Περιεχόμενα
Η αληθινή ιστορία της ταινίας Oppenheimer είναι μια ιστορία επιστημονικής πρωτοπορίας, Δεύτερου Παγκοσμίου Πόλεμου και ανθρώπινης τραγωδίας. Η 12η ταινία του Christopher Nolan βρίσκει τον καταξιωμένο σκηνοθέτη να κάνει ταινία τη ζωή του Αμερικανού φυσικού Robert Oppenheimer, κοινώς γνωστού ως «πατέρα της ατομικής βόμβας». Χρησιμοποιώντας IMAX 65mm και 65mm, το Oppenheimer αλλάζει μεταξύ έγχρωμης και ασπρόμαυρης εικόνας (παρόμοιο με το Mesito του Nolan) για να διερευνήσει την ανάπτυξη των πρώτων πυρηνικών όπλων στον κόσμο. Η ταινία επικεντρώνεται συγκεκριμένα στον ρόλο του πρωταγωνιστή στο διαβόητο Manhattan Project και στη δοκιμή Trinity όπου πυροδοτήθηκε η πρώτη ατομική βόμβα στον κόσμο.
Ο Cillian Murphy πρωταγωνιστεί στο Oppenheimer. Στην ταινία επίσης βλέπουμε καταξιωμένους ηθοποιούς όπως η Emily Blunt, Matt Damon, Robert Downey Jr. και πολλούς άλλους. Ο Oppenheimer του Christopher Nolan αναδημιουργεί επίσης πιστά τις πραγματικές συνθήκες των εκρήξεων και των δοκιμών στη δεκαετία του 1940. Ο Nolan έγραψε το σενάριο διασκευάζοντας την βιογραφία American Prometheus των Kai Bird και Martin J Sherwin. Το βραβευμένο με Πούλιτζερ βιβλίο καλύπτει όχι μόνο τα επιστημονικά του επιτεύγματα, αλλά και τα αντιπολεμικά του αισθήματα και την έρευνα του FBI εναντίον του.
Ποιος ήταν ο J. Robert Oppenheimer;
Ο Robert Oppenheimer ήταν καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Berkeley. Από τη δεκαετία του 1930, ο Oppenheimer ήταν ενεργός ως υποστηρικτής της επιστήμης, ιδιαίτερα της θεωρητικής φυσικής σε όλη την Αμερική. Ακόμη και πριν αποκτήσει εξέχουσα θέση στον τομέα των πυρηνικών όπλων, ο Oppenheimer είχε ήδη σημειώσει σημαντικά επιτεύγματα, όπως η προσέγγιση Born-Oppenheimer, την οποία πρότεινε μαζί με τον Max Born το 1927. Σε απλούς όρους, η προσέγγιση δηλώνει ότι οι κυματικές κινήσεις των πυρήνων και των ηλεκτρονίων ενός ατόμου μπορούν να αντιμετωπιστούν ξεχωριστά, καθώς οι πυρήνες είναι βαρύτεροι από τα ηλεκτρόνια.
Η αληθινή ιστορία του μπορεί επίσης να γίνει κατανοητή από την προσωπική και πολιτική του ζωή. Παρόλο που ο Oppenheimer συνέβαλε σε διάφορους πολιτικούς σκοπούς καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής του, ήταν γενικά απληροφόρητος για τις παγκόσμιες υποθέσεις και σχεδόν ποτέ δεν διάβαζε εφημερίδα. Γεννημένος σε εβραϊκή οικογένεια, ο Oppenheimer αντιμετώπισε επίσης αντισημιτισμό κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Berkeley.
Ο American Prometheus αφηγείται ένα περιστατικό όταν προσπάθησε να βάλει τον μαθητή του Bob Serber σε μια ακαδημαϊκή θέση, αλλά ο ανώτερος του Oppenheimer, Raymond Birge, απέρριψε το αίτημά τουκαθώς ένιωθε ότι «ένας Εβραίος στο τμήμα ήταν αρκετός». Η εργασία του Πανεπιστημίου του Stanford με τίτλο «Το δίλημμα του Oppenheimer» προσθέτει ότι παρά το γεγονός ότι ήταν Εβραίος, ενδιαφερόταν για τις μη δυτικές θρησκείες και τη φιλοσοφία.
