Ο καθένας μας έχει τις αδυναμίες του στην τέχνη κι εγώ έχω μεγάλη στον Ρόμπερτ Ίγκερς. Ή Έγκερς. Όπως είναι, εγώ θα τον λέω Ίγκερς. Λάτρεψα τρομερά την ταινία Lighthouse, μου άρεσε πολύ ο Northman, αν και κατανόησα πως κάτι έλειπε από την ταινία, με ελκύει εν γένει ο τρόπος που αποτυπώνει το gothic, το σκοτεινό που δεν είναι πλήρως σκοτεινό, μα με λευκόγκριζες υφές, με τομές στην εικόνα, με μια φωτογραφία που σπάει επίτηδες. Το γιατί επιλέγει αυτό, το ερμηνεύει ο καθένας όπως τον βολεύει.
Το Nosferatu το περίμενα πώς και πώς, ακόμα περισσότερο όταν δεν διάβαζα τόσο ενθουσιώδεις κριτικές από το εξωτερικό, όπου η ταινία προβλήθηκε σε κάποια φεστιβάλ και έκανε πρεμιέρα τα Χριστούγεννα.
Λόγω δημοσιογραφικών προβολών, είχα την ευκαιρία να την δω πριν τα Χριστούγεννα, οπότε, καθώς θα μιλάω για την ταινία από δω και πέρα, να έχετε στον νου σας πως πρόκειται για μια ερμηνεία ενός συναισθήματος – πάντα για αυτά γράφω, δεν είμαι κριτικός, το πώς νιώθω περιγράφω – που έχει κατακάτσει για 2 βδομάδες μέσα μου και έχει ζυμωθεί. Τολμώ να πω πως νιώθω ότι θα έγραφα κάτι σχετικά αλλιώτικο 1-2 μέρες αφού το είδα και άλλο τώρα.
Το Nosferatu, που κυκλοφορεί από την Tanweer στις αίθουσες από σήμερα, είναι η μεταφορά της κλασικής ταινίας του 1922, που είχε γίνει ξανά το 1979 και αποτελεί ένα κεφάλαιο στο horror, με όλες τις ιδιαιτερότητες που έχει αυτό το στόρι και η φιγούρα του Κόμη Όρλοκ.
Το στόρι της ταινίας
Μεταφερόμαστε λοιπόν χρονικά στην Κεντρική Ευρώπη, στο Βίσμποργκ της Γερμανίας (η πόλη είναι μυθοπλαστική), όπου ζει η Έλεν με τον Τόμας. Μια μέρα, ο Τόμας καλείται από το αφεντικό του στο μεσιτικό γραφείο της πόλης, και του ανατίθεται η αποστολή να πάει στη Ρουμανία για να επισκεφθεί τον Κόμη Όρλοκ και να υπογραφεί εκεί το συμβόλαιο για την αγορά μιας παλιάς κατοικίας στο Βίσμποργκ. Στην πραγματικότητα όμως, είναι ένα συμβόλαιο με το οποίο ο Τόμας παραχωρεί την Έλεν στον Όρλοκ, τον Nosferatu. Απλώς δεν το γνωρίζει. Το αφεντικό του Τόμας, είναι υπηρέτης του Όρλοκ και λειτουργεί ώστε να κυριαρχήσει και να ενωθεί ξανά με την Έλεν.
Η Έλεν είναι μια ταλαιπωρημένη ψυχή που πριν από αρκετά χρόνια, είχε ξυπνήσει από τον θάνατο τον Όρλοκ για να την συντροφεύσει και εκείνος άρχισε να σπέρνει τον θάνατο. Τον καλούσε στα όνειρά της συχνά, όμως όσο είναι με τον Τόμας, δεν είχε αυτούς τους εφιάλτες. Ο Όρλοκ θέλει να την κάνει ξανά δική του και στήνει αυτή την παγίδα στον Τόμας. Ο Τόμας πηγαίνει στο κάστρο του στην Τρανσυλβανία, υπογράφει εν αγνοία του, δέχεται το πρώτο δάγκωμα από τον βρυκόλακα, αλλά προλαβαίνει να ξεφύγει πριν τελειώσει τη δουλειά και τον ρουφήξει πλήρως.
