6 βιβλία για να διαβάσεις αυτή την εβδομάδα

Όταν ακούω την λέξη χειμώνας, το μυαλό μου αμέσως φτιάχνει την παρακάτω εικόνα: 

Ένας άνετος καναπές, μια χνουδωτή κουβέρτα, κεράκι αναμμένο να μυρίζει όλο το σπίτι, ζεστό ρόφημα και το καλά βιβλία.

Σε περίπτωση λοιπόν που έχεις όλα τα παραπάνω, εκτός από το βιβλίο, είναι η τυχερή σου μέρα!

Η θάλασσα δεν βρέχει τη Νάπολη της Άννα Μαρία Ορτέζε (Εκδόσεις Καστανιώτη)

Όταν εμφανίστηκε το συγκεκριμένο βιβλίο, πολλοί το κατέταξαν στο ρεύμα του «νεορεαλισμού». Ήταν όμως κάτι εντελώς διαφορετικό. Γεννημένο από τη συνάντηση της συγγραφέως με μια πόλη που ήταν και δεν ήταν δική της, μια πόλη η οποία είχε βγει κομματιασμένη από τον πόλεμο (συνάντηση και συγχρόνως αποχαιρετισμός, καθώς η Ορτέζε δεν θα επέστρεφε στη Νάπολη ουσιαστικά ποτέ), το βιβλίο αποτελεί ακριβώς το χρονικό μιας αποξένωσης. Η τραυματισμένη, σπαραγμένη πόλη γίνεται μια οθόνη πάνω στην οποία η συγγραφέας προβάλλει ό,τι η ίδια προσδιορίζει ως δική της «νεύρωση», μια νεύρωση μεταφυσική, μια αδυναμία να αποδεχτεί το πραγματικό και τη ζοφερή του υπόσταση, την τύφλωση της ζωής, μια φρίκη για τον χρόνο που διαβρώνει και καταβροχθίζει το καθετί – και συνάμα η αναγνώριση της «σκοτεινής σαγήνης» της πόλης, του κόσμου. Όλο το βιβλίο, με μια «πυρετώδη και παραισθησιακή» γραφή, αλλά και με υπερβολική ακρίβεια, συνιστά μια κραυγή ενάντια σε εκείνη τη φρίκη, από την οποία το βλέμμα (όπως εκείνο της μικρούλας Εουτζένια τη μέρα που φορά τα γυαλιά, στο πρώτο, αξέχαστο διήγημα) θα ήθελε να αποστραφεί, χωρίς ωστόσο να το κατορθώνει.

«Το βιβλίο Η θάλασσα δεν βρέχει τη Νάπολη είναι μια εκπληκτική κάθοδος στον Κάτω Κόσμο: στο βασίλειο του σκότους και των σκιών, όπου εμφανίζονται οι κάτωχρες μορφές των νεκρών. Σπανίως ένας σύγχρονος καλλιτέχνης κατόρθωσε να αποδώσει τόσο έντονα τη φασματική φύση όλων των πραγμάτων, των λόφων, της θάλασσας, των σπιτιών, των απλών αντικειμένων της καθημερινής ζωής… Η Άννα Μαρία Ορτέζε διασχίζει τον Άδη, αφήνοντας στα πράγματα και στις μορφές ένα αλλοπαρμένο και γλυκύτατο βλέμμα, τρομερό λόγω του ότι είναι γλυκό, ένα βλέμμα που συλλαμβάνει και σκοτώνει για πάντα τον αναβρασμό της ζωής. Στα διηγήματα που περιλαμβάνονται στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ακριβώς αυτό το βλέμμα διαπερνά την καρδιά των χαρακτήρων, αποδίδει τη μουσική και τον εσωτερικό τους χρόνο, όπως πριν από πολλά χρόνια έκανε ο Αντόν Τσέχοφ».

«Η Άννα Μαρία Ορτέζε ήταν μόνη όπως μπορεί να είναι μια πέτρα, όπως ένας σωρός από χόρτα στον κήπο. […] Ήταν μια καταπληκτική φιγούρα, η μείξη ξωτικού, μάγισσας και καλόγριας».

