Περιεχόμενα
Το intronews.gr προτείνει έξι βιβλία για διεθνή πολιτική που θα διαφωτίσουν όχι απλώς γεγονότα του παρελθόντος, αλλά και σύγχρονες πολιτικές εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.
Βερολίνο, 1933 – Η στάση του διεθνούς τύπου μπροστά στον Χίτλερ
Ντάνιελ Σνεντερμάν
μτφρ. Γιώργος Καράμπελας
εκδ. Πόλις
Τι έκαναν οι ξένοι δημοσιογράφοι που ήταν διαπιστευμένοι στη Γερμανία του Χίτλερ για να προειδοποιήσουν την ανθρωπότητα για την καταστροφή που ερχόταν; Προειδοποίησαν τους δυτικούς αναγνώστες τους για το ζόφο που ήταν εμφανής από τις πρώτες μέρες της ανάληψης της εξουσίας από τους ναζί στις 30 Ιανουαρίου 1933;
Δυστυχώς, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και κριτικό των ΜΜΕ, δεν έκαναν σχεδόν τίποτα. Λίγες φωνές ψέλλισαν κάτι, αλλά οι περισσότεροι παρασυρμένοι από την μιντιακή τους τύφλωση ενδιαφέρονταν περισσότερο για μια συνέντευξη με τον Χίτλερ και για «εσωτερική» πληροφόρηση από τους ηγέτες του ναζισμού.
Σιώπησαν, όπως σιώπησε και η Εκκλησία αλλά και οι διπλωμάτες. Βεβαίως, δεν υπήρχαν μόνο αυτοί που απλώς νόμιζαν πως «κάνουν τη δουλειά τους» και δεν πρέπει να αναμειγνύονται στα εσωτερικά της Γερμανίας, αλλά και εκείνοι που τους συνεπήρε το όραμα της καθαρότητας της κοινωνίας από τα «μιάσματα», υπήρχαν και εκείνοι που είτε οι ίδιοι είτε οι ιδιοκτήτες τους είχαν οικονομικά οφέλη.
Ενώ και ο φόβος από τον μπολσεβικισμό έπαιξε μεγάλο ρόλο σ’ αυτή την αποσιώπηση των εγκλημάτων των ναζί, καθώς και ότι τότε οι δημοκρατίες ήταν ελάχιστες. Ο συγγραφέας στέκεται ιδιαίτερα στις διώξεις των Γερμανοεβραίων που δεν συγκίνησαν την πλειονότητα των ξένων ανταποκριτών, ενώ όπου υπήρχαν καταγγελίες αυτές αλλοιώθηκαν ή λογοκρίθηκαν από τους εκδότες και εργοδότες τους.
Δεν τα γράφει όμως όλα αυτά μόνο για να διατηρήσει τη μνήμη, αλλά και για να προειδοποιήσει για τα καθήκοντα του έντυπου λόγου στη σημερινή εποχή της ανόδου των αυταρχικών ιδεολογιών. Συναρπαστικότατη γραφή. Σίγουρα θα αγγίξει όλους τους αναγνώστες.
Έξοδος από το χάος – Κρίση στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή
Ζιλ Κεπέλ
μτφρ. Αριστέα Κομνηνέλλη
εκδ. Κλειδάριθμος
Ο Γάλλος Καθηγητής αραβολόγος και βαθύς γνώστης της ιστορίας του Ισλάμ, ευρύτερα γνωστός για τη θεωρία του για τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό, παρακολουθεί εδώ με ιδιαίτερα συστηματικό τρόπο το πώς μέσα σε σαράντα χρόνια τα αραβικά κοσμικά αλλά και δικτατορικά κράτη οδηγήθηκαν στην ισλαμοποίηση του παλαιστινιακού και πώς από εκεί κυρίως μετά το 1979 (ιρανική επανάσταση- λιβανικός εμφύλιος) άρχισε η ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση τριών γενιών και η τζιχάντ.
Η μάχη για τον έλεγχο της ισλαμοποίησης γέννησε την πρώτη γενιά της τζιχάντ (1980-1997). Γι’ αυτήν ο εχθρός ήταν κοντά, στο Ισραήλ και σε μουσουλμανικά εδάφη (Αλγερία, Βοσνία, Παλαιστίνη).
Η δεύτερη (1998- 2005) είναι αυτή της Αλ- Κάιντα όπου ο εχθρός είναι μακριά, στις ΗΠΑ πρωτίστως και δευτερευόντως στην Ευρώπη. Και η τρίτη (2005- 2017) είναι αυτή που συνδύαζε δίκτυα και εδάφη, έστρεψε τα πυρά κατά των σιιτών και οδήγησε στο Ισλαμικό Χαλιφάτο. Στη συνέχεια χωρίζει την Αραβική Άνοιξη σε δυο ιδεότυπους.
