Το περιμέναμε πώς και πώς το The Brutalist. Ακούγαμε όλο το χειμώνα, μετά την προβολή της ταινίας στο Φεστιβάλ Βενετίας, ότι είναι μια ταινία που θα γράψει ιστορία. Η αναμονή τελείωσε, η ταινία είναι στις ελληνικές αίθουσες από χθες σε διανομή της Tanweer, και αυτό που είδα, δε μου αφήνει άλλη επιλογή παρά να αναγνωρίσω πως όσα έλεγαν ήταν αλήθεια και ταυτόχρονα λίγα μπροστά σε αυτό που τελικά προσφέρει στην ίδια την τέχνη συνολικά το The Brutalist. 3 ώρες ταινία και δεν υπήρξε ούτε στιγμή στην οποία να βαρέθηκα. 3 ώρες και κάτι παραπάνω, στις οποίες κοίταζα με θαυμασμό την φωτογραφία της, τα κάδρα που έστησε ο σκηνοθέτης Μπρέιντι Κορμπέτ και τις σπουδαίες ερμηνείες.
Δεν μπορώ καν να διανοηθώ το πώς μπορεί κάποιος να κάνει μια τέτοια ταινία. Δε γνωρίζω καν πώς να περιγράψω εγώ μια τέτοια ταινία. Αν κάπου στην πορεία δε βγάζουν νόημα όσα γράφω, συγχωρέστε μου το ατόπημα, αλλά είμαι από την Τρίτη που είδα την ταινία, συνεπαρμένος. Κατανοώ για πρώτη φορά τόσο μεγάλος βάθος σε αυτή τη λέξη και το συναίσθημα που τη συνοδεύει.
Θα προσπαθήσω να πάρω τα πράγματα με τη σειρά για να μην παρασυρθώ στο χάος των σκέψεων μου για το The Brutalist, ταινία που στις ΗΠΑ ήταν μια από τις καλύτερες του 2024, αλλά για εμάς εδώ, ίσως είναι η καλύτερη του 2025.
Κατ’ αρχάς, να πω πως αν βλέπετε ταινία που είναι ο τίτλος δύο λέξεις, η πρώτη είναι το The, η δεύτερη έχει κατάληξη -ist, σχετίζεται με το Ολοκαύτωμα και πρωταγωνιστεί ο Άντριεν Μπρόντι, τότε μάλλον θα είναι υπέροχη και θα πάει για να κάνει sweep στα Όσκαρ. Το The Brutalist περισσότερο από το The Pianist, την προηγούμενη ταινία με την οποία ο Μπρόντι βρέθηκε υποψήφιος, μιας και μιλάμε για ένα αριστούργημα σε κάθε του κομμάτι. Είτε δεις συνολικά την ταινία, είτε απομονώσεις τα επιμέρους στοιχεία της, θα καταλάβεις πως το σινεμά είναι ό,τι σπουδαιότερο γέννησε ο άνθρωπος και θα πας να φτιάξεις ένα ιερό λατρείας στο σπίτι σου για τους αδερφούς Λουμιέρ, τους πρωτεργάτες της μεγάλης οθόνης.
Τι θα δεις στο The Brutalist
Στο The Brutalist, μεταφερόμαστε λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου ο Λάζλο Τοθ έχει μπει σε ένα καράβι για να πάει στην Αμερική, να βρει συγγενείς του και να αρχίσει μια νέα ζωή, μακριά από την οδύνη και τη φρικωδία που άφησε στην Ευρώπη ο ναζισμός. Πηγαίνει εκεί, θέλοντας να επουλώσει το τραύμα του θανάτου της συζύγου του και της ανιψιάς του.
Με το που φτάνει στις ΗΠΑ, στη Νέα Υόρκη, στη νήσο Έλις, τους περιμένουν οι αρχές για να καθοδηγήσουν την πορεία τους στη χώρα. Ο Τοθ δεν έχει σκοπό να μείνει εκεί. Παίρνει λεωφορείο για να πάει στην Πενσιλβάνια, όπου τον περιμένει ένας συγγενής του, που έχει επιχείρηση με έπιπλα και design. Ο Λάζλο είναι αρχιτέκτονας και μάλιστα εγνωσμένης φήμης και αξίας, με πολλά κτήριά του να τα έχει καταστρέψει η επέλαση του Γ’ Ράιχ.