Ρετούς του Μιχάλης Φακίνος (Εκδόσεις Καστανιώτη)

Ελλάδα. Αθήνα. Κυψέλη. Δώμα σε ταράτσα. Πρώτοι μήνες του κορονοϊού. Μια γυναίκα μόνη σε καραντίνα. Παίζει σκάκι με αντίπαλο τον Χρόνο και τα αόρατα γίνονται ορατά καθώς εισβάλλει το παρελθόν. Τα πρόσωπα στην παλιά φωτογραφία ζωντανεύουν και ζητούν εξηγήσεις. Στον καθρέφτη η Ρετούς βλέπει τον άλλον της εαυτό. Σπαράγματα ζωής την οδηγούν στην τρύπα όπου έπεσε η Αλίκη για να φτάσει όχι στη Χώρα των Θαυμάτων αλλά στη Χώρα του Χτες, εκεί όπου σκοτεινά μυστικά κρύβονται σε μια κόκκινη γόβα στιλέτο, στις ανίερες ζωγραφιές μιας επαναστάτριας Παναγίας, σε ήχους ονείρων, αινιγματικές φράσεις, ξεχασμένες οσμές και σκόνη απ’ τη Σαχάρα, σ’ έναν «τρυφερό» Οιωνό, κι όλα αυτά υπό το βλέμμα μιας συμμορίας παπαγάλων που αναγγέλλει παλιές καταστροφές… Και τότε ένα μπουκάλι μ’ ένα μήνυμα μέσα του πέφτει εξ ουρανού. Από άγνωστο ναυαγό. Σαν κι αυτήν.

Ένα μυθιστόρημα όπου ο Χρόνος μ’ ένα πινέλο στο χέρι ρετουσάρει, ωραιοποιώντας ή μουντζουρώνοντας, τη Μνήμη.

Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Η ιστορία ενηλικίωσης μιας παρέας γύρω από μια ροκ μπάνια στο Παγκράτι. Τα μέλη της μπαινοβγαίνουν με άνεση σε σημαδιακούς τόπους όπως το Άλσος, οι καφετέριες Λέντζος και Pastry Family, το ροκ κλαμπ Κύτταρο, το Galaxy bar στο Hilton. Είναι ασυνείδητα παρόντες και ταυτόχρονα συνειδητά απόντες, αφελείς και ονειροπόλοι.

Τρέχουν να προλάβουν την εποχή τη στιγμή που αλλάζει, χωρίς να συνειδητοποιούν ακριβώς πού έγκειται αυτή η αλλαγή. Πωρώνονται σε μια συναυλία του Σαββόπουλου, διασκεδάζουν σε έναν αγώνα κατς, πίνουν βερμούτ σε πάρτι που διαλύει η αστυνομία, ζουν έρωτες αναπάντεχους αλλά στιγμιαίους, ξεφυλλίζουν λευκώματα αλλά συμμετέχουν και σε αντιχουντικές δράσεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Θα γίνω ποτάμι της Shelley Read (Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Δεκαετία του 1940. Η Victoria Nash, αν και μόλις δώδεκα, είναι υπεύθυνη του νoικοκυριού στο οικογενειακό κτήμα με ροδάκινα στο Iola του Colorado – το μοναδικό κορίτσι σε μια οικογένεια προβληματικών αντρών. Ο Wilson Moon είναι ένας νεαρός πλάνης με μυστηριώδες παρελθόν, εκτοπισμένος από τη γη της φυλής του στην περιοχή Four Corners, ο οποίος θέλει να πιστεύει ότι κάθε τόπος είναι όπως οι άλλοι.

Η συνάντηση της Victoria και του Wil πυροδοτεί πάθος αλλά και κίνδυνο, αποκαλύψεις αλλά και μυστικά. Όταν επέρχεται η τραγωδία, η Victoria καταφεύγει στην όμορφη αλλά άγρια ερημιά των κοντινών βουνών. Σε μια μικρή καλύβα, πασχίζει να επιβιώσει στις δυσμενείς συνθήκες χωρίς ξεκάθαρη ιδέα για το μέλλον της.

