Δεν έβρισκα ποτέ ένα συναισθηματικό σημείο επαφής με το παρελθόν της Ελλάδας, δη το τραυματικό παρελθόν, αυτό που περιλαμβάνει ξεριζωμό, όπως με τη γενοκτονία των Ποντίων. Κατανοούσα τι έγινε, αλλά δεν ένιωθα να σφίγγεται το στομάχι μου. Απείχα χρονικά και συναισθηματικά. Μέχρι που είδα το βράδυ της Παρασκευής την παράσταση «Σέρρα η Ψυχή του Πόντου». Όλη αυτή η απόσταση καλύφθηκε μέσα σε 90 λεπτά παράστασης χάρη στην ερμηνεία της Χρύσας Παππά και φυσικά το κείμενο του Γιάννη Καλπούζου και τη σκηνοθεσία του Σωτήρη Χατζάκη.
Είναι φορές που ψάχνεις να βρεις τις λέξεις για να περιγράψεις κάτι που βίωσες και οι λέξεις οι ρημάδες δεν έρχονται με τίποτα. Αυτή η παράσταση είναι μια τέτοια περίπτωση. Το μόνο που μπορεί να αποδώσει το μέγεθος του σπουδαίου για αυτό που δίνει στο κοινό η Χρύσα Παππά, είναι ότι κάθε φορά μετά το τέλος της παράστασης, θα κοιτάξεις γύρω σου βλέμματα που έχουν δακρύσει, βλέμματα σαστισμένα, βλέμματα που αποδίδουν μια ψυχή που απορρόφησε όλο τον πόνο, που αναβίωσε σε αυτά τα 90 λεπτά όλη την τραγωδία του ξεριζωμού και της γενοκτονίας, αλλά και του κυνηγητού που ακολούθησε για αρκετούς Πόντιους (αλλά και Αρμένιους).
Αν μπορώ να το πω αλλιώς, η «Σέρρα, η Ψυχή του Πόντου» είναι μια παράσταση-φιλμ που το βάζεις στον προτζέκτορα, είναι σαν αυτές τις αίθουσες προσομοίωσης που είχε κάποτε το Πλανητάριο και ταξίδευες στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Αίγυπτο, είναι σαν vr γυαλιά που σου σχηματίζουν το τότε.
Καλώς ή κακώς, ο άνθρωπος, όταν απέχει πολύ χρονικά από μια τραγωδία και δεν έχει και στο γενεαλογικό του δέντρο ανθρώπους που να μετέφεραν ως κληρονομιά τις ιστορίες του πόνου, δεν μπορεί να διανοηθεί το μέγεθος αυτής της τραγωδίας και του πόνου. Και, αρκετές φορές, οι αφηγήσεις τρίτων δεν αρκούν.
Συνήθως, είναι το σινεμά που διαθέτει τα μέσα για να κάνει τις αφηγήσεις ένα συναισθηματικό κτήμα. Εδώ έχουμε μια σπάνια περίπτωση όπου μια παράσταση υπερβαίνει το σινεμά και όλα τα τεχνικά μέσα, μια παράσταση όπου η δύναμη του ανθρώπου αποδεικνύεται σπουδαιότερη από τη δύναμη της τεχνολογίας,
Δεν ξέρω τι μπορώ να πω για τη Χρύσα Παππά…
Αρκεί να δει κανείς τη σκηνή που στέκεται με το σώμα της σε γέφυρα και ερμηνεύει με δυνατότερη φωνή απ’ ό,τι όταν είναι όρθια. Αρκεί να τη δει να χορεύει στο σκοτάδι και να σείτε όλο το θέατρο. Αρκεί να δει τις σκηνές που περιγράφει διακεκομμένα και με τη μουσική να καλύπτει τη φωνή της, τις διαδρομές της επιβίωσης των Ποντίων από την Τραπεζούντα προς τον βορρά, την Ουκρανία, τη Ρωσία κτλ. Αρκεί να ακούσει πόσες διαφορετικές χροιές δίνει στη φωνή της για να υποδυθεί 12 ρόλους που ώρες ώρες νόμιζα ότι είναι 30-40, ότι είναι όλοι οι Πόντιοι που σκοτώθηκαν και επέζησαν.
Είναι μια παράσταση που ενώ έχει πολύ ενδιαφέρουσες σκηνοθετικές παρεμβάσεις και τις βλέπεις, εν τέλει, όλα καλύπτονται από την ερμηνεία της Χρύσας, που γεμίζει μια σκηνή μόνη της περισσότερο απ’ όσο θα τη γέμισε ένα ολόκληρο μπουλούκι. Πίστευα ότι οι υπεράνθρωποι βρίσκονται μόνο σε ταινίες της Marvel, αλλά βλέποντας αυτή την παράσταση, πιστεύω ότι οι υπεράνθρωποι υπάρχουν πραγματικά.
Έβλεπα μια ηθοποιό να δίνει ζωή σε ένα άδειο παλτό και σε καρέκλες. Είδα μια ηθοποιό να γερνάει και να ξαναμικραίνει στη σκηνή. Είδα μια ηθοποιό να κάνει φως το σκοτάδι και σκοτάδι το φως. Είδα μια ηθοποιό να βγάζει τις ψυχές των 100 θεατών από το σώμα τους και να τις ανακατεύει σε έναν κυκλωτικό χωρό στον αέρα. Ένιωσα τα πόδια μου να αδυνατούν να κουνηθούν από τη θέση τους, να θέλουν να μείνουν αγκιστρωμένα στο πάτωμα της αίθουσας και να ελπίζουν πως θα ξαναβγεί η Χρύσα για να πει κι άλλες ιστορίες, όχι μόνο του Γαλανού, της Ταλίν, της Φιλάνθης, της Λεμονιάς, του Ομήρου, του Μπάτζιο και των άλλων.
Η «Σέρρα, η Ψυχή του Πόντου» είναι μια παράσταση που αποτελεί τον σύγχρονο ορισμό της, κατά την αρχαιότητα, τραγωδίας, τον ορισμό του μεγαλείου του ελληνικού θεάτρου.
Ταυτότητα Παράστασης
Συγγραφέας και θεατρική διασκευή: Γιάννης Καλπούζος
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Σύνθεση-Μουσική Επιμέλεια: Ματθαίος Τσαχουρίδης
Σκηνικά-Κοστούμια: Έρση Δρίνη
Χοροδιδασκαλία: Στέφανος Σιδηρόπουλος
Φωτογραφία αφίσας: Πάνος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες παράστασης: Αγγελική Κοκκοβέ
Γραφιστική επιμέλεια-Video Editing-Πρόγραμμα παράστασης: Μαίρη Μούσα
Πληροφορίες για την παράσταση
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 9μ.μ., Σάββατο 9μ.μ., Κυριακή 7μ.μ.
Διάρκεια: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Εισιτήρια: 17€ γενική είσοδος, 14€ φοιτητικό, ανέργων ( μόνο με την επίδειξη των ανάλογων δικαιολογητικών κατά την είσοδο), ΑμεΑ
Προπώληση: Ταμείο θεάτρου Άνεσις & στο more.com
Θέατρο Άνεσις: Λεωφόρος Κηφισιάς 14, Αθήνα Αμπελόκηποι, 2107718943