Με το που φτάνει στην Πενσιλβάνια, ο ξάδερφός του τον ενημερώνει πως η γυναίκα του, η Έζρεμπετ, και η ανίψιά του, η Ζόφια, είναι ζωντανές. Έτσι, όσο ο Λάζλο έχει βρει καταφύγιο στη δουλειά του Αττίλα, του ξαδέρφου του, ψάχνει τρόπο να φέρει στις ΗΠΑ την Έζρεμπετ και τη Ζοφία, που είναι εγκλωβισμένες στην Κεντρική Ευρώπη, κάπου στην Αυστρία.
Η ζωή του θα πάρει μια ανεξέλεγκτη τροπή όταν ο γιος ενός πλούσιου άνδρα, θα ζητήσει από τον Αττίλα και τον Λάζλο να ανακαινίσουν το γραφείο του πατέρα του, χωρίς εκείνος να το γνωρίζει. Με τις εργασίες να έχουν προχωρήσει και να βρίσκονται στην ολοκλήρωσή τους, ο Χάρισον, ο πατέρας, μπαίνει έξαλλος στο σπίτι και επιτίθεται με φωνές στους δύο επειδή πείραξαν το γραφείο του. Λίγο μετά, ενημερώνονται πως δεν θα πληρωθούν καν για τη δουλειά τους.
Μετά από αυτό, η σχέση Λάζλο και Αττίλα παίρνει την κάτω βόλτα, με την καθολική γυναίκα του Αττίλα να κατηγορεί τον Λάζλο πως της ρίχτηκε ερωτικά. Έτσι, ο Λάζλο απευθύνεται σε έναν γνωστό του, τον Γκόρντον, και πάει να μείνει σε ένα κοινόβιο εργατών και να δουλέψει σε μια κατασκευαστική εταιρεία. Μια παρένθεση εδώ: ο Λάζλο είναι Εβραίος και οι Εβραίοι δεν είναι ιδιαιτέρως δεκτοί στους ντόπιους, γι’ αυτό και η γυναίκα του Αττίλα δεν τον ήθελε στο σπίτι τους.
Εκεί που δουλεύει, ο Λάζλο θα δεχτεί μια επίσκεψη από τον Χάρισον, όπου θα του ζητήσει συγγνώμη, θα του δώσει τα λεφτά και θα τον καλέσει σπίτι του σε ένα δείπνο προς τιμήν του, έχοντας εντυπωσιαστεί από τα έργα του. Στο δείπνο, ενώπιον πολύ πλούσιων και υψηλά ιστάμενων καλεσμένων, ο Χάρισον θα ανακοινώσει στον Λάζλο πως θέλει αυτός να ηγηθεί της κατασκευής ενός πολιτιστικού και θρησκευτικού κέντρου στο Ντοϊλστάουν, προς τιμήν της νεκρής μητέρας του.
Η ζωή ανοίγεται γεμάτη ελπίδα για τον Λάζλο που, με τη βοήθεια του δικηγόρου του Χάρισον, καταφέρνει να φέρει στην Πενσιλβάνια, στο Ντοϊλστάουν, τη γυναίκα και την ανιψιδά του. Η Έζρεμπετ έχει οστεοπόρωση και δε μπορεί να σταθεί όρθια, οπότε τη μεταφέρουν σε αμαξίδιο.
Τα πράγματα βαίνουν καλώς μέχρι που ένα δυστύχημα στη μεταφορά υλικών για το κτήριο, θα αναγκάσει τον Χάρισον εν εξάλλω να διακόψει τις εργασίες και να σκοτώσει το όραμα του Λάζλο στα μισά της κατασκευής. Ο Λάζλο τότε παραδίδεται περισσότερο στο όπιο, το ναρκωτικό του, που το παίρνει δήθεν για τον πόνο στην ραγισμένη μύτη του, αλλά περισσότερο για να ξεφύγει από τη ζοφερή πραγματικότητα, καθώς ακόμα βλέπει μπροστά του όσα έσπειραν οι ναζί.
