Το πιο ακριβό έργο που έχει πωληθεί ποτέ σε ευρωπαϊκή δημοπρασία, έγινε το τελευταίο πορτρέτο που ολοκλήρωσε ο Γκούσταβ Κλιμτ. Χθες στο Λονδίνο πωλήθηκε στην τιμή-ρεκόρ των 85,3 εκατομμυρίων λιρών (108,4 εκατομμύρια δολάρια).
Πρόκειται για το «Dame mit Fächer» (Η Κυρία με τη Βεντάλια), που απεικονίζει ένα άγνωστο γυναικείο θέμα το οποίο ξεπέρασε το «Birch Forest», το οποίο απέφερε 104,6 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι από τη συλλογή του αείμνηστου συνιδρυτή της Microsoft Paul G. Allen.
Σύμφωνα με τον οίκο Sotheby’s, η δημοπρασία της Τρίτης διήρκεσε 10 λεπτά προτού καταλήξει σε έναν αγνώστου ταυτότητας αγοραστή στο Χονγκ Κονγκ.
Το «Dame mit Fächer» ήταν ένας από τους δύο πίνακες που βρέθηκαν στο εργαστήριο του Αυστριακού καλλιτέχνη μετά το θάνατό του το 1918, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s.
Η «Κυρία με τη βεντάλια», που ξεκίνησε το 1917, αποδίδεται με το χαρακτηριστικό πλούσιο, εκφραστικό ύφος του Κλιμτ. Όπως μεγάλο μέρος της δουλειάς του, αναδεικνύει τις ανατολικοασιατικές επιρροές που διαμόρφωσαν το έργο του, όχι μόνο στη βεντάλια που κρατάει η άγνωστη εικονιζόμενη, αλλά και στη χρήση μοτίβων με φοίνικες και άνθη λωτού. Εν τω μεταξύ, η πεπλατυσμένη προοπτική του φόντου θυμίζει τις ιαπωνικές ξυλογραφίες που είχαν εξέχουσα θέση στη μεγάλη συλλογή ασιατικής τέχνης του ζωγράφου.
O οίκος Sotheby’s είχε χαρακτηρίσει το πορτρέτο ως το «τελευταίο αριστούργημα» του Κλιμτ. Ο επικεφαλής των βραδινών πωλήσεων ιμπρεσιονιστικής και μοντέρνας τέχνης του οίκου δημοπρασιών, Τόμας Μπόιντ Μπούμαν, το χαρακτήρισε εν τω μεταξύ «εκπληκτικό».
«Η ομορφιά και ο αισθησιασμός του πορτραίτου έγκειται στη λεπτομέρεια: τις κηλίδες του μπλε και του ροζ που ζωντανεύουν το δέρμα της εικονιζόμενης, τις φτερωτές γραμμές των βλεφαρίδων της και τα σφιγμένα χείλη που δίνουν χαρακτήρα στο πρόσωπό της», ανέφερε το δελτίο Τύπου.
Η «Χρυσή Φάση» του Γκούσταφ Κλιμτ
Τα περισσότερα από τα πιο γνωστά έργα του Κλιμτ – συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού έργου «Φιλί» – προέρχονται από την προηγούμενη «Χρυσή Φάση» του, κατά την οποία συχνά ενσωμάτωνε φύλλα χρυσού στην τέχνη του. Αυτή η περίοδος της καριέρας του ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1910. Όμως ο Κλιμτ βρισκόταν, κατά τη στιγμή του θανάτου αυτού σε ηλικία 55 ετών, στην «καλλιτεχνική του ακμή και παρήγαγε μερικά από τα πιο ολοκληρωμένα και πειραματικά έργα του», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής του τμήματος ιμπρεσιονιστικής και μοντέρνας τέχνης του Sotheby’s Έλενα Νιούμαν.