Ο ένας οδήγησε στην πτώση των δικτατόρων (Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτος) όχι όμως και στην αποκατάσταση της δημοκρατίας (εκτός της Υεμένης) και ο δεύτερος οδήγησε στο ρήγμα εντός του Ισλάμ αλλά και στη διατήρηση των δικτατόρων (Μπαχρέιν, Υεμένη, Συρία).
Η πτώση του Χαλιφάτου το 2017 αναδιατάσσει τις στρατηγικές αλλά καθόλου δεν μειώνει το χάος στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Υπάρχει διέξοδος; Η απάντηση, σ΄ αυτό το πλούσιο σε ιδέες και απόψεις βιβλίο.
Ένας αιώνας Διεθνών Σχέσεων – 1919-2019
Επιμέλεια: Ανδρέας Γκόφας, Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Μαριλένα Κοππά
εκδ. Πεδίο
Πολύ συχνά σήμερα, κυρίως σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές διαμάχες, ακούμε πολλούς να επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο για την επίλυσή τους. Τι είναι όμως το Διεθνές Δίκαιο και πώς αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο των Διεθνών Σχέσεων (ΔΣ);
Οι τρεις επιμελητές και αναπληρωτές καθηγητές συντόνισαν και καθοδήγησαν μια έκδοση για τον χαρακτήρα και τη σημασία των ΔΣ μέσα από μια τριπλή οπτική γωνία: Αυτή της ιστοριογραφίας των ΔΣ ως συμβατικού αφηγήματος και των στρεβλώσεων της εικόνας τους, αυτή της προσέγγισης των φιλοσοφικών θεμέλιων τους και αυτή της κοινωνιολογικής σχέσης τους με κυρίαρχες δομές και εξουσίες όπως είναι τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί.
Μαζί με τους τρεις επιμελητές, σαράντα εννέα ακόμη Έλληνες ειδικοί επιστήμονες στον χώρο των ΔΣ απαντούν σε σειρά θεμάτων που δίνουν μια ολιστική και επιστημονικά αναγκαία εικόνα αυτών των σχέσεων.
Μεταξύ αυτών των θεμάτων είναι η θεωρητική θεμελίωση και η οριοθέτηση του κλάδου των ΔΣ, Εξωτερική Πολιτική και ΔΣ, Σπουδές Περιοχής και ΔΣ, Κοινωνιολογία των ΔΣ, Διεθνές Δίκαιο και ΔΣ. Μια πολύτιμη έκδοση, εργαλείο στην αντιμετώπιση των τηλεοπτικών εθνικιστικών σκουπιδιών.
Συρία
Samer N. Abboud
μτφρ. Μυρτώ Βρεττού
επίμετρο Σωτήρης Ρούσσος
Εκδόσεις Gutenberg
Οι περισσότερες «ιστορίες» για τον πόλεμο στη Συρία αναφέρονται σε μια εξέγερση που μετατράπηκε σε Εμφύλιο Πόλεμο. Ο διεθνολόγος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vilanova της Φιλαδέλφεια μας αποκαλύπτει πως τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα απ’ αυτήν την απλούστευση.
Η συριακή σύγκρουση δεν έχει μια καθορισμένη αρχή ή μια γραμμική πορεία. Οι απαντήσεις για τον χαρακτήρα αυτού του πολέμου εντοπίζονται στην εστίαση της ανάλυσης στην πολιτική οικονομία, στο ρόλο των διεθνών παραγόντων, στη δομή των δικτύων βίας που αναπτύχθηκαν στην περιοχή. Αυτόν το δρόμο ακολουθεί ο συγγραφέας.
Ξεκινά από μια ιστορική επισκόπηση του κράτους της Συρίας μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και το μπααθικό πραξικόπημα το 1963, συνεχίζει με τους πρώτους μήνες της εξέγερσης ενός μη ιεραρχημένου και αποκεντρωμένου κινήματος για να διεισδύσει στην περιγραφή και την ανάλυση των βασικών δικτύων της βίας και το πώς αυτά τα δίκτυα προκάλεσαν τον εδαφικό κατακερματισμό της χώρας.
