημα.

* Το τέλος των προβολών του Ethnofest στις φυσικές αίθουσες θα διαδεχθεί μια σειρά από online προβολές που θα διαρκέσουν από τις 2 έως τις 8 Δεκεμβρίου.

15o ETHNOFEST
Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας
26 Νοεμβρίου έως 8 Δεκεμβρίου 2024
26 Νοεμβρίου | Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα (Πρεμιέρα),
(Σίνα 31, Αθήνα, 106 80)
27 Νοεμβρίου – 1 Δεκεμβρίου | Κινηματογράφος Άστορ,
(Σταδίου 28, είσοδος εντός στοάς Κοραή, ΜΕΤΡΟ Πανεπιστήμιο)
2 – 8 Δεκεμβρίου | Online
3 Δεκεμβρίου | Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα,

* * Μέρος των εσόδων της φετινής διοργάνωσης θα δοθεί σε εγχειρήματα για τη στήριξη του παλαιστινιακού λαού.

*** Για εισιτήρια μπες εδώ.