Πώς είναι να μιλάς για ένα βίωμα που δεν ήσουν παρούσα/παρών/παρόν για να το ζήσεις, αλλά στο μετέδωσαν μέσω της συλλογικής μνήμης; Η Κατερίνα Παπανδρέου συμμετέχει στην παράσταση ΤΑΝΚ / Όλη Νύχτα Εδώ στο Θέατρο Τέχνης που σκηνοθετεί ο Μάνος Βαβαδάκης και γίνεται από την ομάδα Mataroa, μια παράσταση που μιλάει για το Πολυτεχνείο και γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων.
Πολλοί από εμάς έχουμε να αφηγηθούμε μια ιστορία από το Πολυτεχνείο που μας διηγήθηκαν οι δικοί μας. Λιγότεροι έχουν να διηγηθούν ιστορίες από τους δικούς τους που ήταν πιο βαθιά στα γεγονότα. Και η Κατερίνα Παπανδρέου ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Κουβαλάει στο μνημονικό της DNA ένα συναίσθημα που της μεταφέρθηκε και το διατηρεί πολύτιμα στο μυαλό της.
Γι’ αυτό και αν μπορούσε να βάλει κάτι στους ανθρώπους, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ευαισθησίας. Το καταλαβαίνει κανείς και στις απαντήσεις της στη συνέντευξη που μας παραχώρησε. Μια ηθοποιός που σου αφήνει αποτύπωμα με τη στάση της απέναντι στη ζωή, αυτό είναι η Κατερίνα Παπανδρέου.
Αυτή είναι η Κατερίνα Παπανδρέου!
– Πώς είναι για σένα να επιχειρείς να συνδεθείς με γεγονότα του παρελθόντος στα οποία δεν ήσουν καν σύλληψη στο μυαλό των γονιών σου;
Η σύνδεση για μένα δε λειτουργεί με όρους «χρονικότητας». Συνδέομαι όταν κάτι ακουμπάει στην καρδιά μου, όταν βρίσκει κάποια φλέβα, κάποια χαραμάδα που κάνει «κρακ». Αυτό μπορεί να συμβεί το ίδιο εύκολα με κάτι που έγινε πριν 100 χρόνια, με κάτι που έγινε πέρυσι, με κάτι που συνέβη σήμερα και με κάτι που δυνητικά μπορεί να γίνει αύριο. Το Πολυτεχνείο εν προκειμένω με συγκινεί βαθιά γιατί θα ήθελα πολύ να είχα την τύχη να το ζήσω, όπως θα ήθελα να έχω ζήσει και το Woodstock, να είμαι μέρος μιας μεγάλης συλλογικής τρέλας που πάλλεται, δονείται και βροντάει. Και το λέω αυτό έχοντας πλήρη γνώση του ζόφου που επικρατούσε και το πυροδότησε.
– Πέρα από το συλλογικό αφήγημα, έχεις ακούσει ιστορίες δικών σου ανθρώπων από εκείνες τις ημέρες κι αν ναι, ποια θυμάσαι πιο έντονα;
Υπάρχει μια φωτογραφία που δημοσιεύεται κάθε χρόνο στις 17 του Νοέμβρη. Θυμάμαι να τη βλέπω σε εφημερίδες, αργότερα στο ίντερνετ, ακόμα και στις σχολικές γιορτές θυμάμαι να μας τη δείχνουν. Κόσμος στην πύλη της Πατησίων, παιδιά τυλιγμένα με σημαίες και μια κοπέλα όρθια στην πύλη με υψωμένη τη γροθιά. Αυτή είναι η μαμά μου. Υπάρχει όμως μία παρανόηση. Η φωτογραφία λανθασμένα αποδίδεται στις 17 του Νοέμβρη του 1973, η πραγματικότητα όμως είναι ότι είναι τραβηγμένη ένα χρόνο μετά, στην πρώτη επέτειο, στη μεγάλη πορεία του 1974.