Η πραγματική ιστορία πίσω από την ατομική βόμβα
Ένα μεγάλο κομμάτι της αληθινής ιστορίας του Oppenheimer έχει να κάνει με την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας. Ήταν το 1942, όταν ο πρόεδρος Franklin D. Roosevelt ενέκρινε ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας ως το απόλυτο όπλο για την Αμερική κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Oppenheimer συμμετείχε στο πρόγραμμα τον Μάιο του 1942, όταν κλήθηκε από την Επιτροπή Έρευνας Εθνικής Άμυνας να μελετήσει τις αλυσιδωτές αντιδράσεις νετρονίων στην προτεινόμενη βόμβα. Η έρευνα του διάσημου φυσικού βασίστηκε στους δικούς του μαθητές, συμπεριλαμβανομένου του Serber, καθώς και σε Ευρωπαίους επιστήμονες. Μέχρι τον Ιούνιο του 1942, το πρόγραμμα αυτό έδωσε τη θέση του στο σχέδιο του αμερικανικού στρατού για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας, επίσημα γνωστού ως Manhattan Project.
Με τον στρατό να δημιουργεί ένα εργαστήριο στο Los Alamos στο Νέο Μεξικό, ο Oppenheimer υπηρέτησε ως διευθυντής του. Οι συνεισφορές του εδώ περιελάμβαναν πολλή θεωρητική εργασία για τη μετατροπή της βόμβας σε ένα πρακτικό όπλο που μπορεί να πέσει από ένα αεροπλάνο και να εκραγεί σε συγκεκριμένους στόχους.
Οι προσπάθειες του και της ομάδας του απέδωσαν καρπούς με τη δοκιμή Trinity που διεξήχθη στο Alamogordo του Νέου Μεξικού στις 16 Ιουλίου 1945. Η δοκιμή περιελάμβανε την επιτυχή έκρηξη μιας συσκευής πλουτωνίου που ονομάζεται «The Gadget». Ο σχεδιασμός της βόμβας και οι συνθήκες δοκιμής θα δώσουν τη θέση τους στις ατομικές βόμβες Fat Boy και Little Boy που πυροδοτήθηκαν πάνω από τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας το 1945.
Γιατί ονομάστηκε The Manhattan Project;
Μέρος της ταινίας δείχνει την εποχή που ο επιστήμονας βρισκόταν στο Νέο Μεξικό, όπου πραγματοποιήθηκαν οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις του Manhattan Project. Το έργο ονομάστηκε έτσι γιατί η αρχή του Project έγινε σε ένα κτίριο του Manhattan της Νέας Υόρκης. Σε ένα αφιέρωμα του 2006 στους New York Times, ο ιστορικός Robert S. Norris μιλάει για ένα κτίριο μικτής χρήσης 28 ορόφων που ονομάζεται 270 Broadway. Στη δεκαετία του 1940, αυτό το κτίριο χρησιμοποιήθηκε από το Σώμα Μηχανικών του Στρατού των ΗΠΑ Όταν ανατέθηκε στο σώμα το έργο της κατασκευής ατομικής βόμβας, το έργο βρήκε την έδρα του στο ίδιο κτίριο.
Το νόημα του αποσπάσματος «Death, Destroyer Of Worlds»
Καμία ταινία για τη ζωή του δεν θα ήταν ολοκληρωμένη αν δεν είχε συμπεριλάβει ο σκηνοθέτης το πιο εμβληματικό απόφθεγμά του, το οποίο προέρχεται από την Bhagavad Gita*. Η ταινία του Christopher Nolan παρουσιάζει πράγματι τον Cillian Murphy να λέει: «Τώρα γίνομαι θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων». Το απόσπασμα πιστώνεται στον Oppenheimer, ο οποίος είπε ότι ο στίχος πέρασε από το μυαλό του κατά τη διάρκεια της πρώτης έκρηξης πυρηνικού όπλου στις 16 Ιουλίου 1945. Ο Oppenheimer συνέχισε να επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις που είχε δώσει.
