Η επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου Ξι Ζινπίνγκ το πρωί της Δευτέρας στη Ρωσία, ερμηνεύτηκε από τους περισσότερους διεθνείς αναλυτές ως μια κίνηση στήριξης της Κίνας προς τη Ρωσία για τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία. Κάποιοι, λιγότεροι, ερμήνευσαν τη συνάντηση ως μια προσπάθεια καθοδήγησης του Πούτιν προς το τέλους του πολέμου από τον Ζινπίνγκ, καθώς πλήττονται τα δικά του συμφέροντα στην ευρωπαϊκή αγορά και δη ως προς το Belt and Road Initiative, το μεγαλεπήβολο πλάνο του στην Ανατολική Ευρώπη.
Είναι παραπάνω από ξεκάθαρο πως ο Ζινπίνγκ δεν πήγε στη Ρωσία για να επιδιώξει οποιαδήποτε ειρηνική επιλογή. Αντιθέτως, πήγε για να αναπροσαρμόσει τα σχέδια του με τον Πούτιν ως προς την στάση τους απέναντι στις ΗΠΑ, την χώρα που ο Κινέζος ηγέτης θεωρεί ότι επιχειρεί να του πριονίσει την εξουσία. Μια εξουσία που προσφάτως ανανεώθηκε και έκανε την ηγεσία του την μακροβιότερη στην Κίνα.
Παρά το ότι πριν μερικούς μήνες στην Ινδονησία, στη Σύνοδο Κορυφής, ο Ζινπίνγκ είχε συνάντηση και πολύωρη συνομιλία με τον Μπάιντεν, αυτή τη στιγμή βλέπει τον Πούτιν ως τον απαραίτητο σύμμαχο του και η επίσκεψη ήταν σαν μια ανανέωση όρκων στήριξης προς τον Ρώσο μονάρχη.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην κοινή τους ανακοίνωση, μίλησαν για μια στρατηγική 9 σημείων γύρω από διάφορα ζητήματα όπως το θέμα της Ταϊβάν, την κλιματική κρίση και τις σχέσεις με τη Μογγολία και δεν παρέλειπταν να αναφέρουν τις ΗΠΑ ως το εμπόδιο για να γίνει ο κόσμος δικαιότερος και καλύτερος.
«Φαίνεται πως πρόκειται για ένα στρατηγικό πλάνο με διάρκεια δεκαετίας ή και περισσότερο. Δεν είναι μια αντανακλαστική αντίδραση για τον πόλεμο. Η απειλή δεν είναι πια διφορούμενη και υποθετική. Είναι πολύ ξεκάθαρη», περιέγραψε στους New York Times ο Αλεξάντερ Κορόλεφ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία.
Ο Ζινπίνγκ είναι λιγότερο «θερμός» από τον Πούτιν
Στην ανακοίνωση Πούτιν-Ζινπίνγκ, η Ουκρανία ήταν μόλις το 9ο σημείο, δείγμα του πόσο ενδιαφέρονται να ολοκληρώσουν τις εχθροπραξίες. Κι αυτή η αναφορά δεν έγινε για να καθορίσουν τα επόμενα βήματα, αλλά για να απειλήσουν εμμέσως πως θα απαντήσουν σε οποιαδήποτε συμμαχία που θελήσει να τιμωρήσει τη Ρωσία και να απαντήσει με αντίποινα.
Στο επίκεντρο των προσωπικών τους συζητήσεων βρέθηκαν η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με την ανταλλαγή επιχειρηματικών επενδύσεων και φυσικά η εκτίμηση που τρέφουν ο ένας για τον άλλον και τον απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης.
Για κάποιους αναλυτές, όπως την Μαρία Ρεπνικόβα από το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, η παρουσία του Ξι Ζινπίνγκ ήταν το έναυσμα της επανεκλογής του Πούτιν στην προεδρία της Ρωσίας.
