Περιεχόμενα
Το κλασικό έργο του Χέρμαν Μέλβιλ, ο «Moby Dick», ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας, κυκλοφόρησε αρχικά στην Αγγλία το 1851 με τίτλο «Η φάλαινα» και, ύστερα, στις ΗΠΑ με τον γνωστό πια τίτλο του. Δεν είναι απλώς η ιστορία ενός εκδικητικού καπετάνιου που καταδιώκει μια τεράστια φάλαινα, η οποία του στέρησε το ένα του πόδι. Το επικό αυτό έργο, με θεοσοφικές προεκτάσεις, αποτελεί ουσιαστικά μια μάχη του ανθρώπου με τις δυνάμεις της φύσεως και βρίθει συμβολισμών.
Όμως, όταν το διάβασα στο πλαίσιο των μαθημάτων αγγλικών κάπου στα 15 το βαρέθηκα και, εννοείται, ούτε που το κατάλαβα. Τα μεγάλα έργα έχουν το συνήθειο να επιστρέφουν στην ζωή των ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη. Και αυτή τη φορά, ο Moby Dick επέστρεψε στην ζωή μου ενδεδυμένος τις αστραπές και τις βροντές μιας υπερπαραγωγής και πάνω στην σκηνή του Christmas Theatre ένα βράδυ του Φλεβάρη.
Τα μεγάλα έργα έχουν το συνήθειο να αλλάζουν την ζωή των ανθρώπων που το έχουν ανάγκη.
«Θυμάμαι περιγραφές από θαλασσινές καταιγίδες, τον καπετάνιο Αχαάβ που μου ήταν πολύ αντιπαθής στην αρχή και μετά πολύ αγαπητός (έκλαψα στο τέλος), τον Ισμαήλ στο τέλος, στο φέρετρο του Κουίκουεγκ. Τον Σταρμπάκ που απέτυχε στην προσπάθειά του να σκοτώσει τον δυνάστη Αχαάβ. Τη συντροφικότητα και τη φιλία μέσα στις μεγάλες δυσκολίες. Έννοιες που μέχρι τώρα έχω πολύ ψηλά στη συνείδησή μου. Είναι το πρώτο τόσο εκτεταμένο ανάγνωσμα που διάβασα. Πήδαγα σελίδες για να καταλάβω πριν την ώρα του τι θα γίνει τελικά και ξαναγύρναγα πίσω με μεγαλύτερη αγωνία.»
Αυτά είπε-μεταξύ άλλων που αξίζει να διαβαστούν, γενικώς- ο Δημήτρης Παπαδημητρίου σε συνέντευξή του στην Lifo. Ο συνθέτης, εκτός από την απίθανη μουσική διάσταση με την οποία προίκισε τα βαριά και ιερά νοήματα του έργου, έγραψε και ένα λιμπρέτο 29.198 λέξεων που, στα μάτια μου, έμοιασε με θαύμα.
Φορές, μέσα στην διάρκεια της τετράωρης (ω, ναι) παράστασης με τσάκωσα να έχω μαγνητιστεί από το κείμενο που περνούσε πάνω από τη σκηνή στα ελληνικά και τα αγγλικά. Σα να διάβαζα ένα ζωντανό βιβλίο, σελίδα τη σελίδα.
Μες στην συµφωνική ορχήστρα που βρίσκεται κάτω από την σκηνή, αλλά και σαν μέσα από αυτή, συνυπάρχουν μαγικά το µπάντζο, το γιουκαλίλι, το µαντολίνο. Επίσης, ηλεκτρική κιθάρα, keyboards, drum set, taiko drums, djembe, dundu, log drum, Irish flute, slide flute, όλα ενοποιημένα στο συµφωνικό ύφος που έχει αναπτύξει ο συνθέτης την τελευταία δεκαπενταετία. Το αποτέλεσμα; Μια πειρατική, ροκ, ποιητική αίσθηση, χωρίς τρομερά «μιουζικαλίστικα» κρεσέντα, αλλά βελούδινη, λυτρωτική αίσθηση από την αρχή μέχρι το τέλος.
Μιλάμε για 430 ώρες προβών και 250 ώρες μουσικής διδασκαλίας, για 23 ερμηνευτές επί σκηνής και 12 μουσικούς ζωντανά, για 135 κοστούμια, για απίθανα σκηνικά που εναλλάσσονταν συνεχώς, για 70 τετραγωνικά οθόνη ολογραφικής προβολής, για 96 τετραγωνικά LED οθόνη και εντυπωσιακές ολογραμματικές προβολές videos.
Δεν είναι απλώς μια σπουδαία παραγωγή του Onassis Culture, είναι μια ελληνική υπερπαραγωγή η οποία αξίζει να παίξει στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου και να συναρπάσει.
Αισθάνομαι πολύ άγουρη για να μιλήσω για την πλούσια, γενναιόδωρη και στιβαρή σκηνοθεσία του Κακλέα και την μουσική του Παπαδημητρίου. Επίσης, όχι το κατάλληλο πρόσωπο για να γράψω πόσο σημαντικό έργο είναι ο Moby Dick, πόσο ενοχλητικά διαχρονικό, πόσο υπέροχη η αίσθηση να το βλέπεις να ζωντανεύει έτσι που περνάει μέσα σου και μάλλον αφήνει χνάρι ανεξίτηλο-ναι, αυτή είναι μια από τις πιο ιερές λειτουργίες του Θεάτρου.
