Τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνουν εμφανή την πρόθεση της τουρκικής πλευράς για αγαστή συνεργασία με την Ελλάδα.
Στα θετικά σήματα από την Άγκυρα καταγράφεται η ακύρωση της μεγάλης τουρκικής αεροναυτικής άσκησης «Θαλασσόλυκος», η οποία πραγματοποιείται κάθε χρόνο τέτοια εποχή στο Αιγαίο, αλλά και η ανταπόκριση της γειτονικής χώρας στο αίτημα της Αθήνας για περισυλλογή των εκατοντάδων μεταναστών που προσπαθούσαν να περάσουν στην ελληνική επικράτεια από την περιοχή του Έβρου.
Παρότι στο παρελθόν η τουρκική πλευρά διαχειρίστηκε καταχρηστικά τα μεταναστευτικά ρεύματα, για πρώτη φορά οι Τούρκοι ενεργοποιούνται και απομακρύνουν σημαντικό αριθμό μεταναστών από τα ελληνοτουρκικά σύνορα προτού περάσουν στην Ελλάδα.
Σημαντική είναι και η αλλαγή του επικεφαλής στο υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, καθώς τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου διαδέχθηκε ο Χακάν Φιντάν, στενός συνεργάτης του προέδρου της Τουρκίας και μέχρι πριν από λίγες ημέρες επικεφαλής της τουρκικής μυστικής υπηρεσίας MIT.
Ο Φιντάν θεωρείται από τα πιο ισχυρά πρόσωπα στο στενό περιβάλλον του Τούρκου προέδρου. Σε αυτόν αποδίδεται η αποκάλυψη του σχεδιαζόμενου πραξικοπήματος για την ανατροπή του Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016.
Ο Φιντάν ανέλαβε να δώσει σάρκα και οστά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο επιτυγχάνοντας να κρατήσει στην εξουσία την κυβέρνηση-μαριονέτα της Τρίπολης που έκανε το χατίρι στην Άγκυρα και συνομολόγησε μια συμφωνία πέρα από κάθε λογική και πρόβλεψη του ∆ιεθνούς ∆ικαίου, για επαναχάραξη των θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας – Λιβύης παρακάμπτοντας την Κρήτη, την Κάρπαθο
και τη Ρόδο, νησιά που δίνουν στην Ελλάδα κυριαρχία επί της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, αλλά και κυριαρχικά δικαιώματα στις -μη καθορισμένες- θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Αθήνας και Τρίπολης.
Ανοίγουν δίαυλοι επικοινωνίας και συνεννόησης
Στα γνωστά επιτεύγματα του Φιντάν ως αρχηγού των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών είναι η επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, χώρες με τις οποίες τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα συνήψε σειρά από συμφωνίες διμερούς συνεργασίας για τα αμυντικά θέματα.
Ο υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών Βασίλης Κασκαρέλης ήταν ο πρώτος ξένος υπουργός που ευχήθηκε συγχαρητήρια στον Φιντάν για την ανάληψη της ηγεσίας της τουρκικής διπλωματίας.
Το περασμένο Σάββατο, λίγο μετά την ορκωμοσία του Ερντογάν ως προέδρου της Τουρκίας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αξιοποίησε την παρουσία του στις φαραωνικές τελετές στην Άγκυρα για να δημιουργήσει διαύλους απευθείας επικοινωνίας. Αφού ευχήθηκε στον Ερντογάν «συγχαρητήρια», είχε μια ολιγόλεπτη συνομιλία μαζί του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συζήτηση αυτή ο πρόεδρος της Τουρκίας ενημέρωσε τον έμπειρο Ελληνα διπλωμάτη ότι στη θέση του υπουργού Εξωτερικών θα τοποθετήσει τον Φιντάν, όπως αναφερόταν και στις πληροφορίες των κυβερνητικών εφημερίδων στην Τουρκία.
Χωρίς να χάσει χρόνο, ο κ. Κασκαρέλης, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρεσβευτής της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε αναδειχθεί ο καλύτερος ξένος διπλωμάτης στην Ουάσινγκτον, συνομίλησε με τον Φιντάν και του ευχήθηκε «συγχαρητήρια» για τον διορισμό του στη θέση του υπουργού Εξωτερικών.
Προφανώς, ο Φιντάν, επικεφαλής μέχρι το προηγούμενο Σάββατο των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, είπε στον κ. Κασκαρέλη ότι ακόμη δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση και δεν ξέρει αν θα διαδεχτεί τον Τσαβούσογλου, για να ακούσει από τον Έλληνα υπηρεσιακό υπουργό Εξωτερικών ότι η πληροφορία προέρχεται από τον ίδιο τον Ερντογάν.
Ακυρώθηκε η άσκηση
Το απόγευμα της περασμένης Τρίτης, τρεις ημέρες μετά την επίσημη ανακοίνωση της νέας τουρκικής κυβέρνησης, ο κ. Κασκαρέλης τηλεφώνησε στον Φιντάν και τον συνεχάρη επισήμως. Με αφορμή την τηλεφωνική τους επικοινωνία, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ζήτησε από τον Τούρκο ομόλογό του να ασκήσει την επιρροή του για να επιστρέψουν στον τόπο φιλοξενίας τους στην Τουρκία οι μετανάστες που είχαν μετακινηθεί στον Έβρο και περίμεναν την ευκαιρία για να μπουν παράνομα στην Ελλάδα.
Την επομένη, η τουρκική αστυνομία με τη στρατοχωροφυλακή περισυνέλεξαν περίπου 300 μετανάστες από τα σύνορα και τους οδήγησαν πίσω στα καταλύματά τους στην Τουρκία.
Προχθές Παρασκευή, η τουρκική πλευρά ενεργοποιήθηκε μαζεύοντας ξανά από τα σύνορα περισσότερα από 200 άτομα που βρίσκονταν σε τρεις νησίδες στον ποταμό Έβρο.
Η άμεση ανταπόκριση της Άγκυρας στο αίτημα της Αθήνας να μην επιτραπεί στους μετανάστες η παράνομη είσοδος στην Ελλάδα, προφανώς και θεωρείται ένα εξαιρετικά καλό δείγμα των αποτελεσμάτων της απευθείας επικοινωνίας, με στόχο τη συνεννόηση μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Παράλληλα, πριν από το τέλος της εβδομάδας η Άγκυρα αποφάσισε ότι φέτος δεν θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη αεροναυτική άσκηση «Θαλασσόλυκος», στην οποία το 2022 είχαν εμπλακεί περισσότερα από 130 τουρκικά πολεμικά πλοία, 70 μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, με ταυτόχρονη κινητοποίηση περίπου 20.000 στρατιωτικών.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τους μήνες πριν από τον φονικό σεισμό οι Τούρκοι είχαν γίνει πολύ επιθετικοί, με μπροστάρηδες τους Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Χουλουσί Ακάρ. Με τις νέες επιλογές προσώπων στα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, ο Ερντογάν δείχνει την πρόθεσή του να γίνει πιο συνεννοήσιμος με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ε.Ε..
Τα δεδομένα δείχνουν ότι μέχρι την ανάδειξη της νέας ελληνικής κυβέρνησης στις σχέσεις με την Τουρκία θα διατηρηθεί η γέφυρα ηρεμίας.
Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον και πώς θα επαναπροσδιοριστεί ο οδικός χάρτης για την προσέγγιση Αθήνας – Άγκυρας, με πρώτο ορόσημο τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης -εφόσον επανεκλεγεί- έχει δηλώσει ότι θα επιδιώξει να
συναντηθεί με τον Ερντογάν για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