Η Bhagavad Gita είναι μια συνομιλία μεταξύ του πολεμιστή Arjuna και του ηνίοχου του, του θεού Krishna. Όταν ο Arjuna παγιδεύεται σε μια μάχη όπου πρέπει να πολεμήσει τους δικούς του συγγενείς, αρνείται να πολεμήσει, μετά την οποία ο Krishnaτου λέει να μην διαφύγει από το ντάρμα του (ιερό καθήκον).
Αργότερα, όταν ο Krishna παρουσιάζει την παγκόσμια μορφή του, μια μαζική συγχώνευση πολλών προσώπων και χεριών, ο θεός αποκαλύπτει ότι είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία του σύμπαντος καθώς και για την καταστροφή του. Αυτό έχει νόημα στο ινδουιστικό πάνθεον, καθώς οι Ινδουιστές πιστεύουν σε μια μη γραμμική έννοια του χρόνου. Στην πραγματικότητα, οι μεταφράσεις του σανσκριτικού πρωτογενούς υλικού καθιστούν τον «θάνατο» συνώνυμο με τον «χρόνο που καταστρέφει τον κόσμο».
Όταν ο Krishna λέει αυτή τη γραμμή στην Bhagavad Gita, υπονοείται ότι οι πράξεις του Arjuna είναι προκαθορισμένες. Πρέπει να αγωνιστεί για να εκπληρώσει το καθήκον του ως πολεμιστής και να μην ενδιαφέρεται για τις συνέπειες των πράξεών του, καθώς ό, τι συμβαίνει στο μέλλον έχει ήδη αποφασιστεί από τον «καταστροφέα των κόσμων».
Ο Oppenheimer μπορεί να εξομοιωθεί με τον Krishna , καθώς υπηρέτησε ευσυνείδητα τη χώρα του κατά τη διάρκεια του πολέμου, αδιαφορώντας για τις καταστροφικές συνέπειες της ατομικής βόμβας. Ωστόσο, ενώ η αφοσίωση του Arjuna στον Krishna έσωσε την ψυχή του, ο Oppenheimer εξακολουθούσε να φέρει την ενοχή για τις πράξεις του. Ο Oppenheimer μπορεί επίσης να ερμηνευτεί ως θεϊκή φιγούρα ο ίδιος, καθώς η καινοτομία του τον έκανε «καταστροφέα».
Τι συνέβη στον Oppenheimer μετά το The Manhattan Project;
Το βιβλίο του David Cassidy J. Robert Oppenheimer and the American Century (2005) εξερευνά την αληθινή ιστορία του Oppenheimer μετά το Manhattan Project. Ο Oppenheimer παραδέχτηκε ότι οι μαζικές δολοφονίες του ιαπωνικού λαού τον αναστάτωσαν και αρνήθηκε να αναπτύξει άλλες βόμβες για την αμερικανική κυβέρνηση.
Την τελευταία του μέρα στο Los Alamos, ο Oppenheimer είπε: «Οι λαοί αυτού του κόσμου πρέπει να ενωθούν, αλλιώς θα χαθούν. Αυτός ο πόλεμος, που έχει ρημάξει τόσο μεγάλο μέρος της γης, έχει γράψει αυτά τα λόγια. Η ατομική βόμβα τα έχει διατυπώσει για να τα καταλάβουν όλοι οι άνθρωποι». Το 1960, ο Oppenheimer επισκέφθηκε ακόμη και την Ιαπωνία για μια σειρά διαλέξεων όπου εξέφρασε τη λύπη του.
Καθώς οι εντάσεις με τη Σοβιετική Ένωση άρχισαν να αυξάνονται το 1949, ο στρατός των ΗΠΑ σχεδίαζε να αναπτύξει μια πυρηνική βόμβα υδρογόνου (H-Bomb). Ο Oppenheimer εμφανίστηκε ως ένθερμος επικριτής αυτής της νέας βόμβας και αρνήθηκε να εμπλακεί στην ανάπτυξή της. Ενώ αυτή η απόφαση τον οδήγησε σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση και την στρατιωτική ηγεσία, οι κομμουνιστικοί δεσμοί του θα αποδειχθούν πολύ μεγαλύτερη απειλή.