Όλα τα παραπάνω πάντως δεν συνιστούν μια λευκή επιταγή του Ζινπίνγκ προς τον Πούτιν. Όταν υπήρξε αναφορά στη συμφωνία για τον αγωγό αερίου που θα ολοκληρωθεί ως το 2030, ο Κινέζος ηγέτης ήταν λακωνικός και τόνισε πως δεν υπάρχει συμφωνία. Κι όταν ο Πούτιν επιχείρησε να επαναφέρει τα περί απεριόριστης φιλίας που είχαν ειπωθεί στις αρχές Φεβρουαρίου του 2022 στην Κίνα, στην έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών, ο Ζινπίνγκ δεν συνηγόρησε με θέρμη.
Ο Ζινπίνγκ θεωρεί πως πλέον η Κίνα είναι ο απώτερος στόχος των ΗΠΑ και της Δύσης εν γένει και έχει μπει σε μια διαδικασία ανταγωνισμού η οποία συμπυκνώνεται στην ταυτόχρονη παρουσία του στη Ρωσία με την παρουσία του Ιάπωνα Πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία είναι ένα πιόνι στα χέρια των ΗΠΑ
Αυτή του η πεποίθηση βασίζεται σε κινήσεις των ΗΠΑ που ακολούθησαν τη ρώσικη εισβολή όπως ο περιορισμός της πρόσβασης της Κίνας σε μεσάζοντες που εμπορεύονται σημαντικές υποδομές και τομείς που αφορούν το supercomputing και την ανάπτυξη οπλισμού. Και μέσα σε όλα, υπάρχει και αυτή η συμμαχία AUKUS (Αυστραλία, Βρετανία, ΗΠΑ) που περιορίζει την δράση της Κίνας στη νότια κινεζική θάλασσα.
Μεγάλη σημασία έχει και η ρητορική εντός των τειχών, με τον Ζινπίνγκ να μιμείται τον Πούτιν (ή το αντίθετο;) και να θέλει να υπερτονίσει την ανωτερότητα και την ηθική της κινέζικης πλευράς έναντι των ΗΠΑ.
All-around containment. Πανταχόθεν περιορισμός. Αυτή είναι η μεταφρασμένη στην Αμερική ορολογία που χρησιμοποιεί ο Ζινπίνγκ για να δείξει πως επιχειρείται μια αναχαίτιση της κινέζικης ανάπτυξης σε επίπεδο οικονομίας και τεχνολογιών με την διακοπή της πρόσβασης της σε καινοτόμες τεχνολογίες και παράλληλα βάζοντας εμπόδια στις σχέσεις της με τις όμορες χώρες.
Υπό αυτό το σκεπτικό, ο Ζινπίνγκ θεωρεί πως η Ουκρανία ήταν μια παράπλευρη απώλεια σε έναν άτυπο και, ενδεχομένως, υβριδικό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και του μπλοκ Ρωσίας-Κίνας. Κι αυτή η προσέγγιση δεν είναι μια εικασία. Έχει εκφραστεί grosso modo από αρκετούς αναλυτές και οργανισμούς που εμπίπτουν στη σφαίρα επιρροής του People’s Liberation Army, του κινεζικού στρατού.
Η Ουκρανία παραμένει πάντως ένα κάπως πιο φιλόξενο έδαφος στο κατώφλι της Ευρώπης και λέγεται πως ο Ζινπίνγκ θα επιχειρήσει να συνομιλήσει και με τον Βολόντιμιρ Ζελένσκι, για πρώτη φορά από την εισβολή και μετά. Αυτό θα το κάνει γιατί θεωρεί την Ουκρανία ένα πιόνι στα χέρια της Αμερικής και γι΄αυτό δύσκολα θα καταφέρει να κερδίσει κάτι απ΄αυτή τη συζήτηση.
Ρωσία και Κίνα, όσο κι αν δεν το ονοματίζουν, είναι σε «σχέση». Μπορεί να μην κάνουν relationship status στα social media (=διεθνή διπλωματία), αλλά είναι σύμμαχοι. Κι αυτή η στιγμή κομπορρημοσύνης για την ανωτερότητα του κινέζικου στρατού, αφήνει να εννοηθεί πως η Κίνα, αν χρειαστεί, θα βρεθεί στο πλευρό του Πούτιν με άλλον τρόπο.
* Με πληροφορίες από New York Times
** Photo credits: Getty Images
