Τις ημέρες μετά την κυκλοφορία του Joker: Folie à Deux, έβλεπα διαρκώς στο Instagram αναρτήσεις από ξένα μέσα που ασχολούνται με το σινεμά, με αρνητική χροιά για την ταινία. Και οι αναρτήσεις αυτές ήταν πάντα αυτές με το μεγαλύτερο reach, είχαν τα περισσότερα σχόλια, την περισσότερη διάδραση με τους ακόλουθους. Ήταν αρκετά εμπορικό το να κράζεις το sequel και να μιλάς για μια ταινία που απογοήτευσε, να ρίχνεις ευθύνες, να αποδομείς όσους συμμετείχαν.
Εγώ είχα γράψει εδώ την άποψή μου, στο οποίο έλεγα ότι το Joker 2 δεν ήταν εξίσου δυνατό με το πρώτο, αλλά δεν είναι και για πέταμα. Ήταν όμως άτυχο διότι, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, ούτε το πρώτο ήταν μια ταινία που της άξιζε να ξεπεράσει το 1 δισ. δολάρια. Είχε το στοιχείο της έκπληξης, είχε το ότι ο κόσμος δεν είχε προσδοκίες από αυτήν. Δεν είναι, ποιοτικά, τόσο μεγάλη η απόσταση των δύο ταινιών ώστε να αποτυπώνεται επαρκώς στα έσοδά τους, δηλαδή στο 1+ δισ. δολάρια έναντι των περίπου 200 εκατομμυρίων που είναι ως τώρα τα έσοδα του Joker 2.
Είχε την ατυχία να έρθει δεύτερο το sequel, κάτι που δεν βγάζει και πολύ νόημα όπως το γράφω, σημασία δεν έχει, αλλού είναι το ζουμί του κειμένου.
Κάθε ταινία έχει μια ανάγνωση για τον καθένα μας όταν τη δούμε και λίγο μετά, όταν όμως αρχίσουμε να διαβάζουμε τι γράφουν άλλοι, όταν αρχίζουμε να το συζητάμε, διαμορφώνεται αλλιώς η ανάγνωση. Και, τελικά, ποτέ δεν βλέπουμε μια ταινία με τον ίδιο τρόπο, όσες φορές και να τη δούμε. Έτσι και με το Joker 2.
Αφήνοντας στην άκρη τον φανατισμό με τη DC και με οτιδήποτε σχετίζεται με τον Τζόκερ ως χαρακτήρα σε παλαιότερες ταινίες, το Joker 2 είναι μια καλή ταινία, σίγουρα όχι χάλι, αν ειδωθεί όπως το Split.
Το μιούζικαλ στο μυαλό του Joker
Στην ταινία του Σαϊαμαλάν έχουμε έναν χαρακτήρα με 23-24 διαφορετικές προσωπικότητες, που παίρνουν εναλλάξ τα ηνία. Στο Joker 2 είναι 2 οι προσωπικότητες στο κεφάλι του Άρθουρ Φλεκ και η γνωριμία του με την Harley Quinn τον ωθεί στο να θελήσει να διώξει από μέσα του τον Joker και να είναι μόνο ο Άρθουρ Φλεκ.
Οι σκηνές που φαντάζεται αυτή την πλευρά του εαυτού του με την αγαπημένη του, καθώς δίνουν σόου στο κοινό, είναι η διχοτόμηση της προσωπικότητας του και ένας μηχανισμός άμυνας για να μπορέσει να βγάλει αυτό το σκοτεινό κομμάτι του μυαλού και της ψυχής του χωρίς αυτό να βγάλει αντίδραση, χωρίς να τον τιμωρήσει που πάει να αποκοπεί.
Και το καταφέρνει με τον τρόπο που το καταφέρνει, στα ξαφνικά, στη δίκη του, όπου ντυμένος ως Joker, μετά από μια αγόρευση, ομολογεί πως δεν είναι πια αυτό και πως είναι έτοιμος να διεκδικήσει μια ζωή από αυτές που αποκαλούν νορμάλ. Απλώς η Harley Quinn δεν είναι ερωτευμένη με τον Φλεκ. Κι εκεί παθαίνει το σοκ.