– Σου είναι πιο εύκολο να ενωθείς με έναν άνθρωπο μέσα από το επώδυνο ή μέσα από το ευχάριστο σε αυτή τη φάση της ζωής σου;
Μου αρέσει που έβαλες αυτή την τελευταία προσθήκη: «σ’ αυτή τη φάση της ζωής σου». Γιατί πιστεύω ότι αυτή η ένωση είναι κάτι δυναμικό, αλλάζει κάθε μέρα όπως αλλάζουμε κι εμείς. Συνδέομαι με αυτό που μου μοιάζει, με αυτό που εκπέμπει σε ίδια ή αντίστοιχη συχνότητα με τη δική μου κι αυτό νομίζω είναι μάλλον ανάγκη επιβίωσης. Ένας ακούσιος μηχανισμός που μου επιτρέπει κάθε στιγμή να επιβεβαιώνεται η ύπαρξή μου.
Θα ήθελα να μπορώ να συνδέομαι συνέχεια μέσα από το ευχάριστο αλλά η ζωή έχει πολλά χρώματα. Οπότε ας πούμε ότι υπάρχουν μέρες σε αυτή τη φάση της ζωής μου που με ενώνει με κάποιον ένα δάκρυ αλλά να πούμε και ότι σήμερα είναι μια ωραία μέρα οπότε νιώθω έτοιμη να συνδεθώ και με ένα τεράστιο χαμόγελο.
– Ποιο είναι το πιο σκληρό πράγμα που καλείται να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος σχετικά με την ύπαρξή του, πιστεύεις;
«Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της,
και συ να λείπεις,
να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα,
και συ να λείπεις,
να ‘ρχονται τα κορίτσια στα παγκάκια του κήπου με χρωματιστά φορέματα,
και συ να λείπεις,
οι νέοι να κολυμπάνε το μεσημέρι,
και συ να λείπεις, […]
Κι ύστερα ένα κλειδί να στρίβει η κάμαρα να ‘ναι σκοτεινή,
δυο στόματα να φιλιούνται στον ίσκιο,
και συ να λείπεις,
Σκέψου δυο χέρια να σφίγγονται,
και σένανε να σου λείπουν τα χέρια,
δυο κορμιά να παίρνονται,
και συ να κοιμάσαι κάτου απ’ το χώμα […]»
Το έχει γράψει τόσο ωραία ο Ρίτσος στις Γειτονιές του Κόσμου.. τι να πω τώρα εγώ;
– Εσένα ποιες είναι οι προσωπικές σου ανησυχίες;
Με απασχολεί πολύ η ευαισθησία. Που τη νιώθω να χάνεται, ενώ εγώ τη θεωρώ την πιο μεγάλη μας δύναμη. Θέλω να ζω ευάλωτη σε έναν κόσμο με ευάλωτους ανθρώπους. Θέλω να λέμε ο ένας στον άλλον: «σε χρειάζομαι, πάρε με αγκαλιά», θέλω να λέμε: «φοβάμαι και πονάω», θέλω να λέμε: «δεν μπορώ να τα καταφέρω μόνος μου, μπορείς να με βοηθήσεις;». Θέλω να κλαίμε ελεύθερα. Και όλα αυτά, όλες αυτές οι ρωγμές να μας κάνουν να νιώθουμε τόσο κοντά ο ένας στον άλλον που στο τέλος, ως σύνολο πια και όχι ως μονάδες, να είμαστε στ΄ αλήθεια άτρωτοι.
– Ποιο θα έλεγες ότι είναι το πιο έντονο συναίσθημα που έχεις ζήσει ως τώρα στη ζωή σου;
Ο έρωτας σε ένα βράχο στην Αμοργό και αυτό το συναίσθημα χωρίς όνομα τη στιγμή που γεννήθηκε η κόρη μου. Μετά από 40 ατελείωτες ώρες ένιωθα ότι έχω όλη τη δύναμη του κόσμου μέσα μου και ότι η φωνή μου μπορεί να κινήσει βουνά. Στην κυριολεξία.
