Η ταινία «Sound of Freedom» κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 4 Ιουλίου. Ένα αμερικανικό θρίλερ δράσης – σκληρό, βίαιο και ελπιδοφόρο- που κατάφερε να συγκεντρώσει μόνο στις δύο εβδομάδες προβολής του, περί τα 85,4 εκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, αυτή η ταινία έχει επικριθεί αρκετά για διάφορους λόγους, τους οποίους θα αναλύσουμε παρακάτω.
Το «Sound of Freedom» πραγματεύεται την αληθινή ιστορία του πρώην κυβερνητικού πράκτορα Τιμ Μπάλαρντ (τον οποίο υποδύεται ο Τζιμ Καβίζελ) που παράτησε τη δουλειά του για να σώσει ένα μικρό κορίτσι από κυκλώματα σωματεμπόρων στη ζούγκλα της Κολομβίας και να καταλήξει να σώσει, τελικά, συνολικά 123 ανθρώπους, 55 εκ των οποίων ήταν παιδιά.
Όπως δήλωσε ο ηθοποιός Τζιμ Καβίζελ, στόχος του «Sound of Freedom» ήταν να αποκαλύψει την πραγματικότητα πίσω από την προώθηση της παιδοφιλίας και τα κυκλώματα σωματεμπορίας ανηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες, κρούοντας μάλιστα το καμπανάκι του κινδύνου στους γονείς.
«Η ταινία είναι πολύ δυνατή, γιατί δείχνει πόσο συστηματικά συμβαίνει η σεξουαλική εμπορία παιδιών. Αλλά μας βοηθά επίσης να γνωρίζουμε ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια. Μια μητέρα και ένας πατέρας πρέπει να φυλάνε τα παιδιά τους και να τα προστατεύουν».
Η ταινία αποτέλεσε έμπνευση του Αλεχάντρο Γκόμες Μοντεβέρδε, ο οποίος ξεκίνησε να γράφει το θέμα της εμπορίας ανηλίκων το 2017, όταν παρακολούθησε ένα σχετικό αφιέρωμα. «Το έβλεπα και δεν μπορούσα να κοιμηθώ», είπε σε συνέντευξη του ο Μεξικανός σκηνοθέτης του «Sound of Freedom». «Ήξερα για την εμπορία ανθρώπων. Απλώς δεν ήξερα για την εμπορία παιδιών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση».
Την επόμενη μέρα, ένιωσε ότι έπρεπε να γράψει μια ταινία για το θέμα. Με τον συγγραφέα Ροντ Μπαρ, έφτιαξε ένα πλήρως φανταστικό σενάριο δίνοντάς του το όνομα «The Model». Ένας παραγωγός της ταινίας που διάβασε το σενάριο, τον ρώτησε αν είχε ακούσει για τον Τιμ Μπάλαρντ, που δεν είναι ένας φανταστικός χαρακτήρας αλλά πέρα για πέρα αληθινός. Ο Μοντεβέρδε τον αναζήτησε στο Google, βρίσκοντας έτσι πληθώρα κειμένων αφιερωμένα στον Μπάλαρντ.
«Ήθελα δια καώς να γνωρίσω αυτόν τον τύπο. Έτσι τον συνάντησα και έμαθα την ιστορία του, η οποία ξεπερνούσε τη μυθοπλασία που είχα φτιάξει». Ο Μοντεβέρδε ξανάγραψε το σενάριο και πλέον η ταινία που είχε στο μυαλό του αποτύπωνε την αληθινή διάσωση στην Κολομβία που έγινε πριν μερικά χρόνια.
Σημαντικό ρόλο για την ταινία, έπαιξε και το γεγονός πως ο Μπάλαρντ αναζητούσε καιρό μια πλατφόρμα που θα παρουσίαζε τις δράσεις του. Το 2013, αυτός και μια ομάδα κινηματογραφιστών ζήτησαν χρηματοδότηση από τον συντηρητικό πολιτικό σχολιαστή, Γκλεν Μπεκ, για μια σειρά που θα απεικόνιζε τη διάσωση παιδιών που έπεσαν θύματα. Αν και η σειρά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ορισμένα μέλη της ομάδας παραγωγής γύρισαν ένα ντοκιμαντέρ για τον Μπάλαρντ, που κυκλοφόρησε το 2016 και έφερε τον τίτλο, «The Abolitionist».
