Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε την επιδημία του ιού mpox σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας παγκόσμιου ενδιαφέροντος.

Η ασθένεια – παλαιότερα γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων, έχει οδηγήσει στον θάνατο τουλάχιστον 450 άτομα κατά τη διάρκεια μιας αρχικής επιδημίας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες της επιτροπής συνεδρίασαν την Τετάρτη (14/8) για να συμβουλεύσουν τον γενικό διευθυντή του ΠΟΥ Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγιέσους σχετικά με τη σοβαρότητα της επιδημίας. Μετά από αυτή τη διαβούλευση, ανακοίνωσε ότι κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος – το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού σύμφωνα με το διεθνές υγειονομικό δίκαιο.

Γνωστό και ως PHEIC, αυτό είναι ένα καθεστώς που δίνεται από τον ΠΟΥ σε «έκτακτα γεγονότα» που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία άλλων χωρών μέσω της διεθνούς εξάπλωσης της νόσου. Αυτές οι επιδημίες μπορεί να απαιτούν συντονισμένη διεθνή αντίδραση, σύμφωνα με τον οργανισμό.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής κήρυξαν την προηγούμενη ημέρα την επιδημία ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας ηπειρωτικής ασφάλειας – η πρώτη τέτοια κήρυξη από τον οργανισμό από την ίδρυσή του το 2017.

Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια που ο ΠΟΥ έχει χαρακτηρίσει μια επιδημία mpox ως παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ο αριθμός των κρουσμάτων που έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής φέτος έχει ήδη ξεπεράσει το σύνολο του περασμένου έτους, με περισσότερα από 15.600 κρούσματα και 537 θανάτους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Τι είναι όμως το mpox, ποια είναι τα συμπτώματα, πώς αντιμετωπίζεται και τι γίνεται για το ξέσπασμα;

Από τις αρχές του τρέχοντος έτους έχουν αναφερθεί περισσότερα από 17.000 κρούσματα και περισσότεροι από 500 θάνατοι σε 13 χώρες της Αφρικής, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής, τα οποία χαρακτηρίζουν την επιδημία ως «γεγονός πολύ υψηλού κινδύνου». Ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων -περισσότερα από 14.000- βρίσκεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία ανέφερε το 96% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων αυτόν τον μήνα.

Πώς μεταδίδεται και ποια είναι τα συμπτώματα

Η ευλογιά, παλαιότερα γνωστή ως monkeypox, είναι μια ιογενής ασθένεια που μπορεί να μεταδοθεί εύκολα μεταξύ των ανθρώπων και από μολυσμένα ζώα.

Μπορεί να μεταδοθεί μέσω στενής επαφής, όπως το άγγιγμα, το φιλί ή το σεξ, καθώς και μέσω μολυσμένων υλικών, όπως σεντόνια, ρούχα και βελόνες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Για δεκαετίες, η ασθένεια είχε εντοπιστεί σε μεγάλο βαθμό στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, αλλά άρχισε επίσης να εξαπλώνεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική το 2022. Ο ΠΟΥ είχε προηγουμένως κηρύξει την εξάπλωση της mpox σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την παγκόσμια υγεία τον Ιούλιο του 2022 και την τερμάτισε τον Μάιο του 2023.

Ο ιός Mpox χαρακτηρίζεται από δύο γενετικές κλάσεις, την I και την II. Μια κλάση είναι μια ευρεία ομαδοποίηση ιών που έχει εξελιχθεί επί δεκαετίες και αποτελεί μια γενετικά και κλινικά διακριτή ομάδα. Η κλάση Ιβ είναι πιο μεταδοτική και προκαλεί πιο σοβαρή νόσο.

Τα συμπτώματα

Τα άτομα που έχουν προσβληθεί από την ευλογιά των πιθήκων εμφανίζουν συχνά έναν συνδυασμό των ακόλουθων συμπτωμάτων:

-πυρετό
-κεφαλαλγία
-ρίγος
-εξάντληση
-οίδημα των λεμφαδένων
-οσφυαλγία και μυϊκούς πόνους
-βλάβες των βλεννογόνων και δερματικό εξάνθημα.

Το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί πριν ή μετά των άλλων συμπτωμάτων και συνήθως εντοπίζεται στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια, γύρω από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό.

Οι δερματικές βλάβες συχνά εμφανίζονται αρχικά ως κηλίδες που εξελίσσονται σε φυσαλίδες με υγρό και, στη συνέχεια, σε εφελκίδες με εσχάρα, πριν από την πλήρη επούλωση του δέρματος.

Πώς μεταδίδεται ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων;

Στην Αφρική, όπου ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων κυκλοφορεί μεταξύ των ζώων, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω της άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα, όπως τρωκτικά.

Στην Ευρώπη, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μέσω:

-της στενής επαφής με τις δερματικές βλάβες του προσβεβλημένου ατόμου
-των αναπνευστικών σταγονιδίων και σε παρατεταμένη επαφή
-της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες.
-Κατά την επιδημική έξαρση του 2022, τα περισσότερα διαγνωσμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε ανθρώπους ήταν μεταξύ ανδρών που είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Επί του παρόντος δεν υπάρχει εγκεκριμένη θεραπεία ειδικά για λοιμώξεις από mpox, σύμφωνα με το CDC.

Εμβόλια υπάρχουν, αλλά μόνο τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο ή που έχουν έρθει σε στενή επαφή με μολυσμένο άτομο είναι συνήθως σε θέση να το κάνουν.

Ο ΠΟΥ ζήτησε πρόσφατα από τους παρασκευαστές φαρμάκων να προτείνουν τα εμβόλιά τους κατά του ιού της ευλογιάς για επείγουσα χρήση, ακόμη και αν τα εμβόλια αυτά δεν έχουν εγκριθεί επίσημα στις χώρες όπου χρειάζονται.

ευλογιά

Πώς χειροτέρεψαν τα πράγματα στην Αφρική;

Το Mpox είναι ενδημικό σε μέρη της Αφρικής εδώ και δεκαετίες, αφού εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε ανθρώπους στη ΛΔ Κονγκό το 1970.

Αλλά το στέλεχος Clade 1b εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο μεταξύ των εργαζομένων του σεξ στην πόλη εξόρυξης Καμιτούγκα της ΛΔΚ, περίπου 273 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρουάντα.

Το CDC της Αφρικής δήλωσε ότι το 96% όλων των κρουσμάτων και θανάτων ήταν στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), αλλά έχει επίσης εξαπλωθεί σε γειτονικές χώρες, με 18 έθνη να αναφέρουν κρούσματα.

Πηγή: Sky

Photo Credit: Shutterstock