Το αν ο J. Robert Oppenheimer δηλητηρίασε πράγματι το μήλο του δασκάλου του στο Πανεπιστήμιο του Cambridge παραμένει αμφισβητούμενο σχεδόν 100 χρόνια μετά το περιστατικό.
Ο εγγονός του θεωρητικού φυσικού Charles Oppenheimer μίλησε πρόσφατα στο περιοδικό Time για τη ζωή του παππού του και τη νέα ταινία του Chris Nolan. Όπως είπε στη συνέντευξή του: «Το κομμάτι που μου αρέσει λιγότερο είναι αυτό το μήλο με δηλητήριο».
Στις αρχές της νέας ταινίας, ο νεαρός J. Robert Oppenheimer (Cillian Murphy) παρουσιάζεται να δηλητηριάζει ένα μήλο στο γραφείο του καθηγητή του πανεπιστημίου του με κυανιούχο κάλιο μετά μια απογοήτευση σε σχέση με το μάθημα του καθηγητή, ώστε να προλάβει να διορθώσει βιαστικά το λάθος του καθώς συναντά για πρώτη φορά τον Niels Bohr (Kenneth Branagh).
«Εδώ ενσκήπτει πρόβλημα, σύμφωνα με το American Prometheus. Αν διαβάσετε αρκετά προσεκτικά το American Prometheus, οι συγγραφείς αναφέρουν: “Δεν ξέρουμε πραγματικά αν συνέβη”, είπε ο Charles στην εφημερίδα, αναφερόμενος στη βιογραφία του 2006 «American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer» από τους Kai Bird και Martin J. Sherwin.
«Δεν υπάρχει κανένα πιστοποιημένο στοιχείο που να αναφέρει ότι προσπάθησε να σκοτώσει κάποιον», εξήγησε ο Charles. «Αυτή είναι μια πραγματικά σοβαρή κατηγορία και είναι ιστορική αναθεώρηση. Δεν υπάρχει ούτε ένας εχθρός ή φίλος του J. Robert Oppenheimer που να το άκουσε κατά τη διάρκεια της ζωής του και να το θεώρησε αληθινό».
Σύμφωνα με τον Charles, η εκδοχή της ιστορίας της βραβευμένης με το βραβείο Πούλιτζερ βιογραφίας σημείωσε ότι «όλοι οι αυτήκοοι ρεπόρτερ αυτής της ιστορίας -ήταν μόνο δύο, ίσως τρεις- ανέφεραν ότι δεν γνώριζαν για ποιο πράγμα μιλούσε ο J. Robert Oppenheimer» όταν τους είπε μια ιστορία για ένα δηλητηριασμένο μήλο.
«Δυστυχώς, στο American Prometheus αναφέρεται συνοπτικά ότι ο J. Robert Oppenheimer προσπάθησε να σκοτώσει τον δάσκαλό του και μετά παραδέχονται ότι ίσως αυτό αμφισβητείται τελικά», πρόσθεσε.
Μια δωρεάν προεπισκόπηση του American Prometheus που διατίθεται στη Google, σημειώνει ότι το εν λόγω περιστατικό φαινόταν να συνέβη το φθινόπωρο του 1925, ενώ ο Oppenheimer ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στο Λονδίνο.
Η καταγραφή του περιστατικού στο βιβλίο προέρχεται από τον φίλο του Oppenheimer, Francis Fergusson, ο οποίος είπε ότι ο Oppenheimer του είπε για αυτό δύο μήνες αργότερα.
«Είχε δηλητηριάσει τον καθηγητή. Φαινόταν απίστευτο, αλλά αυτό είπε», όπως αναφέρει το βιβλίο τα λόγια του Fergusson. «Και στην πραγματικότητα είχε χρησιμοποιήσει κυάνιο ή κάτι τέτοιο κάπου. Και ευτυχώς ο δάσκαλος το ανακάλυψε».
Το βιβλίο σημειώνει ότι οι διαφορετικές αναφορές έχουν κάνει την πιστοποίηση της ιστορίας μάλλον ασαφή, αν και ο Fergusson είπε σε μια συνέντευξη το 1976 ότι όντως πίστευε ότι η ιστορία ήταν αληθινή.
«Μου το είπε τότε, ή λίγο αργότερα, στο Παρίσι», είπε ο Fergusson στο βιβλίο. «Πάντα πίστευα ότι μάλλον ήταν αλήθεια. Αλλά δεν ξέρω. Έκανε διάφορα τρελά πράγματα τότε».
Στη συνέντευξή του πάντως στο Time ο εγγονός του Oppenheimer σημείωσε ότι του άρεσε η νέα βιογραφική ταινία και ότι η εν λόγω σκηνή «ειλικρινά δεν με ενόχλησε».
«Μερικές φορές τα γεγονότα σύρονται μέσα από ένα παιχνίδι σπασμένου τηλεφώνου. Στην ταινία, αντιμετωπίζεται αόριστα και δεν ξέρεις πραγματικά τι συμβαίνει, εκτός και αν γνωρίζεις αυτό το απίστευτα βαθύ παρασκήνιο», εξήγησε.
«Για αυτό ειλικρινά δεν με ενόχλησε. Με ενοχλεί που αναφέρεται στη βιογραφία με τόση έμφαση, γιατί μοιάζει σαν μια αβάσιμη φήμη που θέλουμε να βάλουμε στο βιβλίο μας για να το κάνουμε ενδιαφέρον».
«Αλλά μου αρέσει η δραματοποίηση», πρόσθεσε για τη νέα ταινία του Chris Nolan, ενώ συμπλήρωσε ότι βρήκε τη συνομιλία του J. Robert Oppenheimer με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν στην τελευταία στιγμή της ταινίας «πραγματικά αποτελεσματική, παρόλο που δεν ήταν ιστορική».
Ο Charles Oppenheimer μάλιστα συναντήθηκε με τον 52χρονο σκηνοθέτη. «Προετοιμάζω τον εαυτό μου που δεν ένιωθα υπέροχα για αυτό, παρόλο που μίλησα με τον Chris Nolan και εντυπωσιάστηκα πολύ από αυτόν. Τον είδα να δουλεύει στο σετ με εκπληκτική ένταση, όταν το επισκέφτηκα μία ή δύο φορές και είχαμε μια υπέροχη συζήτηση», εξήγησε.
«Όταν μίλησα με τον Chris Nolan, κάποια στιγμή μου είπε περίπου αυτό: “Ξέρω πώς να διηγηθώ μια ιστορία. Θα υπάρχουν μέρη που θα πρέπει να δραματοποιηθούν λίγο και μέρη που θα αλλάξουν. Ως μέλη της οικογένειας, νομίζω ότι κάποια μέρη θα σας αρέσουν και κάποια θα τα αντιπαθήσετε”», θυμάται.
«Αυτό μάλλον οδήγησε και στην αποδοχή της ταινίας, παρόλο που την είδα πολύ αργά, αφού κυκλοφόρησε» (σ.σ.: εννοεί ότι δεν είχε προσωπική προβολή πριν κυκλοφορήσει κανονικά).
