Περιεχόμενα
Πάντα σε τέτοιες περιστάσεις, όταν ανακοινώνονται υποψηφιότητες για τα Όσκαρ, ακολουθεί μια συζήτηση για αυτούς που έμειναν απ’ έξω και τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Στη φετινή ανακοίνωση, υπήρξαν δύο ονόματα που έλειπαν από τις υποψηφιότητες, παρά το ότι η ταινία τους είχε συνολικά 8. Και δεν ήταν δύο όποια κι όποια ονόματα.
Η Barbie είχε 8 υποψηφιότητες, αλλά σε αυτές δεν ήταν ούτε της Γκρέτα Γκέργουικ για τη Σκηνοθεσία, ούτε της Μάργκοτ Ρόμπι για το Ά Γυναικείο. Αντιθέτως, ήταν του Ράιαν Γκόσλινγκ για το Β’ Ανδρικό και της Αμέρικα Φερέρα για το Β’ Γυναικείο. Επίσης, η Γκέργουικ είναι υποψήφια για Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου με τον σύζυγό της, τον Νόα Μπάουμπακ.
Δεν πέρασαν παρά μερικές ώρες και η συζήτηση στα social ανάψε για το κατά πόσο έχουμε μια ακόμα απόδειξη μισογυνισμού και σεξισμού του Χόλιγουντ και της Ακαδημίας, που έχει συμπεριλάβει σε χαμηλότατη κλίμακα όλα αυτά τα χρόνια τις γυναίκες δημιουργούς και είναι εμφανές ότι αν μπορούσαν να βάζουν άντρες στην κατηγορία Ά Γυναικείου, μπορεί και να το έκαναν.
Δε μπορώ να γνωρίζω το μέγεθος του σεξισμού που υπάρχει στο Χόλιγουντ γιατί δεν έχω ζήσει εκεί, αλλά και μένα πολλά πράγματα που χτυπάνε άσχημα και μου φαίνονται περίεργα. Στις φετινές υποψηφιότητες όμως, δεν είναι η απουσία της Γκέργουικ ή της Ρόμπι που μου επιβεβαιώνουν κάποιον σεξισμό.
Πάντα προσπαθώ να πιάνω τα πράγματα από μια ρεαλιστική βάση και μετά να προχωρώ σε υποθέσεις για το τι μπορεί να ισχύει, είτε αυτό που υποθέτω μου επιβεβαιώνεται από παντού πως ισχύει είτε όχι.
Όσκαρ 2024: Ποιοι να μην ήταν για να είναι Γκέργουικ-Ρόμπι;
Εν προκειμένω, σε μια συζήτηση για το ποιος θα έπρεπε να είναι, αυτός που το υποστηρίζει, θα πρέπει πάντοτε να υποδείξει και ποιος ΔΕΝ θα έπρεπε να είναι. Καλώς ή κακώς, οι θέσεις είναι 5. 10 ταινίες είναι στην κατηγορία Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά 5 σε όλες τις υπόλοιπες. Άρα, κάποιες ταινίες που διεκδικούν Όσκαρ Καλύτερης, μπορεί να μην διεκδικήσουν καν Σκηνοθεσία ή τα acting βραβεία.
Ας δούμε λοιπόν την κατηγορία του Ά Γυναικείου. Θα μπορούσε να εκτοπίσει κάποια από τις άλλες 5 η Μάργκοτ Ρόμπι; Κατ’ εμέ όχι, αλλά και να μπορούσε, από τη στιγμή που γυναίκα θα αντικαθιστούσε, δεν αλλάζει το αφήγημα του σεξισμού από αυτή την κατηγορία.
Ας εστιάσουμε στην κατηγορία Β’ Ανδρικό, εκεί όπου μπήκε ο Ράιαν Γκόσλινγκ και πολλές γυναίκες – και όχι μόνο – λένε πως αυτό επιβεβαίωσε με τον χειρότερο τρόπο την πλοκή της Barbie, ότι δηλαδή η Barbie είδε πως στον πραγματικό κόσμο, ο Ken τα έπαιρνε όλα με ευκολία και αυτή όχι, και γι’ αυτό γύρισε στον ροζ κόσμο για να επαναφέρει τη γυναικεία κυριαρχία.
Υπήρχαν περιπτώσεις ηθοποιών που θα μπορούσαν να μπουν αντί του Γκόσλινγκ; Ίσως ο Πολ Μεσκάλ για το All of Us Strangers, αλλά η ταινία δεν εμφανίστηκε πουθενά αλλού στις υποψηφιότητες των Όσκαρ, οπότε όχι. Ο Γκόσλινγκ έχει κάνει μια πάρα πολύ καλή ερμηνεία, οπότε δικαίως είναι στο top-5. Και προς τιμήν του, εξέδωσε ανακοίνωση κριτικάροντας την απουσία της Ρόμπι και της Γκέργουικ.