Η αληθινή ιστορία που βασίστηκε το «Sound of Freedom»
Το «Sound of Freedom» βασίζεται λοιπόν στον Τιμ Μπάλαρντ, που εγκατέλειψε πριν 10 χρόνια την κυβερνητική του θέση για να ιδρύσει την Επιχείρηση Υπόγειος Σιδηρόδρομος (Operation Underground Railroad-OUR), μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που συνεργάζεται με τις διωκτικές αρχές σε όλο τον κόσμο για να σώζει παιδιά από την εκμετάλλευση.
Η Επιχείρηση δραστηροποιείται σε μέρη όπου η αστάθεια και οι συγκρούσεις καθιστούν τις γυναίκες και τα παιδιά πιο ευάλωτα στη σωματεμπορία, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως ο Ισημερινός, το Μεξικό και η Ουκρανία. Σύμφωνα με την OUR, αυτό που τροφοδοτεί και προωθεί την απαγωγή και τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών σε αυτές τις χώρες είναι μια αυξανόμενη πελατειακή βάση στις ΗΠΑ.
Το 2019, ο Μπάλαρντ κατέθεσε ενώπιον της Επιτροπής Δικαιοσύνης της Γερουσίας, υποστηρίζοντας ότι ένα διευρυμένο και ενισχυμένο φράγμα στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού θα παρείχε ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την καταπολέμηση όσων προσπαθούν να εισάγουν λαθραία παιδιά στη χώρα, με σκοπό να τα πουλήσουν για σεξ. Τώρα πιστεύει ότι η ανεπαρκής επιτήρηση των συνόρων των χωρών μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης ατζέντας που εξυπηρετεί αυτή την προσοδοφόρα αγορά.
Στο «Sound of Freedom» ένας αδερφός και μια αδερφή παρασύρονται σε μια φαινομενικά αβλαβή φωτογράφηση στην Ονδούρα, για να τους αρπάξουν τελικά οι απαγωγείς και να τους φυλακίσουν στη ζούγκλα της Κολομβίας. Η εκδοχή του Μπάλαρντ στην ταινία αποτυπώνει τον ίδιο να περνά κρυφά μέσα από εγκληματικά κρησφύγετα για να εντοπίσει τα παιδιά, ρισκάροντας τη ζωή του.
Ο αληθινός Μπάλαρντ δεν έχει ισχυριστεί πως κάνει κάτι τέτοιο, αλλά η ταινία τελειώνει με ένα απόσπασμα από επιχειρήσεις της ομάδας του, Operation Underground Railroad, που πραγματοποίησε στην πραγματικότητα. «Όταν ο Τιμ έφυγε από την Κολομβία, αυτός και η ομάδα του είχαν διασώσει περισσότερα από 120 θύματα και είχαν συλλάβει περισσότερους από δώδεκα διακινητές», γράφει το κείμενο στην οθόνη.
Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν επαινέσει το έργο του Μπάλαρντ. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τον διόρισε σε ένα συμβουλευτικό συμβούλιο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την εμπορία ανθρώπων, το 2019, στο οποίο παρέμεινε μέχρι τη διάλυσή του τον επόμενο χρόνο. Επίσης, μεγάλοι ειδησεογραφικοί οργανισμοί κάλυψαν την επιχείρηση στην Κολομβία,το 2014, που ενέπνευσε το «Sound of Freedom».
Ωστόσο, το Operation Underground Railroad έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο, με κατηγορίες που αναφέρουν πως διαστρεβλώνει τα γεγονότα και πως κάνει ελάχιστα για να βοηθήσει τα θύματα. Ο Γκλεν Κέσλερ σε ρεπορτάζ για την Washington Post, δεν βρήκε στοιχεία για τον ισχυρισμό του Μπάλαρντ ότι 10.000 παιδιά εισέρχονται λαθραία στις Ηνωμένες Πολιτείες για σεξουαλική εκμετάλλευση ετησίως.
Στη Γιούτα, το γραφείο του εισαγγελέα της κομητείας πέρασε δυόμισι χρόνια ερευνώντας την Operation Underground Railroad για απάτη και παραποίηση μαρτύρων, ωστόσο οι έρευνες ολοκληρώθηκαν χωρίς κατηγορίες, τον Μάιο.