Το έργο «Κυρία με τη βεντάλια» είναι ένα από τα λίγα πορτρέτα του Κλιμτ που βρίσκονται ακόμη σε ιδιωτικά χέρια. Ασυνήθιστα, έχει τετράγωνο σχήμα, μετρώντας περίπου ένα μέτρο τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος. Η Νιούμαν σημείωσε επίσης ότι, σε αντίθεση με πολλά από τα πιο γνωστά πορτρέτα του Κλιμτ, το έργο δεν ήταν παραγγελία, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα ζωγραφίστηκε για δική του ευχαρίστηση.
«Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό – ένα τεχνικό tour de force – μια «δυναμική ξενάγηση», γεμάτο πειραματισμούς που σπρώχνουν τα όρια, καθώς και μια ειλικρινής ωδή στην απόλυτη ομορφιά», είπε.
Ο πίνακας στο παρελθόν ανήκε στον Βιεννέζο βιομήχανο Έρβιν Μπούλε, φίλο και υποστηρικτή του Κλιμτ. Αργότερα αγοράστηκε από τον συλλέκτη έργων τέχνης Ρούντολφ Λέοπολντ, ο οποίος το 1994 τον πούλησε στην οικογένεια του σημερινού ιδιοκτήτη στον οίκο Sotheby’s έναντι 11,6 εκατομμυρίων δολαρίων – , νέο ρεκόρ δημοπρασίας τότε για τον Αυστριακό καλλιτέχνη. Ο πίνακας δεν είχε εμφανιστεί έκτοτε σε δημοπρασία, αν και εκτέθηκε πέρυσι στο Belvedere, ένα αυστριακό μουσείο που στεγάζει το «Φιλί» και πολλά άλλα σημαντικά έργα του Κλιμτ.
Οι πίνακες του Κλιμτ έχουν εκτοξευθεί σε αξία τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ο Αυστριακός συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των ελάχιστων καλλιτεχνών των οποίων τα έργα έχουν πωληθεί με εννιαψήφια ποσά. Πιστεύεται ότι άλλα έργα έχουν πουληθεί ιδιωτικά για ακόμη περισσότερα.
Σύμφωνα με τους Financial Times, δικαστικά έγγραφα από μια συνεχιζόμενη νομική διαμάχη μεταξύ του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ και του εμπόρου έργων τέχνης Ιβ Μπουβιέ έδειξαν ότι ο ολιγάρχης αγόρασε κάποτε το έργο του Κλιμτ «Νεροφίδια ΙΙ» έναντι 183,8 εκατομμυρίων δολαρίων.
Το «Πορτρέτο της Αντέλ Μπλοχ-Μπάουερ Ι» του Κλιμτ αγοράστηκε εν τω μεταξύ από τον Αμερικανό επιχειρηματία Ρόναλντ Λόντερ έναντι 135 εκατομμυρίων δολαρίων το 2006. Δέκα χρόνια αργότερα, η Όπρα Γουίνφρεϊ πούλησε μια άλλη απεικόνιση του ίδιου θέματος, το «Πορτρέτο της Άντελε Μπλοχ-Μπάουερ ΙΙ», σε έναν Κινέζο αγοραστή έναντι 150 εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το έργο «Κυρία με τη Βεντάλια» είναι το βασικό κομμάτι της θερινής δημοπρασίας μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης του Sotheby’s, η οποία συνέπεσε χρονικά με την πολυαναμενόμενη επαναλειτουργία της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου.
Στη δημοπρασία παρουσιάστηκαν και άλλα πορτρέτα διακεκριμένων καλλιτεχνών, όπως του Αλμπέρτο Τζιακομέτι και του Έντβαρτ Μουνκ.
Η δημοπρασία πραγματοποιήθηκε εν μέσω φόβων ότι η αγορά των δημοπρασιών παρουσιάζει μια τάση επιβράδυνσης μετά την αρχική έντονη ανάκαμψη από το Covid-19. Η τελευταία έκδοση της ετήσιας έκθεσης αγοράς της UBS και της Art Basel διαπίστωσε ότι τα παγκόσμια έσοδα από δημοπρασίες, αφού αυξήθηκαν κατά 47% το 2021, μειώθηκαν κατά 1% πέρυσι.