Η σχέση του με τον Χάρισον περνάει από 40 κύματα, ο Χάρισον είναι οξύθυμος και κυκλοθυμικός και σε ένα ταξίδι τους στην Ιταλία για μάρμαρο, θα συμβεί κάτι που θα αλλάξει τα πάντα. Και θα προκαλέσει ρωγμές στον γάμο του με την Έζρεμπετ, με τον Λάζλο να αδυνατεί μέσα σε όλα να κάνει σεξ.
Θα μείνω σε αυτά ως προς την πλοκή του The Brutalist, που στα κοντά 200 λεπτά που διαρκεί, έχει τόσα που συμβαίνουν, τόσα να σε απασχολήσουν για την ανθρώπινη ψυχή, που φτάνεις στην τελευταία σεκάνς και αναρωτιέσαι πόσο γρήγορα πέρασε ο χρόνος. Η τελευταία σεκάνς, μιας και την ανέφερα, είναι το μόνο κομμάτι που δε μου άρεσε και δε θα με πείραζε αν δεν υπήρχε καν, διότι έχει διαφορετικό χρώμα, διαφορετική φωτογραφία, ξεχωρίζει τόσο από την υπόλοιπη ταινία, ώστε χαλάει αυτή την ομοιομορφία του The Brutalist.
Όλο το υπόλοιπο The Brutalist είναι συναρπαστικά γοητευτικό, συγκινητικό, τέλειο. Η τελειότητα δεν υπάρχει, κι αν υπάρχει σημαίνει τον θάνατο, αλλά το The Brutalist την αγκαλιάζει και μέσω αυτής παίρνει ζωή.
Ο σκηνοθέτης Μπρέιντι Κορμπέτ, μόλις στα 36 του, καταθέτει στα πόδια της Τέχνης ένα έργο που θα μείνει στο πέρασμα των ετών και θα συζητιέται. Το μόνο εμπόδιο για το The Brutalist είναι η ίδια η εποχή του, ότι ο κόσμος δυσκολεύεται να αντέξει 3ωρες ταινίες και ότι έχει χάσει την αντίληψή του απέναντι στα όμορφα, μα και στα άσχημα. Συμβαίνει και σε μένα, δυσκολεύομαι και να αντιπαθήσω και να λατρέψω ταινία. Με το The Brutalist μου συνέβη κι είναι μια σπάνια και ευχάριστη σύμπτωση.
Σύμπτωση δεν είναι οι εκκωφαντικές ερμηνείες του Άντριεν Μπρόντι, της Φελίσιτι Τζόουνς και του Γκάι Πιρς. Και όχι μόνο αυτών, μα αυτοί οι 3 είναι ψηλότερα όλων, τα 3 κοσμήματτα του The Brutalist. Ειδικά για Μπρόντι και Τζόουνς, η ουγγρική γλώσσα που μιλάνε, με έναν ιδιαίτερο τρόπο ομιλίας, προσθέτει αξία στο πώς εκφέρουν τα συναισθήματά τους σε μια άγνωστη για αυτούς γλώσσα. Κι είναι τρομερό πως δεν καταλαβαίνεις πως πρόκειται για έναν Αμερικάνο και μια Βρετανίδα, αλλά για κανονικούς Ούγγρους.
Τα κάδρα του Κορμπέτ, η μουσική επένδυση, τα χρώματα σε κάθε λήψη, καθιστούν το The Brutalist ένα έργο για τους αιώνες! Κι επειδή βλέπω τώρα και τον ανταγωνισμό στις 10 κατηγορίες των Όσκαρ που είναι υποψήφιο, δε μπορώ να δω πώς δε θα πάρει μίνιμουμ 7 από αυτά. Κι η Φελίσιτι Τζόουνς ίσως θα πρέπει τελικά να περάσει μπροστά από τη Ζόε Σαλντάνια για το Β’ Γυναικείο.