Αν δει κανείς την ταινία ξανά με αυτή την οπτική, θα αναθεωρήσει για πολλά και θα κατανοήσει τουλάχιστον πως σκηνοθετικά, είναι πάρα πολύ καλή, πως χρησιμοποιεί σωστά τους συμβολισμούς και τους «ντύνει» με την κατάλληλη εικόνα. Αυτό που βλέπουμε στις μιουζικαλίστικες παραισθήσεις του Φλεκ, είναι το Folie à Deux. Μια ψυχιατρική αναφορά κάνει ο Τοντ Φίλιπς, μας το λέει τόσο ξεκάθαρα στον τίτλο, αλλά εστιάζουμε σε ζητήματα πλοκής και χαρακτήρα ως προς τα όσα υπαγορεύει η σχέση του με τον Batman, για παράδειγμα.
Το εξήγησε κάπως και ο Κουέντιν Ταραντίνο που πάντα έχει μια πιο αιρετική άποψη, που δε σημαίνει πως είναι πάντοτε η σωστή.
Μιλώντας σε ένα podcast, είπε ότι βυθίστηκε συναισθηματικά στην ταινία, ιδιαίτερα στις μουσικές της σκηνές, που τον άγγιξαν πραγματικά. Ανέφερε ότι όσο πιο απλές ήταν οι μελωδίες, τόσο πιο συναρπαστικές του φαίνονταν, γεγονός που τον εντυπωσίασε. Επιπλέον, εξήγησε πως ο Φίλιπς καθοδήγησε την ταινία λες και ήταν ο ίδιος ο Joker, σαν να είχε ο χαρακτήρας καταλάβει τη διαδικασία παραγωγής.
Η τελευταία σκηνή
Σε αυτό, αν προστεθεί ερμηνευτικά και η τελευταία σκηνή, εκεί όπου ο Φλεκ τρώει μαχαιριά, μάλλον μοιραία, από έναν άλλο κρατούμενο, ίσως έχουμε και την απάντηση για τους λόγους που το Joker δεν θέλησε να συσχετιστεί με την DC.
Γιατί, ίσως, ο Άρθουρ Φλεκ να μην είναι ο τελικός Joker. Ίσως να μιλάμε για ένα μικρόβιο ψυχασθένειας που ταξιδεύει από τον έναν στον άλλον, μέχρι να βρει τον ιδανικότερο ξενιστή. Ίσως, αυτός που σκότωσε τον Φλεκ να είναι ο Joker ή, ίσως, σε μια επόμενη ταινία, είτε Joker είτε Batman, να δούμε αυτόν να δολοφονείται από τον τελικό Joker, αυτόν που ακούμε ελάχιστα στην ταινία με τον Ρόμπερτ Πάτινσον, από τη φωνή του Μπάρι Κίογκαν.
Έχει, δηλαδή, χτιστεί ήδη μια γέφυρα σύνδεσης που περιμένει κάποιος να την ολοκληρώσει και να γεφυρώσει τους δύο κινηματογραφικούς κόσμους, Joker και Batman. Μπορεί και να μη γίνει ποτέ, αλλά πάντοτε, σε τέτοιες ταινίες, οφείλουμε να βλέπουμε και λίγο μακρύτερα, ότι ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος έχουν έναν απώτερο σκοπό που θα μας αποκαλυφθεί μεταγενέστερα. Είναι απαραίτητα καλό αυτό για το σινεμά; Σημαίνει πως πρέπει να το αποδεχτούμε ως θεατές και να καλούμαστε να κάνουμε την Πυθία κάθε φορά; Όχι.
Αυτό σημαίνει μόνο πως το Joker 2 έχει μια δεύτερη και τρίτη ανάγνωση που δικαιολογούν και εξηγούν αρκετά.
