Περιεχόμενα
Όταν προβλήθηκε το Babylon στις ΗΠΑ πριν 2 χρόνια περίπου, σε screening αποκλειστικά για δημοσιογράφους και ανθρώπους της βιομηχανίας, υπήρξε ένας διχασμός. Πολλοί έβγαιναν εκστασιασμένοι από την αίθουσα και έγραφαν στα social media ότι είδαν μια κινηματογραφική υπερπαραγωγή. Επίσης πολλοί, έβγαιναν ως και ενοχλημένοι με αυτό που είχαν δει. Με το Babylon να είναι από σήμερα και στις ελληνικές αίθουσες, πού κάθεται τελικά η μπίλια;
Πρόκειται για μια από εκείνες τις ταινίες που δεν γίνεται να τις δεις αντικειμενικά. Ο Damien Chazelle, σκηνοθέτης της, είναι για παράδειγμα ένας σκηνοθέτης με 4 ταινίες μεγάλου μήκους στο βιογραφικό του, που όλες έχουν πάει καλά. Για την ακρίβεια, με εξαίρεση το First Man, το Whiplash και το La La Land έκαναν θραύση, ενώ και το Babylon συζητιέται πολύ, έστω και με ετερόκλητους χαρακτηρισμούς.
Μόνο το La La Land αρκεί για να είσαι θετικά διακείμενος από πριν. Αν δε, βάλεις στο μίξερ και τη Margot Robbie με τον Brad Pitt, τότε το Babylon εξασφαλίζει το πιο βασικό: την αρχική έλξη. Τραβάει τον σινεφίλ να πληρώσει εισιτήριο και να κάμψει την αντίσταση που έχει μέσα του και του λέει «έλεος πια με τις 3ωρες ταινίες, μας έχετε κουράσει…εγώ πάω συχνά και για κατούρημα, θα την χάσω τη μισή».
Α ναι, το Babylon έχει διάρκεια 187 λεπτά. Αν έπρεπε να αυξήσω τον δείκτη ειλικρίνειας στο 90%, όπως τα ρομπότ στο Interstellar, θα σου έλεγα ότι υπάρχει ένα 25λεπτο κάπου στο δίωρο, που και να μην υπήρχε, δεν θα άλλαζε πολλά. Αλλά επειδή μου αρέσει η απόλυτη ειλικρίνεια, θα σου πω ότι ακόμα κι αυτό το 25λεπτο έχει χρησιμότητα και αποτελεί ένα μονοπάτι για τη σύνδεση της πρώτης και της τελευταίας σκηνής, που τις χαρακτηρίζει η απόλυτη αντίθεση.
Εκεί όπου ο βωβός κινηματογράφος έκανε μεγαλύτερο θόρυβο από τα talkies
Στο Babylon βλέπουμε μια ωδή του Chazelle, άλλη μία για την ακρίβεια, προς το σινεμά, προς τη τζαζ, προς το Χόλιγουντ. Το Χόλιγουντ της βωβής εποχής, που ήταν μια εντελώς άλλη ιστορία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ομιλούσες ταινίες ανάγκασαν σπουδαίους ηθοποιούς να βγουν εκτός ικανοτήτων και να χάσουν την ικανότητα τους να επικοινωνούν με το κοινό. Είχαν μάθει το εξωλεκτικό, τώρα θα έπρεπε να υποδύονται με λόγια και να τα μαθαίνουν απ΄έξω. Και να έχουν τα σωστά ντεσιμπέλ, να βρίσκονται και στο σωστό σημείο στο στούντιο.
Στο Λος Άντζελες λοιπόν, στα βάθη του Χόλιγουντ, γίνεται ένα πάρτι για όσους εργάζονται στη βιομηχανία, το οποίο είναι σαν ένα παράλληλο σύμπαν. Στην υπόλοιπη Αμερική υπάρχει η φτώχεια, το επερχόμενο κραχ, εκεί όμως υπάρχει η γνωριμία του ανθρώπου με το φιλελεύθερο, με το ακομπλεξάριστο, με το χύμα, με την κατάλυση των ταμπού.
Ένα μεγαλειώδες όργιο-πάρτι, που έχει ναρκωτικά, έναν τεράστιο πλαστικό φαλλό που χοροπηδάει πάνω του ένας άνθρωπος με νανισμό και τον κάνει να εκσπερματίζει, γυμνούς ανθρώπους να κάνουν σεξ σε κάθε πιθανό συνδυασμό και έναν ελέφαντα που παρελαύνει με τους χαυλιόδοντες του, είναι αυτό που δίνει το στίγμα της εποχής.
Όλα είναι καινούργια ως εμπειρίες και όλοι θέλουν να τα δοκιμάσουν, να τα ζήσουν στο έπακρο, δίχως να σκέφτονται, δίχως να νιώθουν. Όλοι θέλουν να γίνουν αυτό που είναι στην πραγματικότητα οι σταρ: άνθρωποι που κινούνται ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών, ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο.