Το Sound of Freedom και το κίνημα QAnon
Γύρω στα τέλη του 2020, η QAnon (ένα κίνημα συνωμοσιολογίας) άρχισε να χρησιμοποιεί ισχυρισμούς σχετικά με την εμπορία παιδιών. Όπως ανέφεραν τότε οι New York Times, οι οπαδοί άρχισαν να «πλημμυρίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αναρτήσεις σχετικά με την εμπορία ανθρώπων, να συμμετέχουν σε ομάδες γονέων στο Facebook και να κάνουν εκστρατείες με hashtag όπως το #SaveTheChildren».
Ωστόσο, το «Sound of Freedom» δεν απεικονίζει τίποτα κοντά σε φαντασιώσεις συνωμοσίας της QAnon, οι οποίες έχουν συνδεθεί με περιστατικά εξτρεμισμού και βίας, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης στις 6 Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Οι κακοί της ταινίας είναι κοινοί εγκληματίες, και όχι το σκιώδες προσωπείο των αποκρυφιστών που φαντάζεται το κίνημα.
Παρόλα αυτά, η ταινία έχει προωθηθεί από τη QAnon και ορισμένοι την κατηγορούν ότι παίζει στο κίνημα, το οποίο βασίζεται στην ψευδή πεποίθηση ότι ένα εξαιρετικά οργανωμένο δίκτυο παγκόσμιων ελίτ απαγάγει παιδιά και κάνει σεξ μαζί τους. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι ο Μπάλαρτν και ο ηθοποιός που τον υποδύεται, έχουν εκφράσει αμφότεροι την υποστήριξή τους σε μερικούς από τους πιο τρελούς ισχυρισμούς του κινήματος QAnon.
Ο Μοντεβέρδε προφανώς δεν μπορούσε να προβλέψει τίποτα από όλα αυτά όταν ξεκίνησε το Sound of Freedom και συναντήθηκε με τον ηθοποιό Τζιμ Καβίζελ για τον ρόλο του Μπάλαρντ. Ακόμα πιο γνωστός τότε για την ερμηνεία του Ιησού στην ταινία του Mel Gibson το 2004 The Passion of the Christ, ο Τζιμ Καβίζελ, ο οποίος για πολλά χρόνια μιλούσε για την αυστηρή καθολική του πίστη , μόλις έβγαινε από το Person of Interest, ένα αστυνομικό δράμα επιστημονικής φαντασίας.
Αν και το OUR διαφημίζει το Sound of Freedom στον ιστότοπό του, η οργάνωση που ιδρύθηκε από τον Μπάλαρντ δεν αναφέρεται καθόλου στην ταινία. Στην πραγματικότητα, ο Μπάλαρντ έφυγε από το OUR «πριν την κυκλοφορία της ταινίας», είπε η ομάδα στο Vice.
Το Sound of Freedom συνοδεύτηκε από κακές κριτικές, ωστόσο ο Μοντεβέρδε δεν ενοχλείται. «Δεν με πειράζει αν η ταινία δεν αρέσει στον κόσμο. Είμαι απολύτως εντάξει με αυτό», είπε και πρόσθεσε: «Ούτε εμένα μου αρέσουν κάποιες ταινίες». Αντιθέτως, ο Τιμ Μπάλαρντ που εμφανίστηκε στο Fox News, υποστήριξε ότι τα μέσα που έχουν αξιολογήσει αρνητικά την ταινία προσπαθούν να «ομαλοποιήσουν τη σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά».
Ο Μοντεβέρντε πάντως δεν φανταζόταν πως η ταινία του θα ήταν τόσο επιτυχημένη οικονομικά ή θα βυθιζόταν σε διαμάχες. «Ποτέ δεν είχα σκοπό να κάνω μια ταινία για να δοξάσω τον Τιμ Μπάλαρντ. Ήταν μια ταινία για να επιστήσω την προσοχή στο πρόβλημα, το θέμα, το σκοτάδι», λέει. «Πάντα πίστευα ότι αυτή ήταν μια ταινία που θα έφερνε κοντά τους ανθρώπους». Αντίθετα, φαίνεται ότι το Sound of Freedom απεικονίζει διαχωρισμούς που απλά δεν μπορούν να ξεπεραστούν.