Πάμε στο Β’ Γυναικείο. Δεν θεωρώ ότι ένας φεμινιστικός λόγος 5 λεπτών στην ταινία Barbie είναι αρκετός για να βάλει την Αμέρικα Φερέρα στις υποψηφιότητες. Κι όμως την έβαλε. Δεν είδα κάποια ερμηνεία από πλευράς της που να αξίζει υποψηφιότητα για Όσκαρ με 5 υποψηφιότητες. Αν ήταν 10, τότε σίγουρα ναι, θα ήταν υποψήφια για Όσκαρ.
Πολύ περισσότερο θα ήθελα να δω την Νίσι Νας ή την Βικτόρια Πεντρέτι για τις ερμηνείες τους στο Origin της Άβα ΝτιΒερνέ, αλλά κι εδώ, αυτή η ταινία αγνοήθηκε πλήρως. Το γιατί, δεν μπορώ να το καταλάβω. Θα μπορούσε να μπει η Τρέισι Έλις-Ρος ή η Άισα Ρέι για τις ερμηνείες τους στο American Fiction, ταινία που έχει 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ.
Η κατηγορία βέβαια που δείχνει όσα θέλει ο καθένας να δει, είναι το Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Υποψήφιοι εκεί είναι οι Νόλαν, Λάνθιμος, Σκορσέζε, Ζιστίν Τριέ, Τζόναθαν Γκλέιζερ. Αφήνουμε στην άκρη την Τριέ. Από τους άλλους 4, σε ποιανού τη θέση θα έπρεπε να μπει η Γκέργουικ; Ο μόνος που βρίσκω είναι ο Σκορσέζε. Αλλά αν ήταν να φύγει ο Σκορσέζε, δεν θα έβαζα με τίποτα τη Γκέργουικ. Θα έβαζα την Άβα ΝτιΒερνέ που ανέφερα ή την Σελίν Σονγκ του Past Lives.
Υπάρχουν άλλα γυναικεία παραδείγματα πιο κραυγαλέα για να αναδειχθεί ο σεξισμός της Ακαδημίας
Στο μυαλό μου προκύπτουν δύο ζητήματα. Από τη μία, υπάρχει σεξισμός στον τρόπο που ψηφίζουν για τα Όσκαρ, αυτό όμως το λέω χωρίς να γνωρίζω πλήρως τη διαδικασία – άκουσα στη σημερινή ανακοίνωση για συμμετοχή 93 χωρών στην ψηφοφορία. Από την άλλη, αυτός πάει να καταδειχθεί με τρόπο που δεν επιχειρηματολογείται σωστά.
Για να μπορείς να πεις ότι κάποιος άδικα δεν μπήκε, εκφράζεις μια προσωπική εκτίμηση. Από την προσωπική εκτίμηση, πας στην πεποίθηση πως κάτι άλλο υπάρχει από πίσω. Εκεί, πρέπει να έχεις ήδη καταλήξει στο ποιος δεν αξίζει να είναι στην 5άδα αντί της προτίμησης σου, και αυτό να είναι τόσο ξεκάθαρο ώστε να μη χρειάζεται καν να βρεις επιχείρημα. Να φαίνεται δηλαδή ότι αυτός που τελικά μπήκε αντί της προτίμησης σου, επιβεβαιώνει ότι κάτι άλλο, μη καλλιτεχνικό, υπάρχει.
Το ότι μπήκε ο Γκόσλινγκ και δεν μπήκαν η Ρόμπι και η Γκέργουικ, δεν είναι επιχείρημα για το συμπέρασμα που καταλήγουμε. Γιατί κάθε κατηγορία έχει διαφορετικούς υποψήφιους, διαφορετικό ανταγωνισμό και όντως η Μάργκοτ Ρόμπι θα έπρεπε να μπει αν υπήρχαν 6 ή 7 υποψηφιότητες (εγώ θα έβαζα στο κάδρο και την Αουντζάνουε Έλις-Τέιλορ του Origin). Κι η Γκέργουικ θα έπρεπε να μπει αν υπήρχαν 7.
Η ανδροκεντρική ματιά με βάση την οποία βλέπουν τα Όσκαρ στην Ακαδημία επιβεβαιώνεται και στοιχειοθετείται από τόσα άλλα παραδείγματα, όχι με την Γκέργουικ και τη Ρόμπι, που και τις δύο τις ευχαριστώ για την ταινία που πρώτα αυτές έφτιαξαν και το έχω γράψει εδώ.
