«Δεν ήθελα να μου προσφέρουν άλλον έναν ρόλο όπου ένας κωφός είναι ο άνθρωπος σε ανάγκη και χρειάζεται αυτόν που ακούει για να τον βοηθήσει. Δεν ήθελα άλλη μια δακρύβρεχτη ιστορία. Ήθελα έναν ρόλο γεμάτο με τις βλακείες που κάνουμε οι κωφοί. Ήθελα να δείξω ότι είμαστε ίδιοι άνθρωποι με τους άλλους». Με αυτό το κίνητρο αποδέχτηκε ο Troy Kotsur τον ρόλο του στην ταινία CODA, που κατάφερε να πάρει 3 υποψηφιότητες για Oscar στην επερχόμενη απονομή και έκανε τον 53χρονο τον πρώτο κωφό άνδρα με υποψηφιότητα στο Ά Ανδρικό.

Πριν απ΄αυτόν, ό,τι πιο κοντινό είχε επιβραβεύσει η Ακαδημία σε κωφό, ήταν ο Paul Raci για τον ρόλο του στο Sound of Metal. Ο Raci ακούει, είναι όμως γιος δύο κωφών γονέων. Γενικά, η Marlee Matlin ήταν ο μόνος άνθρωπος με κώφωση που είχε πάρει υποψηφιότητα και ο πρώτος άνθρωπος που κατέκτησε Oscar. Ήταν το 1986 για την ταινία Παιδιά Ενός Κατώτερου Θεού. Τότε ο Troy Kotsur ήταν 17 ετών και έβλεπε την απονομή της Matlin και πανηγύριζε γιατί ένιωθε ότι μπορεί να αλλάξει πολλά για τους κωφούς ανθρώπους στη βιομηχανία. Ήδη τότε ο Kotsur είχε πει στους γονείς του πως θέλει να γίνει ηθοποιός, παρόλο που εκείνοι του έλεγαν να σπουδάσει μηχανικός ή γιατρός.

35 χρόνια μετά, ο Kotsur θα συναντούσε το είδωλό του, την Matlin, εκείνη θα του έλεγε πως ήθελε για χρόνια να δουλέψει μαζί του και τον είχε στην bucket list της και οι δύο τους μαζί θα άλλαζαν πολλά από τα στερεότυπα που υπάρχουν για τυφλούς, κωφούς κλπ. Στο μυαλό των απ΄έξω, αυτοί οι άνθρωποι είναι μόνιμα σε ανάγκη για βοήθεια, είναι χτυπημένοι από τη μοίρα, είναι άνθρωποι που τους δίνουμε απλόχερα οίκτο.

Η πραγματικότητα είναι πως πρόκειται για άτομα με τις ίδιες ανάγκες με εμάς. Απλώς χρησιμοποιούν έναν διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας. Οι άνθρωποι τείνουμε να ξεχνάμε πως η επικοινωνία μας με τους άλλους είναι κατά τουλάχιστον 70% εξωλεκτική, δηλαδή με το σώμα και την κίνηση. Στην ουσία, οι κωφοί απλώς πάνε αυτό το ποσοστό στο 100% γιατί τους είναι πια δύσκολο να μιλήσουν.

Για τον Troy Kotsur η ανάγκη να γίνει ηθοποιός, ξεκίνησε από τα πρώτα Star Wars. Τα έβλεπε και αντιλαμβανόταν ότι πρόκειται για ένα οπτικό υπερθέαμα, όπου τελικά δεν είχε τόση σημασία τι ακούς, αλλά τι βλέπεις. Εκεί είναι που πήρε θάρρος και έπαψε να βλέπει την κώφωση του ως έναν λόγο να αυτομαστιγώνεται και να αναρωτιέται γιατί του το έκανε αυτό ο θεός.

Όσκαρ 2022: Για πρώτη φορά στην ιστορία τους δεν θα παρουσιαστούν ζωντανά οκτώ απονομές

Περίμενε 1.5 έτος για να τον καλέσουν στο CODA

Έχοντας σπουδάσει στο μοναδικό πανεπιστήμιο για κωφούς σε όλη την Αμερική και ζώντας τα τελευταία χρόνια στο Φοίνιξ της Αριζόνα, ο Troy Kotsur έγινε μέλος σε ένα μπουλούκι κωφών που έδιναν παραστάσεις σε όλη τη χώρα και βρέθηκε σύντομα στο μόνο θέατρο κωφών στο Λος Άντζελες.

«Νιώθω σαν να είχα μια σκόνη σε όλη μου την πλάτη και με την υποψηφιότητα, αυτή άρχισε να εξατμίζεται. Πέρασα πολλά. Οικονομικά προβλήματα, καταπίεση, είδα ανθρώπους που δεν ήταν έτοιμοι να δουλέψουν με έναν κωφό ηθοποιό.  Με όλα αυτά μου έμεινε ένα τραύμα, ένιωθα ότι είχα αμυχές σε όλο μου το σώμα και πια είχα θεραπευτεί. Δεν κατάλαβα πραγματικά πόσο μεγάλο βήμα έχει γίνει, μεγαλύτερο κι απ΄αυτό που φανταζόμουν. Είναι μια ευλογία».

