Ήθελε, μικρός, να γίνει ζωγράφος, προσπάθησε, δεν τα κατάφερε. Ή μάλλον, αναδιατυπώνουμε. Μια χαρά τα κατάφερε. Απλά σε άλλη τέχνη. Καθότι ο Akira Kurosawa υπήρξε ένας «ζωγράφος» του κινηματογράφου, από τους κορυφαίους όλων των εποχών.

Με 25 χρόνια να έχουν περάσει από το θάνατο του, στις 6 Σεπτεμβρίου του 1998, η αφορμή έρχεται για να ανοίξουμε το «κουτάκι» των αναμνήσεων της θαυμαστής δουλειάς ενός αξεπέραστου auteur. Ενός καλλιτέχνη με όλη τη σημασία της λέξης, που κατάφερε να ενώσει με μοναδικό τρόπο στοιχεία του δυτικού και του ιαπωνικού πολιτισμού. Που τα έργα του αποτέλεσαν μια σύνθεση κίνησης και ευαισθησίας. Που τα έργα του αποτέλεσαν και αποτελούν πηγή έμπνευσης.

«Υποθέτω πως όλες οι ταινίες μου έχουν ένα κοινό θέμα. Κι αυτό μπορεί να συνοψιστεί σε μια ερώτηση; Γιατί δεν μπορούν οι άνθρωποι να είναι πιο χαρούμενοι μαζί;», είχε εξηγήσει κάποτε ο ίδιος ο Akira Kurosawa.

Λαμβάνοντας τιμητικό Όσκαρ για την προσφορά του στην 7η τέχνη, είχε πει επίσης ότι «δεν γνωρίζω ακόμα τον κινηματογράφο, προσπαθώ να μάθω». Κι αυτό συνοψίζει το χαρακτήρα του, την αγάπη του και το πάθος του γι’ αυτό που έκανε.

O George Lucas τον χαρακτήρισε ως την επιρροή που τον οδήγησε στο Star Wars, η άνοδος των spaghetti westerns ήταν επίσης σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των δικών του ιστοριών με σαμουράι. Επίσης, οι διασκευές που έκανε σε έργα του Shakespeare έγιναν remake με τη σειρά τους τα χρόνια που ακολούθησαν. Ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος, είναι ένα παντοτινό σημείο αναφοράς.

Τα 5 αριστουργήματα του Akira Kurosawa

Yojimbo (1961)

Μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες του Kurosawa στην Ιαπωνία, το Yojimbo, που μεταφράζεται ως «Σωματοφύλακας», επηρέασε πολλά άλλα αγαπημένα γουέστερν, συμπεριλαμβανομένου του «Για μια χούφτα δολάρια» του Sergio Leonne.

Βίαιο, φιλοσοφικό και υπερβατικό, το Yojimbo παραμένει μια από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του Ιάπωνα σκηνοθέτη και ένα all time classic που φτιάχτηκε ακριβώς στην περίοδο της απόλυτης ακμής του.

Αναφέρεται σε έναν πονηρό νομάδα σαμουράι που χειραγωγεί δύο αδίστακτους γκάνγκστερ που βρίσκονται σε αντίθεση μεταξύ τους στην Ιαπωνία του 19ου αιώνα.

Akira Kurosawa

Ikiru (1952)

Το Ikiru («Ο Καταδικασμένος») είναι αναμφισβήτητα η πιο συγκινητική ταινία του Akira Kurosawa. Ο Kanji Watanabe (Takashi Shimura) είναι ένας κοινωνικός λειτουργός που διαγιγνώσκεται ξαφνικά με καρκίνο του στομάχου σε τελευταίο στάδιο, κάτι που τον αναγκάζει να κάνει έναν απολογισμό της ζωής του, να έρθει αντιμέτωπος με τις μεγαλύτερες φοβίες του ανθρώπου, με το νόημα της ύπαρξης.

Δεδομένου ότι έχει λιγότερο από ένα χρόνο ζωής, αυτό που κάνει την ιστορία τόσο βαθιά επώδυνη είναι η μηχανική επανάληψη της καθημερινότητάς του, στην οποία αφιέρωσε 30 χρόνια από τη ζωή του.

Φοβούμενος να πεθάνει αλλά και πολύ δυστυχισμένος για να ζήσει, ο Kanji κάνει ένα πνευματικό ταξίδι, που είναι συγκινητικό και συντριπτικό ταυτόχρονα.

Rashomon (1950)

Το Rashomon έφτασε στο δυτικό κοινό το 1951. Ως τότε ελάχιστοι γνώριζαν το οτιδήποτε για το ιαπωνικό σινεμά έξω από τα σύνορα της χώρας. Η ταινία αυτή άλλαξε τα πάντα, αναστάτωσε με την καλή έννοια τους πάντες.

Συνιστά μια συναρπαστική μελέτη της ασάφειας και της εξαπάτησης έτσι όπως μας παρουσιάζει τέσσερις αντιφατικές αφηγήσεις ενός βιασμού και φόνου μέσα από τα μάτια ενός ληστή, μιας αρχόντισσας, του φαντάσματος του σκοτωμένου συζύγου και ενός ξυλοκόπου.

Οι χαρακτήρες, όπως το είχε θέσει ο ίδιος ο Kurosawa, έχουν «μια αμαρτωλή ανάγκη για κολακευτικό ψέμα» και «δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς ψέματα για να νιώθουν ότι είναι καλύτεροι άνθρωποι από ό,τι πραγματικά είναι».

Ran (1985)

Μια τρόπον τινά θρησκευτική εμπειρία. Νιώθεις τη δύναμη του πάθους να κατακλύζει κάθε πλάνο. Είναι επίσης μια πολύ προσωπική ταινία του Kurosawa.  

Είναι ένα έργο εμπνευσμένο από τον Βασιλιά Λιρ, με μεταφορά της δράσης στην φεουδαρχική Ιαπωνία. Οι κορυφαίες ερμηνείες των ηθοποιών απογειώνουν το φιλμ, το οποίο δονείται από την ένωση των ιδεών του Shakespeare αναφορικά με την αγάπη και τη βία, με τις ιστορικές αλλαγές που πέρασε η γιαπωνέζικη κοινωνία εκείνη την εποχή.

Αυτή ήταν και η μοναδική φορά που ο Kurosawa προτάθηκε για Όσκαρ σκηνοθεσίας, η Ακαδημία εκείνη την εποχή ήταν απείρως πιο κλειστή σε οτιδήποτε μη αμερικάνικο. Δεν το κέρδισε άλλωστε. Πήρε μόνο ένα τιμητικό (Όσκαρ), για το σύνολο του έργου του, το 1990.

Akira Kurosawa

Οι Επτά Σαμουράι (1954)

Το απόλυτο έπος του Akira Kurosawa, χωρίς αυτή την ταινία, το σινεμά θα ήταν τελείως διαφορετικό. Ένα αριστούργημα που νικά το χρόνο, γίνεται μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στην αγροτική Ιαπωνία του 16ου αιώνα, ένα χωριό που κινδυνεύει από ληστές, ζητάει την προστασία επτά σαμουράι που έμειναν χωρίς αφέντη.

Η ταινία καθόρισε τις σύγχρονες συμβάσεις ταινιών δράσης με επικές σεκάνς μάχης και παραμένει η πιο γνωστή (ταινία) με σαμουράι που έγινε ποτέ.

Οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν, η ένταση που πηγάζει και το βάθος της πλοκής, καθιστούν τους Επτά Σαμουράι μια ταινία-σταθμό στην ιστορία του κινηματογράφου, ένα «διαμάντι» που θα λάμπει παντοτινά.