Ένα ακόμα μικρό βήμα για την αναγνώριση των ιθαγενών πληθυσμών της κάνει η Αυστραλία. Η κυβέρνηση ετοιμάζει δημοψήφισμα, το οποίο θα γίνει πιθανότατα στο τέλος του 2023, στο οποίο οι κάτοικοι θα κληθούν να απαντήσουν αν επιθυμούν να αλλάξει το σύνταγμα της χώρας για να δοθεί επίσημη φωνή στους Αβορίγινες και τους κατοίκους των Νησιών Τόρες, τους ιθαγενείς πληθυσμούς της χώρας, οι οποίοι επί αιώνες αντιμετωπίστηκαν ως κατώτερα όντα.
Οι ιθαγενείς αποτελούν σήμερα μόλις το 3,2% του πληθυσμού της χώρας-ηπείρου και δεν έχουν αναγνωριστεί από το σύνταγμα. Για την ακρίβεια, η Αυστραλία είναι το μοναδικό κράτος της Κοινοπολιτείας, το οποίο δεν έχει υπογράψει ποτέ μια επίσημη συμφωνία με τους ιθαγενείς κατοίκους του. Αυτή την ιστορική μουτζούρα προσπαθεί να σβήσει ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε.
Μια θετική απάντηση στο δημοψήφισμα θα αναγνώριζε στο Σύνταγμα τους Αβορίγινες και τους κατοίκους των Νησιών Τόρες. Θα μπορούσε, επίσης, να δημιουργηθεί ένα επίσημο διοικητικό όργανο για τους ιθαγενείς, ένα συμβούλιο π.χ., που θα είχε συμβουλευτικό ρόλο στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο για πολιτικές και έργα που σχετίζονται με τους αυτόχθονες πληθυσμούς. Κυρίως, όμως, θα ήταν μια συμβολική αναγνώριση των Αυστραλών απέναντι στους πληθυσμούς που εξόντωσαν με μανία επί δεκαετίες και δεν τους αναγνώρισαν κανένα δικαίωμα, ούτε καν της ίδιας της ζωής και της περιουσίας τους.
Η κυβέρνηση λέει ότι είναι η καλύτερη ευκαιρία της χώρας να διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος, που διαπράχθηκαν μετά τον αποικισμό της γης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις απόψεις ή την ευημερία των αρχικών κατοίκων της. Περισσότερα από 200 χρόνια αργότερα, οι Αβορίγινες και οι κάτοικοι των Νησιών Τόρες εξακολουθούν να υποφέρουν πολύ χειρότερα για την υγεία, τη θνησιμότητα και τα οικονομικά αποτελέσματα από τα μη αυτόχθονα μέλη του αυστραλιανού πληθυσμού.
Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να διορθώσουν την κατάσταση, κυρίως σε συμβολικό επίπεδο. Πολλοί κάτοικοι με καταγωγή από τους Αβορίγινες ενσωματώθηκαν στην κοινωνία και αναγνωρίστηκαν, αλλά είναι η μειοψηφία. Τα ποσοστά φυλάκισης των αυτόχθονων πληθυσμών παραμένουν υψηλά και οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι οι ρατσιστικές συμπεριφορές είναι ενσωματωμένες στην κοινωνία.
Θα περίμενε κανείς μια τέτοια πρόταση να συναντούσε καθολική υποδοχή απ’ όλο το πολιτικό φάσμα της Αυστραλίας, αλλά δεν είναι έτσι. Το Φιλελεύθερο Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει ακόμη ανακοινώσει αν θα υποστηρίξει την ψηφοφορία. Ο ηγέτης του κόμματος Πίτερ Ντάτον λέει ότι θέλει να δει περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούσε στην πράξη κάτι τέτοιο, κάτι που φαίνεται λογικό, αλλά η κυβέρνηση τον κατηγορεί για παρελκυστική τακτική.
Το Εθνικό Κόμμα, το οποίο εκπροσωπεί παραδοσιακά τους ψηφοφόρους της υπαίθρου, έχει ήδη αποκλείσει το ενδεχόμενο να υποστηρίξει το «ναι». Σε ανακοίνωσή του το αποκαλεί ένα ακόμη στρώμα γραφειοκρατίας, που δεν θα προωθήσει τα συμφέροντα των αυτόχθονων πληθυσμών.
Αντιδράσεις υπάρχουν και από ορισμένες ομάδες ιθαγενών, τις πιο ριζοσπαστικές. Οι οποίες αναφέρουν ότι δεν είναι αρκετό κάτι τέτοιο και διεκδικούν πλήρη πολιτική ισότητα με τους Αυστραλούς πολίτες, καθώς και αποζημιώσεις-μαμούθ για τις τεράστιες εκτάσεις που «κατέκτησαν» οι πρώτοι Αυστραλοί άποικοι.