Ο Troy Kotsur συνάντησε πολλές φορές δυσκολία σε συναδέλφους του. Κάτι άλλο που δεν κατανοούμε, είναι ότι όπως εμείς δυσκολευόμαστε να συνεννοηθούμε με έναν κωφό, το ίδιο συμβαίνει και για εκείνον. Είναι και οι δύο πλευρές που καλούνται να διανύσουν μια απόσταση για να βρουν κώδικα επικοινωνίας με τον άλλον.

«Σε όλες τις οντισιόν, σπάνια έπαιρνα το ρόλο, γιατί συνήθως με ρωτούσαν “μπορείς να μιλήσεις;” και φυσικά ένας άλλος ηθοποιός μπορούσε να μιλήσει καλύτερα από μένα, αφού είμαι εντελώς κωφός και είναι πρόκληση για μένα το να μιλήσω. Έτσι, συνήθισα στην απόρριψη και ήταν μια καλή εξάσκηση για μένα, γιατί έμαθα να το δέχομαι και να πάω παρακάτω.

Εγώ ακολουθούσα τον πατροπαράδοτο τρόπο πίσω στα 90’s: έπαιρνα φακέλους 300 δολαρίων και στάμπες και έστελνα πορτραίτα μου σε 300 διαφορετικούς casting directors και μετά απ΄αυτό, μπορεί και να με επέλεγε ένας. Και μετά δεν έπαιρνα ρόλο απ΄αυτή τη μία οντισιόν. Ήταν πολύ απαιτητικό και απαιτούσε τρομερές θυσίες. Αυτό εννοώ όταν μιλάω για σκόνη στην πλάτη μου από το ταξίδι. Έπρεπε να προχωράω μπροστά για να αποδείξω στον εαυτό μου ότι αντέχω».

Ο Troy Kotsur δεν ήταν η αρχική επιλογή για τον ρόλο του Frank Rossi στο CODA. Πέρασε 1.5 χρόνος από την οντισιόν του. Όταν η Sian Heder, σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας, τον επέλεξε, ήξερε ότι θα πετύχει τον σκοπό της. Ο Kotsur έκανε τον χαρακτήρα του χρωματιστό. Ξέφευγε κι από τα μοτίβα της νοηματικής. Σε μια σκηνή λέει ο ρόλος του ότι θα έδινε τον αριστερό του όρχι για να μπορέσει να μιλήσει μια στιγμή και να πει στους άλλους ψαράδες να πάνε να γαμ…

Προφανώς και δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στη νοηματική, δε δείχνεται εύκολα. Ο Troy έκανε μια ολόκληρη μανιέρα που έδωσε και μια κατεύθυνση στην Heder για το πώς θα αποτυπώσει τη σατιρικότητα του ρόλου. «Σε όλα τα γυρίσματα η Sian είχε δίπλα της ειδικούς στη νοηματική που της εξηγούσαν αν πρέπει να κάνει zoom in ή zoom out για να φανεί ολόκληρη η κίνηση που κάνουμε».

Oscar 2022: Τρεις γυναίκες θα παρουσιάσουν την απονομή

Ο Troy Kotsur είναι πια μια ιστορική μορφή του Χόλιγουντ

Για τις ανάγκες της ταινίας, ο Troy Kotsur πήγε για 2 εβδομάδες στη Μασαχουσέτη, σε μια πόλη ψαράδων και κάθε μέρα ξυπνούσε στις 3 το πρωί για να πάει στις αποβάθρες και να δει την καθημερινότητα τους. Στις 10 το πρωί όλοι κατέληγαν στα μπαρ για να πιουν μπύρα. Γι΄αυτούς ήταν ήδη μεσημέρι προς απόγευμα. Μια μέρα παραλίγο να παίξει μπουνιές με κάποιους.

Για 6 μήνες μετά το τέλος των γυρισμάτων, ο Troy Kotsur δεν ξυρίστηκε. Είχε μείνει στον ρόλο. «Η γυναίκα μου μου ζητούσε να ξυριστώ για να με φιλήσει», λέει χαριτολογώντας στους Los Angeles Times.

«Ελπίζω στ΄αλήθεια το Χόλιγουντ να έχει μάθει την υπομονή, γιατί κι εγώ έχω κάνει υπομονή για να δουλέψω με ανθρώπους που ακούνε. Βλέποντας πια αυτόν τον φόβο να εξασθενεί, σκέφτομαι ότι είναι σημαντικό να μη θεωρούμε πως οι κωφοί ηθοποιοί είναι περιορισμένων ικανοτήτων, γιατί είμαι κωφός, αλλά μπορώ να οδηγήσω, να μαγειρέψω, να κάνω σεξ, όλα αυτά τα πράγματα. Μόνο φράγμα που έχουμε, είναι στην επικοινωνία».

Ο Troy Kotsur σίγουρα θα έχει κάνει χαρούμενο εκείνον τον 17χρονο που χοροπηδούσε στο κρεβάτι του όταν η Matlin έπαιρνε το Oscar. Και πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, το όνομα του θα αναφέρεται ως το πρώτο σε μια – ελπίζουμε – μεγάλη αλυσίδα κωφών ηθοποιών που θα έχουν υποψηφιότητες και κατακτήσεις.