Μετά το Adolescence: Οι 12 κορυφαίες σκηνές μιας λήψης σε τηλεόραση και σινεμά

Θα είχε κάνει το ίδιο, μέγα, hit το Adolescence του Netflix χωρίς τη σκηνοθετική – στρατηγική επιλογή να γυριστεί με μονοπλάνο; Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε, αλλά είναι γεγονός πως αυτός ο τρόπος παρουσίασης διεκδικεί βάσιμα μεγάλο μερίδιο από την παγκόσμια επιτυχία της σειράς.

Ο Στίβεν Γκρέιχαμ, o πατέρας του νεαρού Τζέιμι στο Adolescence και δημιουργός της σειράς από κοινού με τον Τζακ Θορν, έθεσε εξ αρχής ως όρο το «μία λήψη». Το είχε δει και πόσο καλά λειτούργησε στο Boiling Point όπου πρωταγώνιστησε παίζοντας τον σεφ Μισελενάτου ρεστοράν και ήξερε τι προσφέρει, πόσο μοναδικά δηλαδή βάζει τον θεατή «εντός» αυτού που παρακολουθεί, μεταφέροντας ακέραια την ένταση και το συναίσθημα.

Για σκηνοθέτη, ηθοποιούς, καμεραμέν, συντελεστές εν γένει, το μονοπλάνο είναι μια τεράστια πρόκληση. Ένα λάθος και φτου, πάλι από την αρχή.  Αν πετύχει όμως, είναι ποίηση on motion. Το περιοδικό CQ, στην ιντερνετική του έκδοση, βρήκε 12 παραδείγματα περί τούτου, εκλεκτά. Σαν το Adolescence. Για σειρές, αλλά και για ταινίες. Φώτα, (μονο)κάμερο, πάμε…

12 αριστουργήματα της «μίας λήψης» που «μιμήθηκε» το Adolescence

Succession (4^η σεζόν, 3^ο επεισόδιο)

Εμπεριέχει spoiler, στο πάμε από νωρίς, αμαρτία ουκ έχουμε και προχωράμε: Είναι ένα από τα κορυφαία επεισόδια στην ιστορία της τηλεόρασης, στο IMDb έχει 9,9! Ναι άγγιξε την τελειότητα. Και κομβικό ως προς αυτό είναι ο τρόπος που η κάμερα ακολουθεί τα παιδιά της οικογένειας Ρόι καθώς μαθαίνουν το θάνατο του πατέρα τους εν μέσω του γάμου του Κόνορ. Κλειστοφοβικό, βαρύ (και ασήκωτο), με μια λέξη, μεγαλειώδες.

Creed (2015)

Πότε μια ταινία με κεντρικό θεματικό άξονα τα σπορ έχει πετύχει; Όταν σε βάζει μέσα στο παιχνίδι, όταν σε κάνει να το ζεις σαν οπαδός. Το αυτό συμβαίνει σε αυτό το φιλμ του 2015, η αδρεναλίνη χτυπάει κόκκινο, το focus στη δράση είναι συνεχές και έχεις την εντύπωση πως είσαι πάνω στο ρινγκ, πως τρως και δίνεις μπουνιές.

Τα Καλά Παιδιά (1990)

Από τις πλέον εμβληματικές σκηνές στην ιστορία του σινεμά, με τον Μάρτιν Σκορσέζε να διδάσκει κινηματογράφο μέσα από ένα τρίλεπτο πλάνο-σεκάνς που φωνάζει «αποπλάνηση», καθώς ο Ρέι Λιότα και η Λορέιν Μπράκο χρησιμοποιούν την έξοδο κινδύνου του κλαμπ “Copacabana”.

Children of Men (2006)

Σε μια ταινία γεμάτη έντονες σκηνές, σε έναν δυστοπικό κόσμο βυθισμένο στο χάος, υπάρχει μια (σκηνή) που ξεχωρίζει. Κοντά στα 4 λεπτά η διάρκειά της, σου δείχνει πόσο εύθραυστα είναι όλα γύρω μας, πόσο μπορεί τα πάντα να αλλάξουν μέσα σε μια και μόνο στιγμή. Η μεταφορά μιας νεαρής εγκύου, η απειλή της ενέδρας και του θανάτου, σε πάει στο «τσίτα γκάζια» στη στιγμή.