– Ζόρικο πράγμα να θυμάσαι ε..;
Ζόρικο και λυτρωτικό μαζί. Γιατί η ανάμνηση έχει μέσα της κάτι από το μαγικό κόσμο της μυθοπλασίας. Θέλουμε δε θέλουμε τις αναμνήσεις μας τις ανακατασκευάζουμε, τις κάνουμε λογοτεχνία, ακόμα και ερήμην μας. Γινόμαστε για λίγο συγγραφείς και έτσι μπορούμε ίσως και να ξαναγράψουμε την ιστορία μας από την αρχή.
– Με τα πράγματα που ξεχνιούνται, με αυτά που ο εγκέφαλος μας επιλέγει να εξαφανίσει, πώς τα πας, πώς το αντιμετωπίζεις;
Με κατανόηση. Υπάρχει μια περίοδος στη ζωή μου αρκετά σκοτεινή που πραγματικά είναι απολύτως κενή από αναμνήσεις. Προφανώς είναι κάποιο είδος ακούσιας προστασίας που ενεργοποιείται και ο εγκέφαλος επιλέγει να διαγράψει. Τώρα πια με την απόσταση και την ωριμότητα του χρόνου θα ήθελα να έχω πρόσβαση σε εκείνη την περίοδο της ζωής μου αλλά κατανοώ και τον 22χρονο εαυτό μου που επέλεξε να την αφήσει στο σκοτάδι.
Άλλωστε, με τη μνήμη ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος. Μπορεί σε κάποια ανυποψίαστη στιγμή, σε ένα σοκάκι κάποιου νησιού, την ώρα που κάνεις μπάνιο ή βάζεις κάποια ξεχασμένη κρέμα σώματος με άρωμα γιασεμί να ανασυρθεί από το πουθενά μια ξεχασμένη εικόνα.
– Τι θα άλλαζες στον κόσμο αν ήσουν για μια μέρα Υπέρτατη Θεά;
Θα χάριζα σε όλους μας ένα ζευγάρι μάτια παιδικά, αθώα, γεμάτα καλοσύνη και απορία. Και θα ευχόμουνα -ή μάλλον θα περίμενα- με αυτό τον τρόπο να άλλαζα ολόκληρο τον κόσμο.
– Αν κοίταζες κατάματα τον μεγαλύτερό σου φόβο, τι όνομα και τι σχήμα θα είχε αυτός;
Θα έμοιαζε με φίδι αλλά θα ήταν γκρι και πελώριο σαν την Ούρσουλα στη Μικρή Γοργόνα με μάτια πράσινα και θα άκουγε στο όνομα Σκαρ.
Ο Γύρος των Γρήγορων Απαντήσεων με την Κατερίνα Παπανδρέου
– Αγαπημένο φαγητό;
Μπριάμ και Sushi
– Αγαπημένο ποτό;
Bloody Mary
– Αγαπημένοι ξένοι καλλιτέχνες;
Freddy Mercury, Gena Rowlands
– Αγαπημένες ταινίες;
A woman under the influence, Νονός 1, Lion King
– Αγαπημένη εποχή;
Καλοκαίρι, καλοκαίρι, καλοκαίρι
– Αγαπημένο μέρος που έχεις ταξιδέψει και θα ήθελες να μείνεις για καιρό εκεί;
Αμοργός
– Αγαπημένος τρόπος διασκέδασης με την παρέα σου;
Ντοματίνια, τυράκια, ζαμπονάκια σε μια πιατέλα, κρασί και καναπές (ιδανικά στο σπίτι της Στέλλας)
– Θα ήθελες να ταξιδέψεις στο παρελθόν ή στο μέλλον και γιατί.
Στο παρελθόν γιατί θα ήθελα να με λένε Μαρικάκι ή Βαγγελιό (με όμικρον)
– Έρωτας με την πρώτη ματιά ή έρωτας κλιμακούμενος;
Έρωτας με την πρώτη που κλιμακώνεται με τη δεύτερη και απογειώνεται με την τρίτη
* Βρες την Κατερίνα Παπανδρέου εδώ.
** Μάθε για την παράσταση εδώ.