Η Nellie LaRoy (Robbie) εισβάλλει ακάλεστη στο πάρτι με μοναδικό στόχο να δείξει ότι είναι μια σταρ κι ότι έχει έρθει η ώρα να της δώσει κάποιος έναν ρόλο. Στο πάρτι την βοηθάει να μπει ο Manuel Torres (Diego Calva), ο οποίος θέλει κι αυτός να γίνει κομμάτι του σινεμά απ΄οποιοδήποτε πόστο, θέλει να βρεθεί σε ένα στούντιο γυρισμάτων. Σε αυτό το πάρτι, προεξάρχων είναι ο Jack Conrad, ένας γόης πρωταγωνιστής που αλλάζει τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα. Αλλά πάντοτε τις παντρεύεται.
Οι σκληρά όμορφες αλήθειες του Babylon
Όλος αυτός ο συρφετός συναντιέται στα γυρίσματα, συναντιέται στις καταχρήσεις και δεν ασχολείται με σκοτούρες. Να βγαίνει η δουλειά, να βγαίνουν τα λεφτά, να γίνονται αλκοόλ και άλλες απολαύσεις.
Κάτω όμως απ΄όλη αυτή την ευδαιμονία των ονείρων που γίνονται πραγματικότητα, υπάρχει κι η άλλη όψη. Αυτή η άλλη όψη είναι ο χρόνος. Ο χρόνος κάνει το σημερινό μοντέρνο να είναι χθεσινό ξεπερασμένο. Κι οι άνθρωποι ζουν την εποχή τους, μέχρι που αυτή τελειώνει και η επόμενη εποχή δεν έχει χώρο για να τους κουβαλήσει όλους. Κάποιοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι ήρθε η στιγμή να αποσυρθούν.
Τα όνειρα πραγματοποιούνται, αλλά αν δεν είσαι έτοιμος να τα ζήσεις, τότε πολύ γρήγορα θα γίνουν εφιάλτης. Κι η Nellie LaRoy είναι ο χαρακτήρας που αποτυπώνει αυτή την ευκολία και αφέλεια. Γίνεται με τσαμπουκά σταρ του σινεμά, αλλά ως πρότυπο δεν είναι αυτό που θέλουν τα στούντιο και σύντομα τίθεται στο περιθώριο, αναζητώντας το ποια είναι.
Η δηθενιά του καθωσπρεπισμού είναι ένα απόστημα που δεν φεύγει ποτέ, σε αντίθεση με την αλήθεια του «χύμα στο κύμα», που περνάει και χάνεται σαν το νερό που σκάει στον βράχο και το τραβάει πάλι πίσω η θάλασσα. Μένουν σταγόνες σε κάτι βαθουλώματα, αλλά ο βράχος ξέρει πως θα εξατμιστούν γρήγορα και περιμένει το επόμενο κύμα που θα το αγγίξει.
Margot Robbie, Diego Calva, Brat Pitt και το λοιπό καστ, ερμηνεύουν άψογα τους ρόλους τους και αναδεικνύουν ένα πολύ καλό σενάριο, του οποίου το κορυφαίο σημείο είναι ο διάλογος του Conrad με την lifestyle blogger Elinor St. John, που του εξηγεί ότι οι ηθοποιοί έρχονται και παρέρχονται, αλλά έχουν το προνόμιο να είναι για πάντα ζωντανοί και να συνομιλούν με ανθρώπους που δεν έχουν καν γεννηθεί, όταν αυτοί πεθαίνουν.
Όπως συμβαίνει και στο La La Land, το Babylon ανακοινώνει στον θεατή εκείνες τις αλήθειες που δεν μπορούν να ειπωθούν με σοβαρότητα, με προσοχή, σε στιγμές πλήρους συνειδητοποίησης, γιατί τότε πονάνε βαθιά και μας διαλύουν. Αντιθέτως, όταν αυτές οι αλήθειες διαθλώνται στην τέχνη και σε μια φρενήρη κινηματογράφιση που καταγράφει ένα ξέφρενο πάρτι, τότε γίνονται αποδεκτές με εσωτερική ηρεμία. It is what it is.
Το Babylon, που έχει και μουσική εξίσου υπέροχη με του La La Land, δεν γίνεται να κριθεί κινηματογραφία. Πρέπει να κριθεί και για άλλα ζητήματα. Έχει σαφώς σκηνές προκλητικές, εξτρίμ, ενοχλητικές, αν θέλετε. Αλλά αυτό ακριβώς ήταν το Χόλιγουντ. Κάνει καταγραφή μιας εποχής και στη συνέχεια προσθέτει τις ιστορίες των ανθρώπων, ο Chazelle.
Δεν ξέρω αν θα αναγνωριστεί το μεγαλείο της με κάποιο βραβείο στα Όσκαρ, αλλά αν ήταν στο χέρι μου, αυτό θα γινόταν.