Αυτό που ακολουθεί είναι η προσπάθειά της να ανακτήσει όσα έχασε, ενώ ο ποταμός Gunnison φουσκώνει και βυθίζει τον τόπο της και τη μοναδική ζωή που γνωρίζει. Το Θα γίνω ποτάμι είναι μια ιστορία αγάπης και απώλειας, αλλά και μια ιστορία για το πώς βρίσκεις σπίτι, οικογένεια, σθένος –και αγάπη– εκεί που δεν το περιμένεις.

Θαυμάσια γραμμένο και στοχαστικό μυθιστόρημα για μια γυναίκα που φτιάχνει, και χάνει, τη δική της οικογένεια αφού ουσιαστικά χάσει την οικογένεια που είχε μικρή. Η ιστορία της απαγορευμένης αγάπης μιας κοπέλας προς έναν νέο άντρα, αλλά και της ακατανίκητης αγάπης μιας νέας μητέρας για το παιδί της, και του δεσμού μεταξύ δυο γυναικών που μεγαλώνουν το ίδιο παιδί.

Το ένα από το άλλο του Philip Kerr (Εκδόσεις Κέδρος)

Μόναχο, 1949. Στην πόλη επικρατεί χάος. Εγκληματίες πολέμου το σκάνε, βρώμικες συμφωνίες κλείνονται και μαχαιριές πέφτουν πισώπλατα. Η πόλη έχει πολύ ψωμί για έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ: να καθαρίζει το ναζιστικό παρελθόν ευκατάστατων πολιτών, να διευκολύνει τη φυγή κάποιων στο εξωτερικό, να διευθετεί αξιώσεις για κλοπιμαία. Είναι δουλειές που αηδιάζουν τον Μπέρνι Γκούντερ, αλλά γεμίζουν το άδειο πορτοφόλι του.
Κάποια στιγμή μια γυναίκα ζητάει τη βοήθειά του. Ο άντρας της έχει εξαφανιστεί. Πρόκειται για τον σαδιστή πρώην διοικητή ενός από τα πιο φρικτά στρατόπεδα εργασίας στην Πολωνία. Δεν θέλει να τον βρει, θέλει απλώς να βεβαιωθεί ότι είναι νεκρός. Φαίνεται αρκετά απλή υπόθεση και ο Γκούντερ την αναλαμβάνει. Στην πορεία συνειδητοποιεί ότι έχει μπλέξει πολύ άσχημα και αντιμετωπίζει εχθρούς από κάθε πλευρά. Στην ηττημένη και διχασμένη Γερμανία, είναι πολύ δύσκολο να ξέρεις ποιον μπορείς να εμπιστευτείς.

Ο Μάγος του Κρεμλίνου του Giuliano da Empoli (Εκδόσεις Κέδρος)

Ο Βαντίμ Μπαράνοφ, επιτυχημένος σκηνοθέτης και τηλεοπτικός παραγωγός, γίνεται πολιτικός σύμβουλος του Βλαντίμιρ Πούτιν όταν αυτός ανέρχεται στην εξουσία. Οι παρασκηνιακές ενέργειές του προκειμένου να στηρίξει την πολιτική του Τσάρου, όπως αποκαλείται συχνά ο Ρώσος πρόεδρος, και το μυστήριο που περιβάλλει τις συναντήσεις τους του χαρίζουν το προσωνύμιο ο μάγος του Κρεμλίνου. Ξαφνικά όμως ο Μπαράνοφ παραιτείται από τη θέση του, τα ίχνη του χάνονται, και οι φήμες γύρω από το άτομό του οργιάζουν. Ώσπου μια νύχτα αποφασίζει να διηγηθεί την ιστορία του στον αφηγητή αυτού του βιβλίου…

Ο μάγος του Κρεμλίνου είναι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για τη Ρωσία των τελευταίων τριάντα ετών. Μέσω της αφήγησης του Μπαράνοφ παρουσιάζονται τα γεγονότα που οδήγησαν στην άνοδο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία και αναλύεται ο τρόπος λειτουργίας του ρωσικού μοντέλου διακυβέρνησης. Το βιβλίο, που ολοκληρώθηκε λίγο πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, εκδόθηκε το 2022 στη Γαλλία, όπου αποτέλεσε εκδοτικό γεγονός.

Τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας και ήταν στη βραχεία λίστα για το βραβείο Γκονκούρ.