Εξιλέωση (2007)

Ο πόλεμος είναι εν δυνάμει εξαιρετικό – αυστηρά κινηματογραφικά μιλώντας – υλικό ειδικά για μονοπλάνα. Σαν την εφηβεία του Adolescence ένα πράγμα. Εδώ έχουμε μια από τις πλέον ωμές, ρεαλιστικές και σοκαριστικές σκηνές που σε κάνουν να καταλάβεις πως ο πόλεμος είναι η φρίκη η ίδια. Μέσα σε ένα 5λεπτο που μας μεταφέρει στις ακτές της Δουνκέρκης, το στομάχι σου έχει ανακατευτεί, θες να κάνεις εμετό, να διώξεις από μέσα σου αυτό το συναίσθημα που σε ψυχοπλακώνει.

Daredevil (2^η σεζόν, 3^ο επεισόδιο)

Ενώνει στιλ, εφέ και σε τελική ανάλυση είναι ένα τόσο μα τόσο cool μονοπλάνο, γεμάτο… ξυλίκι. Σε εντελώς άλλο ύφος από το Adolescence σου δίνει την αίσθηση χορογραφίας και να νιώσεις πως και οι σούπερ ήρωες της Marvel είναι… δικοί μας άνθρωποι.

Oldboy (2003)

Δεν είναι ταινία, είναι έπος. Και αφού δώσαμε το πλαίσιο, πάμε και στο «ζουμί» αυτής της σκηνής. Είναι βία δίχως φίλτρα, δίχως ναι μεν αλλά. Ο πρωταγωνιστής τρώει το ξύλο της αρκούδας. Θα έπρεπε να είναι νεκρός. Αλλά όχι. Το θαύμα έγινε.

True Detective (1^η σεζόν, 4^ο επεισόδιο)

Και πάμε και σε μια από τις καλύτερες σειρές όλων των εποχών, εκεί δηλαδή που δεδομένα η ιστορία θα κατατάξει και το Adolescence. Έξι λεπτά κρατάει αυτό το μονοπλάνο. Μια αστυνομική καταδίωξη που καταλήγει σε πιστολίδι. Εμείς οπτική επαφή διατηρούμε με τον ΜακΚόναχι μόνο, τα άλλα τα ακούμε. Αλλά αυτό ακριβώς είναι που τα κάνει όλα φουλ τρομακτικά. Που μας κάνει να καταλάβουμε σε τι απρόβλεπτη θέση βρίσκεται και πως κάθε απόφαση μετράει για την επιβίωσή του.

Το Άγγιγμα του Κακού (1958)

Κοντά 70 χρόνια πριν, ο θρυλικός Όρσον Γουέλς κάνει πράγματα… 100 χρόνια μπροστά. Χρησιμοποιώντας έναν γερανό, η κάμερα κάνει αρχικά ζουμ σε έναν τύπο που παγιδεύει με εκρηκτικά ένα αμάξι, μετά βλέπουμε το πρωταγωνιστικό ζευγάρι και μετά ακούμε το «μπουμ». Έκρηξη αδρεναλίνης και σημειωτέον, αυτή είναι η εναρκτήρια σκηνή. Εντυπωσιακό αν σκεφτούμε πως τα εφέ ήταν τότε πρακτικά άγνωστη λέξη.

Call Me By Your Name (2017)

Εδώ δεν έχουμε εκρήξεις, δεν έχουμε κυνηγητά. Εδώ έχουμε ξεγύμνωμα ψυχής. Μια βαθιά εσωτερική στιγμή που ο Τιμοτέ Σαλαμέ δίνει ένα μίνι ερμηνευτικό ρεσιτάλ, μεταφέροντας όλο τον πόνο ενός ματαιωμένου (εφηβικού) έρωτα. Μερικές φορές με τη σιωπή λες τα πάντα.

The Bear (1^η Σεζόν, 7^ο επεισόδιο)

Κατ’ εικόνα του Boiling Point, το The Bear (άλλη μια σειρά που μελλοντικά θα κατατάσσουμε στις κλασικές, μαζί με το Adolescence) μας δείχνει πως ο πραγματικός κόσμος της μαγειρικής είναι γεμάτος άγχος, πίεση και απαίτηση για υπεράνθρωπη αντοχή. Στοιχεία που στο συγκεκριμένο επεισόδιο φτάνουν στο μάξιμουμ. Νιώθεις πως αυτό το… μαρτύριο δεν θα τελειώσει ποτέ. 

Η Λάμψη (1980)

Ίσως το πλέον εμβληματικό μονοπλάνο του σινεμά. Με τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ να τεστάρει στα όρια τις ψυχικές αντοχές μας. Η κάμερα ακολουθεί το αγοράκι που κάνει ποδήλατο στο χαλί των διαδρόμων του ξενοδοχείου και εμείς μέσα από τα δικά του αθώα μάτια βιώνουμε το απόλυτο κακό, που παραμονεύει, αόρατο μα τόσο… ορατό.