Τέλος, υποστηρίζει πως «η σοβιετική παρέμβαση οδήγησε στην άρση του αδιεξόδου» και σε μια «αυταρχική ειρήνη». Μια αμφιλεγόμενη θέση την οποία φαίνεται να μη συμμερίζεται ο καθηγητής Σωτήρης Ρούσος στον εξαιρετικά πυκνό επίλογο του.
Η Πολιτική μεταξύ των εθνών. Ο αγώνας για ισχύ και ειρήνη
Hans J. Morgenthau
Μετάφραση: Μαρία Καρτελιά
Εκδόσεις Ποιότητα
Το βιβλίο θεωρείται κλασικό και αναλλοίωτης διαχρονικής αξίας. Επηρέασε σημαντικά την Αμερικανική πολιτική σκέψη και υπήρξε βασικός άξονας διαμόρφωσης της επιστημονικής μελέτης της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής.
Διατρέχοντας τον πρόλογο του Καθηγητή Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου, τα περιεχόμενα και τα δοκίμια σημαντικών διεθνολόγων στο τέλος οι οποίοι σχολιάζουν την ανάλυση του Morgenthau, γίνεται σαφές ότι ο μεγάλος Αμερικανός στοχαστής επιτυγχάνει μια ολιστική και κορυφαίων προδιαγραφών ανάλυση.
Ο Morgenthau ανήκει στην Θουκυδίδεια παράδοση ανάλυσης των διεθνών σχέσεων και θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του πολιτικού ρεαλισμού ως το κυρίαρχο ρεύμα σκέψης για την διεθνή πολιτική.
Όπως επίσης σημειώνεται στον πρόλογο του κ Αρβανιτόπουλου, «η μοναδικότητα του έργου του Μοργκεντάου, όπως και του έργου του Θουκυδίδη, βρίσκεται στην προσπάθεια κατανόησης του ανθρώπινου κόσμου και της φύσης του ανθρώπου που τον συγκροτεί».
Το επίτευγμα του Hans Morgenthau έγκειται στο γεγονός ότι επιτυγχάνει μια σχεδόν ολιστική ανάλυση.
Με οξυδερκή και κατανοητό τρόπο συνδυάζει την ιστορία των διεθνών σχέσεων, την ανάλυση του ρόλου και της αποστολής του κράτους, τα ζητήματα των διεθνών θεσμών και του διεθνούς δικαίου, τα φιλοσοφικά ζητήματα που τίθενται λόγω διαίρεσης του πλανήτη σε διακριτά κυρίαρχα κράτη, την σημασία της κρατικής ισχύος και του εθνικού συμφέροντος, το φαινόμενο του πολέμου, το φαινόμενο του ιμπεριαλισμού σε ιστορικό και σύγχρονο πλαίσιο, το φαινόμενο του εθνικισμού, τον ρόλο των ιδεολογιών, το φαινόμενο της τρομοκρατίας, τον ρόλο των ηγεμονικών δυνάμεων, τον ρόλο της διπλωματίας στην σύγχρονη διεθνή πολιτική και πολλά άλλα ζητήματα που επηρεάζουν την εξωτερική πολιτική ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών.
Θεωρία και Μεθοδολογία των διεθνών σχέσεων
Τζάκσον Ρόμπερτ, Σόρενσεν Γκέοργκ, Μόλερ Γκέοργκ\
Εκδόσεις Gutenberg
Τρεις δεκαετίες και πλέον μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και περισσότερες από δύο δεκαετίες από τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου, είναι απολύτως απαραίτητη η εξοικείωση των σπουδαστών των Διεθνών Σχέσεων –τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο– με τη σύγχρονη συζήτηση της θεωρίας και μεθοδολογίας των διεθνών σχέσεων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η κατανόηση αλλά και η ερμηνεία των διεθνών ζητημάτων, κυρίως αυτών που κινούνται εκτός της παραδοσιακής ατζέντας των διεθνών σχέσεων, όπως το ζήτημα της κυριαρχίας, οι αλλαγές στη φύση των κρατών, οι νέες προκλήσεις ασφάλειας, η τρομοκρατία, το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή, οι σχέσεις των δύο φύλων κ.ά.
Η παρούσα έκδοση του βιβλίου των Sørensen, Møller και Jackson, η οποία έτυχε ευρύτατης απήχησης και χρησιμοποιήθηκε ως βασικό εγχειρίδιο από πλήθος πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, προσφέρει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό την κατάλληλη θεωρητική και μεθοδολογική σκευή, και αποτελεί ένα μοναδικά χρήσιμο εργαλείο ασφαλούς πλοήγησης στα δύσβατα μονοπάτια της θεωρίας και της μεθοδολογίας των διεθνών σχέσεων.