Με τη σύζυγό του Katherine Oppenheimer (Emily Blunt στο Oppenheimer) να είναι μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο επιστήμονας ήταν στη λίστα παρακολούθησης του J. Edgar Hoover από τις αρχές της δεκαετίας του 1940. Ο ίδιος ο Oppenheimer δεν ήταν ποτέ μέλος του κόμματος, αν και υποστήριξε και έκανε δωρεές σε σκοπούς που χαρακτηρίζονταν ως αριστεροί.
Η αληθινή ιστορία του Oppenheimer γίνεται πιο έντονη στην εποχή του «Red Scare» με την κυβέρνηση των ΗΠΑ να υποψιάζεται την εγγύτητα του Oppenheimer με τον συνάδελφό του στο Berkeley, Haakon Chevalier (Jefferson Hall στο Oppenheimer). Ο καθηγητής συνδέθηκε επίσης με το Κομμουνιστικό Κόμμα, καθιστώντας τον μέρος του κρατικού κυνηγιού μαγισσών.
Τέτοιες διασυνδέσεις και τα αυξανόμενα αντιπολεμικά αισθήματα του Oppenheimer οδήγησαν στην ακύρωση της σύμβασής του ως συμβούλου της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών (AEC). Ενώ δεν κρίθηκε ένοχος προδοσίας, η κυβέρνηση θεώρησε ότι δεν έπρεπε πλέον να έχει πρόσβαση σε στρατιωτικά μυστικά. Η άρνηση του Oppenheimer να παραιτηθεί από την άδεια ασφαλείας του κορυφώθηκε με τις ακροάσεις ασφαλείας Oppenheimer του 1954 από την AEC.
Στις ακροάσεις, ο διάσημος φυσικός ομολόγησε ότι γνώριζε τις αριστερές δραστηριότητες των συναδέλφων του και του αφαιρέθηκε η κυβερνητική του θέση και η άδεια ασφαλείας. Αλλά με πολλούς επιστήμονες να τον υποστηρίζουν και να διαμαρτύρονται κατά της δίκης, ο φυσικός τελικά αναδείχθηκε ως ήρωας. Ο Richard Polenberg γράφει στην ανθολογία δοκιμίων Reappraising Oppenheimer ότι ο επιστήμονας ήταν «ένας εκλεκτικός φιλελεύθερος που δέχτηκε άδικη επίθεση από πολεμοκάπηλους εχθρούς». Πρόσθεσε ότι η επιστημονική κοινότητα τον θεωρούσε «μάρτυρα του μακαρθισμού». Φανατικός καπνιστής καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Oppenheimer πέθανε τελικά το 1967 λόγω καρκίνου του λαιμού.
…………
*Η Bhagavad Gita, ή Μπαγκαβαντγκίτα (भगवद्गीता), που σημαίνει «Το Θείο Τραγούδι”» είναι ένα από τα σημαντικότερα ιερά κείμενα του ΙνδουΙνδουϊσμού. Η Μπαγκαβαντγκίτα αποτελεί μέρος του μεγάλου ινδικού έπους Μαχαμπαράτα, που όμως πολύ συχνά αποδίδεται ως ανεξάρτητο έργο και μεταφέρει τη διδασκαλία των Ουπανισάντ (Ουπανισάδες) που αποτελούν το τελευταίο τμήμα των Βέντα (Βεδών). Φέρεται δε να συντάχτηκε περί τον 5ο αιώνα π.Χ. στη σανσκριτική γλώσσα από τον Βυάσα τον αποκαλούμενο “Όμηρο της Ινδίας”, ή “Ινδό Όμηρο”. Είναι γραμμένη με ποιητικό μέτρο αποτελούμενη από 700 στίχους που συγκροτούν 18 κεφάλαια, ή λόγους.
Πήγή: Screenrant.