Όταν επιστρέψει στο Βίσμποργκ ο Τόμας, η Έλεν θα είναι παραδομένη στον εφιάλτη, θα έχει περάσει σε άλλη διάσταση, θα την έχουν αναλάβει ο γιατρός Βίλχελμ και ο καθηγητής Άρμπιν που έχει εντρυφήσει στο μεταφυσικό, και θα αναζητούν ένα σχέδιο εξόντωσης του Όρλοκ, όσο εκείνος θα σκοτώνει κάθε βράδυ, μέχρι να του δοθεί οικειοθελώς η Έλεν, τον κόσμο του Βίσμποργκ. Τρία βράδια διορία έχει η Έλεν και στο 3ο είναι αναπόφευκτο να του δοθεί, ώστε ο Τόμας, ο Άρμπιν και ο Βίλχελμ να εφαρμόσουν το σχέδιο εξόντωσης.
Δεν υπάρχουν πολλά να πεις για την πλοκή της ταινίας. Εξελίσσεται ιδανικά, είναι όμως η ατμόσφαιρα που φτιάχνει σε κάθε σκηνή ο Ίγκερς το στοιχείο που δίνει το υπερβατικό. Από τις λήψεις που κάνει και τον φωτισμό ώστε να μας αποκαλυφθεί σιγά σιγά η εικόνα του βρικόλακα, τα λίγα και καλά jumpscares, η ανάδειξη των θεατρικών ερμηνειών που δίνουν οι ηθοποιοί, με αυτή την θεσπέσια εκφορά, το αγγλιστί enunciation που δίνει άλλη υπόσταση σε κάθε λέξη, ιδίως με την βρετανική προφορά και την ένταση στα χειλικόληκτα.
Το Nosferatu είναι μια ταινία που δεν θες να την αναλύσεις, δεν έχεις λόγο να ψάξεις για νοήματα. Κάθεσαι στην θέση σου στο σινεμά και υποδέχεσαι με θαυμασμό τις τεχνικές. Ενώ δηλαδή έχει άρτιες ερμηνείες, δεν είναι αυτές που αναδεικνύουν το σενάριο, αλλά είναι ισότιμες με τη φωτογραφία, με τον φωτισμό, με τον ήχο. Ξεχωρίζω ελαφρώς τον Γούιλεμ Νταφόε που ο άνθρωπος ξερνάει υποκριτική, αλλά και τον καταπληκτικό Σάιμον ΜακΜπέρνι, ενώ οφείλω να αποδώσω τα credits σε Λίλι Ρόουζ-Ντεπ, Νίκολας Χουλτ, Έμμα Κόριν, Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον, Ρέιφ Ίνεσον και τον Μπιλ Σκάργκαρντ που σε ακόμα έναν τόσο horror/villain ρόλο, τα πάει περίφημα.
Κάθε σκηνή στην ταινία είναι κι ένα masterclass, ο Ίγκερς κάνει πολύ δύσκολο σινεμά και γι’ αυτό μπορεί να είναι για κάποιους ως και σκληρό το θέαμα στις ταινίες του.
Ειδικά η σεκάνς της παρουσίας του Τόμας στο κάστρο, μαζί με τους αθίγγανους που κάνουν τελετουργικό για να σκοτώσουν τον Όρλοκ, αλλά και η σεκάνς με τον Άλμπιν στο κρεβάτι της Έλεν τη στιγμή που έχει δαιμονιστεί πλήρως, είναι μια ξεχωριστή ιστορία, για να τις βλέπεις με την παρέα σου και να ενθουσιάζεσαι τόσο ώστε να θες να τις αναλύσεις όσο τις βλέπεις, να προσεγγίσεις την αλληλουχία των λήψεων και τη θέση των ηθοποιών, κάθε στοιχείο τους.
Η ταινία είναι ένα σούπερ δυναμικό ξεκίνημα για το 2025 και θα βρίσκεται σίγουρα στις ελληνικές λίστες σε 11 μήνες από τώρα για τις καλύτερες της χρονιάς.
* Photo Credits: Courtesy of Focus Features / © 2024 FOCUS FEATURES LLC
