Η συμπεριφορά του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου από την 7η Οκτωβρίου 2023, όταν η σοκαρισμένη ανθρωπότητα μάθαινε για τις σφαγές της Χαμάς, θα αποτελεί στο μέλλον ιδιαίτερο κεφάλαιο στις πολιτικές επιστήμες. Παράδειγμα προς αποφυγή, βέβαια. Με τίτλο: «Πώς να χάσετε μέσα σε ελάχιστο χρόνο ένα τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο».
Εκείνο το μεσημέρι, όταν και έκανε τις σκληρές δηλώσεις για την «πλήρη εξόντωση» των μαχητών της Χαμάς, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έμοιαζε πραγματικά να παίζει το ρόλο του εκδικητή καβάλα στο άσπρο άλογο. Και πίσω του είχε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, όχι μόνο τους παραδοσιακούς του συμμάχους, αλλά και πολλούς ουδέτερους, οι οποίοι δεν μπορούσαν να αντέξουν την κτηνωδία της επίθεσης της Χαμάς εναντίον άμαχων και αθώων ανθρώπων και σκέφτηκαν ότι είχε έλθει η ώρα να μπει ένα τέλος. Σκληρό τέλος, αλλά τέλος.
Σήμερα, ούτε τέσσερις μήνες αργότερα, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει χάσει όλη την υποστήριξη που δικαίως είχε τότε. Η επιμονή του στον ολοκληρωτικό πόλεμο στη Χαμάς έχει γυρίσει εναντίον του τους ουδέτερους, έχει δώσει βήμα στους παραδοσιακούς του αντιπάλους να τον κατηγορούν, μέχρι που έχει εκνευρίσει και τις ΗΠΑ, τον πιο πιστό σύμμαχο του Ισραήλ. Ο συνήθως νηφάλιος και γνώστης της διεθνούς πραγματικότητας Τζο Μπάιντεν εξερράγη στο τηλεφώνημά του προς τον Νετανιάχου στο τέλος Νοεμβρίου, όταν και ζήτησε να υπάρξει ένας οδικός χάρτης «απεμπλοκής» του Ισραήλ από τις πολεμικές επιχειρήσεις. «Η συζήτηση τελείωσε», ήταν το τελευταίο που είπε πριν κλείσει απότομα το τηλέφωνο. Οι δύο άνδρες δεν ξαναμίλησαν για τον επόμενο μήνα.
Η προσωπική στόχευση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου
Είναι φανερό, πλέον, ότι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει και προσωπική πολιτική στόχευση εκτός από την εθνική, την καταστροφή της Χαμάς σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορέσει να αποτελέσει απειλή για το Ισραήλ στο μέλλον. Από την έκβαση του πολέμου εξαρτά και τη δική του παραμονή στην εξουσία. Θεωρεί ότι με την ολοκληρωτική νίκη, που υποσχέθηκε, στα χέρια του θα μπορέσει να πείσει τον λαό του ότι είναι ο πιο κατάλληλος να διαχειριστεί την εξουσία και αμέσως μετά το τέλος του πολέμου.
Για την ώρα, όχι μόνο δεν το καταφέρνει, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπος με τα χαμηλότερα ποσοστά δημοτικότητας στην πολιτική του καριέρα. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση στο τέλος Δεκεμβρίου, μόλις το 15% των Ισραηλινών θέλουν τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου να παραμείνει στο τιμόνι του κράτους όταν τελειώσουν οι πολεμικές επιχειρήσεις. Κι αυτό, παρ’ ότι πολλοί Ισραηλινοί συμμερίζονται απόλυτα την άποψη ότι η Χαμάς πρέπει να εξαφανιστεί από προσώπου γης, έτσι ώστε να αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς.
Το συμπέρασμα είναι αβίαστο: Ο λαός κουράστηκε και θύμωσε. Κουράστηκε επειδή μια επιχείρηση-αστραπή, όπως είχε διαφημιστεί, πλέον έχει ξεπεράσει το επιχειρησιακό τρίμηνο και, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα τραβήξει ακόμα μακρύτερα. Με συνέπειες σοβαρότατες και για την οικονομία του Ισραήλ, αλλά και για την ασφάλεια των νέων του. Οι οποίοι άφησαν πρόθυμα τις δουλειές τους, τις σπουδές τους, κάποιοι επανήλθαν κιόλας από το εξωτερικό για να πάρουν τα όπλα, όμως βλέπουν ότι τώρα συμμετέχουν σ’ ένα ξεκαθάρισμα που έχει πολύ περισσότερες παράπλευρες απώλειες από απτά αποτελέσματα.
