Η εναρκτήρια σκηνή του Hurricane Season, μιας νέας ταινίας του Netflix που βασίζεται στο βιβλίο της Μεξικανής μυθιστοριογράφου Fernanda Melchor, βυθίζει τον θεατή κατευθείαν σε μια τροπική, παράνομη, δεισιδαιμονική εκδοχή της αγροτικής Βερακρούζ, της πολιτείας του Μέλχορ.
Το Μεξικό έχει ένα σπάνιο επίπεδο βίας σε καιρό ειρήνης και η Βερακρούζ, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, είναι η πολιτεία με τα περισσότερα θύματα φρικαλεοτήτων το 2023. Επίσης, είναι συχνά μεταξύ εκείνων με τις περισσότερες γυναικοκτονίες. Το Hurricane Season εξερευνά τη γένεση αυτής της βίας – αλλά έχει κατηγορηθεί ότι πλησιάζει πολύ το πορνό της δυστυχίας με τις απεικονίσεις του καθημερινού σαδισμού.
Η ιστορία ξεκινά στο τέλος, με το σώμα της μάγισσας, μετά πηγαίνει πίσω στο χρόνο, καθώς στρώνει τις προοπτικές εκείνων που βρίσκονται στην περιφέρεια του εγκλήματος.
Η Φερνάντα Μέλχορ, η οποία ήταν δημοσιογράφος, βρήκε την έμπνευσή της διαβάζοντας στο la nota roja, τις σελίδες του εγκλήματος.
«Άνοιξα μια εφημερίδα και είδα την ιστορία ενός πτώματος που βρέθηκε, που αποδείχθηκε ότι ήταν η μάγισσα του χωριού», είπε ο Μέλχορ. «Και μετά, αργότερα, μια δεύτερη ιστορία, που έλεγε ότι είχαν τον δολοφόνο: τον εραστή της μάγισσας. Είχε πετάξει τη μάγισσα, μετά η μάγισσα έβρισε την κοπέλα του. Όταν το κατάλαβε, τη σκότωσε».
«Όλο το ανθρώπινο δράμα μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια ιστορία εγκλήματος», πρόσθεσε. «Αλλά στη nota roja, όλα λέγονται γρήγορα. Δεν υπάρχει κοινωνικό πλαίσιο, δεν υπάρχει πολιτικό πλαίσιο. Πάντα πίστευα λοιπόν ότι θα έγραφα nota roja με λογοτεχνικό τρόπο».
Στην αρχή,η ίδια σχεδίαζε να πραγματοποιήσει μια έρευνα, αποφεύγοντας την μυθοπλασία, στο πνεύμα του In Cold Blood του Truman Capote. Αλλά αποφάσισε ότι οι κίνδυνοι να πάει στο χωριό και να κάνει ερωτήσεις ήταν πολύ μεγάλοι.
«Είχε πολύ ζέστη», είπε ο Μέλχορ. «Έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με τη μυθοπλασία και να καλύψω τα κενά που έπρεπε να καλυφθούν από την έρευνα με τη φαντασία μου».
Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2017. Η μετάφραση της Sophie Hughes προκρίθηκε για το Διεθνές Βραβείο Booker 2020.
«Κάτι που με γοήτευσε στο βιβλίο της Φερνάντα ήταν πώς ήταν ένας φανταστικός χώρος για να καταλάβεις τη βία και από πού προέρχεται», είπε η Ελίζα Μίλερ, η οποία διασκεύασε και σκηνοθέτησε την κινηματογραφική εκδοχή. «Υπάρχει συμπόνια για όλους. Καμία κρίση. Ακόμα και για τους πιο άσχημους».
Πιστεύει ότι η ταινία είναι πιο ευγενική, πιο στοργική, ακόμη και από το βιβλίο της, μια δήλωση που μπορεί να σοκάρει όποιον έχει δει μόνο την ταινία. Ορισμένες σκηνές από το βιβλίο δεν γυρίστηκαν βέβαια. «Το βιβλίο είναι πραγματικά πιο απελπισμένο, πιο έρημο από την ταινία», είπε η Μέλχορ.
Η βία που απεικονίζεται στην εποχή των τυφώνων μπορεί να είναι ακραία, αλλά η βία ως θέμα για τη λογοτεχνία δεν είναι κάτι καινούργιο στο Μεξικό. Από τους ιδρυτές συγγραφείς της σύγχρονης μεξικανικής λογοτεχνίας που αναδύθηκαν από την επανάσταση, στις αρχές του 20ου αιώνα, μέχρι σήμερα, με συγγραφείς όπως η ίδια, Emiliano Monge, Luis Jorge Boone και Antonio Ortuño.
Η βία στο Μεξικό εκτινάχθηκε στα ύψη όταν ξεκίνησε ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» το 2006 και παρέμεινε υψηλή κατά τη θητεία του Προέδρου Andrés Manuel López Obrador, η οποία ξεκίνησε το 2018. Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν το 2022.
«Νομίζω ότι είναι φυσικό για τους συγγραφείς να επικεντρώνονται σε αυτήν την τρομερή πραγματικότητα που ζούμε στο Μεξικό», δηλώνει. «Μετά από 15 χρόνια από αυτόν τον πόλεμο –αυτόν τον πόλεμο χαμηλής έντασης με αιχμές φρικτής βίας εδώ κι εκεί– το έχουμε συνηθίσει. Δεν το βλέπετε καν στις ειδήσεις τώρα. Δεν ξέρω αν πρόκειται για λογοκρισία ή αν απλά δεν είναι πλέον είδηση».
Για μερικούς κριτικούς, ωστόσο, η προσήλωση του Hurricane Season στη βία και τη δυστυχία είναι υπερβολική. «Μας μένουν ανέκδοτα δολοφονίας, εφηβικής εγκυμοσύνης, κρυφών αμβλώσεων, βιασμών, αίματος», έγραψε ο Alonso Díaz de la Vega. «Η εμμονή με τον τρόμο είναι τέτοια που… [μας] εμποδίζει να δούμε ούτε μια ίντσα της πόλης που δεν είναι παρακμιακή».
Ένας άλλος κριτικός, ο Nicolás Ruiz Berruecos, περιέγραψε την ταινία ως «ένα σαφάρι πίσω από ένα αλεξίσφαιρο παράθυρο». Το βιβλίο πυροδότησε μια παρόμοια συζήτηση όταν κυκλοφόρησε πριν από έξι χρόνια.
«Γιατί να κινηματογραφήσω αυτό το σκοτάδι; Είναι μια ερώτηση που έκανα στον εαυτό μου», είπε ο Μίλερ. «Κάναμε την ταινία με την επιθυμία να περάσουμε το σκοτάδι. Κάτι τέτοιο σπάει τον φακό των προνομίων. Ας ελπίσουμε ότι σπάει τα προνόμια όσων το παρακολουθούν».