Αλλά δεν μπορώ να μην γράψω πόσο σπουδαίο έμψυχο υλικό είχε η εν λόγω Μεγάλη Παράσταση επάνω στην σκηνή της. Ο Μπάμπης Βελισσάριος, στον ρόλο του καπετάνιου Αχαάβ. Ο Αιμιλιανός Σταματάκης, στον ρόλο του Ισμαήλ. Ο Θοδωρής Βουτσικάκης, στον ρόλο του Στάρμπακ. Ο Ιβάν Σβιτάιλο, στον ρόλο του Σταμπ.
Οι τέσσερις ήρωες, που έχουν κομβικό ρόλο στην συνέχιση του ταξιδιού και είναι το corpus του φαλαινοθηρικού πλοίου, εκπροσώπησαν στα μάτια μου τα κομμάτια εκείνα του ανθρώπου που τον κάνουν άνθρωπο: ο Αχαάβ το Θυμικό, ο Στάρμπακ το Νου, ο Σταμπ το Σώμα και ο Ισμαήλ την επιθυμία να ζεις για να αφηγείσαι.
Ίσως, τώρα που το επεξεργάζομαι, αυτά να είναι και τα άκρως απαραίτητα δομικά στοιχεία ενός Καλλιτέχνη. Να νιώθει, να σκέφτεται, να βιώνει, να αφηγείται.
Όλοι τους εξαιρετικοί-κόντεψα, φευ, να ερωτευτώ τον Σταμπ.
Η φωνή και η ερμηνεία του Βελισσάριου, πάντως, θα μπορούσε να αποτελέσει θέμα για πολλά, διαφορετικά κείμενα. Δεν γνωρίζω κανέναν άλλο (εξαιρουμένου ίσως του Γιάννη Παλαμίδα) που θα μπορούσε να υποστηρίξει αυτήν την θέση. Ένα έργο τέχνης μέσα στο έργο τέχνης. Ο πιο ζόρικος, θαυμάσιος εγκιβωτισμός.
Οι υπόλοιποι ηθοποιοί έλαμψαν επίσης με το ταλέντο τους, την εμφανέστατη αγάπη τους για αυτό που κάνουν. Ο Τζερόμ Καλούτα σε ρόλο έκπληξη που υποστηρίζει, εννοείται, άρτια. Πολύ αναζωογονητική και η φρέσκια παρουσία επί σκηνής του Θοδωρή Τσουανάτου, καλού ηθοποιού και άξιου τραγουδιστή.
Τη μεγάλη ζωντανή ορχήστρα διευθύνει ο Αλέξης Πρίφτης. Τα μυθικά σκηνικά είναι του Μανόλη Παντελιδάκη, τα αριστουργηματικά κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη, οι διακριτικές και χρήσιμες χορογραφίες της Αγγελικής Τρομπούκη, οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου που συνοδεύονται από τα εντυπωσιακά και καινοφανή στο ελληνικό θέατρο ολογράμματα και 3D animation του Candyshop VFX (Ευάγγελου Κουλουκύθα) σε συνεργασία με τον Hashem Alshaer, Visual Effects Director της CandyshopVFX “The Division”, και Art Direction video υλικών του Στάθη Αθανασίου που ξεπερνούν τα γνώριμά μας θεατρικά τεχνολογικά δεδομένα.
Όσοι και όσες συμμετείχαν σε αυτήν την παραγωγή κατάφεραν κάτι πολύ σπουδαίο. Δημιούργησαν ρίγος αυθεντικό, ρίγος που λείπει. Να βγαίνεις από το θέατρο συγκλονισμένος, να μην θες να κουβεντιάσεις κάτι άλλο. Ήθελα μια πιο γεμάτη επίσημη πρεμιέρα, θα άξιζε να σειστεί το θέατρο από τα χειροκροτήματα.
Η παράσταση ταλαιπωρήθηκε χωροχρονικά από την πανδημία. Ας τραβήξει τώρα τον δρόμο της, την θαλάσσια και καλλιτεχνική της στράτα όσο πιο ανεμπόδιστα γίνεται.
ΥΓ: Χάρηκα που είδα την πολυπρισματική και δραστήρια καλλιτέχνιδα Feli Moschos στο θέατρο. Πώς θα μπορούσε να λείπει η βοηθός του σκηνοθέτη από την επίσημη; Kudos.
ΥΓ2: Απογοητεύτηκα με τα γιγάντια εγώ ορισμένων δημοσιογράφων και επισήμων έξω από την παράσταση. Σέλφις και περιαυτολογίες. Σα να μην είδαν την παράσταση, σα να μην πέρασε ούτε λίγο από μέσα τους το βαθιά ανθρώπινο δράμα του Αχαάβ, το ηθικό δίλημμα του Στάρμπακ, η συγκινητική ιστορία ζωής του Ισμαήλ. Instagram και παπαρολογίες.
ΥΓ3: Όμως, έφυγα γρήγορα από αυτήν την σκέψη και άρχισα να σκέφτομαι ποιος ή τι στην δική μου ζωή είναι ο Μόμπι Ντικ που θέλω να σκοτώσω. Ή, έστω, με ποιο καράβι να επιλέξω, επιτέλους, να μπαρκάρω για το ολόδικό μου Ταξίδι, καρφωτά στον θάνατο, καρφωτά στην Ζωή. Εκτός κι αν είμαι, τελικά, ένας ανώνυμος Ισπανός ναύτης που χορεύει και τραγουδά όπως μόνο εκείνος ξέρει, κατά βάθος για να αντέξει τον αφανισμό που διαφαίνεται στον ορίζοντα, χωρίς να προσπαθεί να αλλάξει την Μοίρα του.
Για πληροφορίες τσέκαρε εδώ.