Θύμωσε επειδή δεν υπάρχει καμία εξέλιξη στο θέμα των ομήρων. Αυτή τη στιγμή υπολογίζονται σε 129 οι άνδρες και οι γυναίκες που εξακολουθούν να βρίσκονται ζωντανοί στα χέρια της Χαμάς. Η πίεση των οικογενειών τους να γίνει κάτι ώστε να επιστρέψουν σώοι στις ζωές τους είναι αφόρητη. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όμως, δεν δείχνει διατεθειμένος να κάνει καμία συμφωνία, όσο καταλαβαίνει ότι οι αντιδράσεις από τις υπόλοιπες αραβικές χώρες είναι μόνο λεκτικές. Το επιτελείο του υποστηρίζει ότι μια ανακωχή τώρα θα έδινε σανίδα σωτηρίας στη Χαμάς και τους υποστηρικτές της.
Από την άλλη, ο διεθνής παράγοντας δεν μπορεί πια να παραγνωρίσει ότι οι νεκροί στη Γάζα από την έναρξη της ισραηλινής εισβολής έχουν ξεπεράσει τις 26.000, είναι πλέον υπερδεκαπλάσιοι από τα θύματα της επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ. Όσο κυνικό κι αν φαίνεται να μπαίνουν στο ζύγι ανθρώπινες ζωές από τη μία και την άλλη πλευρά (με την έννοια ότι και μία ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη), η αντίδραση του Ισραήλ πλέον χαρακτηρίζεται υπερβολική. Διότι κανείς δεν μπορεί να αγοράσει πια τη δικαιολογία ότι όλοι όσοι έχασαν τη ζωή τους στη Γάζα ήταν μαχητές της Χαμάς, ή τέλος πάντων ενεργοί υποστηρικτές της.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πλέον, έχει έναν ανοιχτό δρόμο να βαδίσει. Θα προσπαθήσει να εκτείνει τον πόλεμο όσο περισσότερο γίνεται, διότι γνωρίζει ότι με τη λήξη του θα τεθεί άμεσα θέμα ηγεσίας του κράτους. Ελπίζει ότι οι αντιδράσεις από τις αραβικές χώρες και τον διεθνή παράγοντα θα παραμείνουν σ’ αυτό το επίπεδο και δεν θα υπάρξει γενική ανάφλεξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, κάτι που αποτελεί τον κυριότερο φόβο των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα. Κι όσο τα στρατεύματά του θα πελεκάνε και θα ροκανίζουν τον πληθυσμό της Γάζας, τόσο πιο κοντά (θεωρεί ότι) θα φτάσει σ’ αυτό ο ίδιος περιέγραψε ως «ολοκληρωτική νίκη».
Τι θα συμβεί τότε; Νικητής και τροπαιούχος, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου θα εμφανιστεί ως ο απόλυτος κυρίαρχος και θα επιχειρήσει να δικαιολογήσει και τη μακρά περίοδο της επιχείρησης, και τη σκληρότητά της, μέσω του αποτελέσματος. Το οποίο, προφανώς, δεν είναι μόνο η εξόντωση της Χαμάς, αλλά και η απομάκρυνση από το προσκήνιο του ενδεχομένου ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους σε Γάζα και Δυτική Όχθη με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της Δύσης. Με τη Χαμάς απολύτως ανύπαρκτη επιχειρησιακά, την Χεζμπολάχ του Λιβάνου να περιορίζεται σε σποραδικές εκτοξεύσεις ρουκετών και τους Χούθι της Υεμένης να βρίσκουν απέναντί τους όλο το δυτικό κόσμο, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου θεωρεί ότι μπορεί να εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση.
Το αν θα το καταφέρει, εξαρτάται από τις εξελίξεις.
** Με πληροφορίες από New York Times.