Δεν ξέρω αν η Ακαδημία θέλησε να σνομπάρει την θεματική της Barbie, ότι δηλαδή πρόκειται για μια «χαζή, ξανθιά κούκλα» και απέχει από την, συντηρητική είναι η αλήθεια, κουλτούρα τους. Μπορεί να είναι αυτό. Δεν ανήκω στο Χόλιγουντ, δεν παίρνω κι όρκο.
Ο σεξισμός στον μηχανισμό προώθησης των ταινιών στο Χόλιγουντ
Το fact εδώ είναι πως στο 90% των περιπτώσεων, η αμφιβολία πάει πάντα υπέρ του άντρα σκηνοθέτη. Κι αυτό ίσως να είναι η κατάληξη, όχι όλη η διαδρομή. Τι εννοώ; Ας το δούμε με τα μάτια ενός ανθρώπου που ζει εδώ στην Ελλάδα. Ποιες ταινίες έφτασαν σε εμάς, ποιες ταινίες συζητάμε, ποιες περιμέναμε; Με εξαίρεση τη Barbie που έγινε ένα τεράστιο hype και την Ανατομία Μιας Πτώσης ελέω Χρυσού Φοίνικα στις Κάννες, καμία άλλη ταινία γυναίκας σκηνοθέτιδας δεν έχει ο μέσος Έλληνας στα ραντάρ του, αυτός που δεν ασχολείται επισταμένως.
Ας πούμε, το Origin της ΝτιΒερνέ πόσοι το ξέρουν; Ελάχιστοι. Στις αγορές εκτός Αμερικής (εικάζω και εντός) είναι οι ταινίες των Νόλαν και Σκορσέζε που δέχτηκαν την περισσότερη προώθηση και στην πορεία προέκυψαν το The Holdovers του Πέιν και το American Fiction του Τζέφερσον.
Σε αυτή τη φούσκα του Χόλιγουντ και των Όσκαρ επομένως, όταν τα πράγματα είναι στο 50-50 θα προπορεύεται πάντα μια ταινία άνδρα σκηνοθέτη, ακριβώς γιατί το όνομα του θα έχει γίνει από την ίδια την αγορά πιο αξιομνημόνευτο. Κι επειδή, στην κατηγορία Όσκαρ Σκηνοθεσίας τα 3/4 των ψήφων είναι από άντρες δημοσιογράφους.
Δεν είναι επομένως σεξισμός που δεν είναι υποψήφια η Γκέργουικ ή Μάργκοτ Ρόμπι και είναι ο Γκόσλινγκ. Ο σεξισμός είναι που δεν έχουν υποψηφιότητες άλλες που είναι ξεκάθαρα μπροστά από τις δύο, αλλά και από τον Σκορσέζε, γιατί το Killers of the Flower Moon ήταν με 3 τρομερές ερμηνείες, αλλά οκ, ως ταινία κούρασε πολύ.
Μιας και το ανέφερα, αδικία μεγάλη που δεν είναι ο ΝτιΚάπριο στο ‘Α Ανδρικό. Για μένα μόνο από τον Μέρφι δεν είναι καλύτερος. Από τους άλλους 4 είναι.
ΥΓ. Η Ακαδημία που είναι υπεύθυνη για τα Όσκαρ, θα πρέπει κάποια στιγμή να το πάρει απόφαση και είτε να αυξήσει τις υποψηφιότητες στη Σκηνοθεσία και τα acting είτε να τα διαχωρίσει όπως στις Χρυσές Σφαίρες.
ΥΓ1. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται σε μια βιομηχανία όπου υπάρχουν τα τελευταία 3-4 χρόνια τόσες αλλαγές με κατεύθυνση προς τη συμπερίληψη, να υπάρχει τέτοια ανισορροπία στα μέλη που είναι γυναίκες και άντρες. Πώς γίνεται να βλέπουμε από χθες τόσα άρθρα για το πόσες γυναίκες είναι υποψήφιες, πόσοι μαύροι είναι υποψήφιοι, πόσοι μη λευκοί είναι υποψήφιοι, αλλά στο τέλος, αυτοί που τα γράφουν να προκρίνουν πάντα στο μυαλό τους περισσότερο ταινίες λευκών ανδρών σκηνοθετών;
ΥΓ2. Κάποια στιγμή να μιλήσουμε και για το πόσο ρατσιστικό, από την άλλη μεριά, είναι να βλέπουμε άρθρα στο Variety ή το Hollywood Reporter, όπου προτάσσουν την εθνικότητα ή το χρώμα του δέρματος των υποψηφίων, λες και η υποψηφιότητα τούς δόθηκε επειδή είναι μαύροι ή γκέι κι όχι γιατί είχαν όντως μια πολύ καλή ερμηνεία. Κάπου το έχουν αντιληφθεί στραβά στο Χόλιγουντ με την πολιτική ορθότητα και μειώνουν οι ίδιοι τον δικό τους αγώνα.
