Περιεχόμενα
Ο Γκέερτ Βίλντερς γουστάρει να διαβάζει χαρακτηρισμούς για το πρόσωπό του. Το’ χει παραδεχτεί ο ίδιος σε τηλεοπτική του εμφάνιση: «Περισσότερο μου αρέσει να διαβάζω κριτικές εναντίον μου, με σκληρά λόγια, παρά κάποιους να με επαινούν». Μάλιστα έχει δηλώσει ότι το κορυφαίο αρνητικό σχόλιο που’ χει διαβάσει για την πολιτική του είναι το «πολιτικός πυρομανής», που του απέδωσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε.
Αν το’ χει ξεχωρίσει αυτό, ο Γκέερτ Βίλντερς προφανώς δεν διαβάζει τα σκληρότερα που έχουν δημοσιευτεί ή λεχθεί γι’ αυτόν. Στην πολιτική ιστορία της Ολλανδίας και της Ευρώπης θα περνούσε ως μια ακόμα ακροδεξιά στρακαστρούκα, όπως πολλές που σκάνε ειδικά τα τελευταία χρόνια στη γηραιά ήπειρο. Αλλά τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά: Ο Γκέερτ Βίλντερς (του οποίου το όνομα προφέρεται Χέιρτ Φίλντερς, αλλά ας μην το κάνουμε θέμα) είναι πλέον κυρίαρχη φιγούρα στην Ολλανδία.
Το Κόμμα της Ελευθερίας, του οποίου ηγείται, αναδείχτηκε πρώτη δύναμη στη χώρα με σχεδόν 2,4 εκατομμύρια ψηφοφόρους και 23,5%. Υπερδιπλασίασε τις δυνάμεις του σε σχέση με τις εκλογές του 2021 (10,81% και 1,1 εκ. ψηφοφόρους). Άρα, και να θέλει κανείς να τον πάρει στα αστεία, δεν μπορεί.
Ο Βίλντερς αναγνωρίζεται σήμερα ως μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της διεθνούς πολιτικής. Το’ χει πει και ο ίδιος: «Οι μισοί με αγαπούν και οι άλλοι μισοί με μισούν, δεν υπάρχει μέση λύση». Βεβαίως τα ποσοστά δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τα λέει, αλλά η αλήθεια είναι ότι η παρουσία του προκαλεί πάθη. Κι ας αυτοπροσδιορίζεται ως δεξιός φιλελεύθερος και καθόλου ως ακροδεξιός.
Γκέερτ Βίλντερς: Μητέρα με ινδονησιακές ρίζες, αποκήρυξε το χριστιανισμό
Γεννημένος στο Φένλο, την νότια επαρχία της Ολλανδία στα σύνορα με τη Γερμανία, ο Βίλντερς μεγάλωσε σε μια μεσοαστική οικογένεια με ανοιχτές ιδέες και καθόλου συντηρητικό περιβάλλον. Η μητέρα του έχει ινδονησιακές ρίζες, κάτι που ο ίδιος επικαλείται κάθε φορά που τον αποκαλούν ρατσιστή. Ανατράφηκε ως Ρωμαιοκαθολικός, όμως από νωρίς αποκήρυξε τη θρησκεία, ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως αγνωστικιστή. Θεωρεί, όμως, «φίλους» του τους Χριστιανούς, επειδή αντιτίθενται στο Ισλάμ, τον αντίπαλο που’ χει επιλέξει ο ίδιος να πολεμήσει με όλες τις δυνάμεις του.
Άλλο παράδοξο: Ο πατέρας του Βίλντερς, ο οποίος εργαζόταν επί δεκαετίες σε γνωστή τυπογραφική εταιρεία, ήταν ενεργό μέλος στην ολλανδική αντίσταση κατά των ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρ’ ότι η εταιρεία του συνεργάστηκε με τους κατακτητές. Με κίνδυνο της ζωής του τύπωνε και μοίραζε προκηρύξεις. Τα όσα έζησε την περίοδο εκείνη του άφησαν τέτοιο αποτύπωμα, που αρνούνταν πεισματικά να ταξιδέψει στη Γερμανία, λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα, ακόμα και 40 χρόνια μετά!
Ακόμα πιο παράδοξο: Την ακραία ιδεολογία του ο Βίλντερς παραδέχεται ότι την διαμόρφωσε στο ταξίδι που έκανε στο Ισραήλ (!) αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ήθελε, λέει, να γνωρίσει τον κόσμο και είχε μανία με την Αυστραλία. Τα χρήματα δεν έφταναν για τόσο μεγάλο ταξίδι και έτσι πήγε να ζήσει για λίγους μήνες σ’ ένα εβραϊκό κοινόβιο στη Δυτική Όχθη, στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Κανείς δεν ξέρει τι θα γινόταν αν ο Γκέερτ Βίλντερς ταξίδευε τελικά στην Αυστραλία.
Μετά από αρκετά ταξίδια σε αραβικές χώρες της περιοχής, ο Γκέερτ Βίλντερς διαμόρφωσε πολύ κακή γνώμη για το Ισλάμ και τους μουσουλμάνους γενικότερα. Την οποία έκρυβε για χρόνια, όταν σταδιοδρομούσε ως ασφαλιστής στην περιοχή της Ουτρέχτης, όπου εγκαταστάθηκε. Όταν είδε ότι η ρητορική του δεινότητα έπιανε τόπο, είπε να δοκιμάσει στην πολιτική με το παραδοσιακό κεντροδεξιό «Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία» (VVD). Έφτασε στο σημείο να γίνει και λογογράφος του τότε ηγέτη του κόμματος Φριτς Μπολκενστάιν. Η πρώτη του προσπάθεια έγινε σε τοπικό επίπεδο, εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο της Ουτρέχτης. Βουλευτής ο Γκέερτ Βίλντερς έγινε το 1998.
Για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της θητείας του ουδείς ασχολήθηκε μαζί του. Μετά το 2002, όμως, ο Μπολκενστάιν τον τοποθέτησε εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος κι αυτός άρχισε την ακροδεξιά ρητορική. Στη θέση και στο κόμμα άντεξε δύο χρόνια. Από τις πρώτες εβδομάδες συνάδελφοί του από το ίδιο κόμμα διαμαρτύρονταν ότι ο Γκέερτ Βίλντερς δεν πρέσβευε την πολιτική του, αλλά στρεφόταν όλο και πιο δεξιά. Το 2004 έγινε και η εκπαραθύρωσή του από το VVD. Τότε ξεκίνησε και η ακραία ρητορική του, που του άλλαξε τη ζωή.
Η απόπειρα δολοφονίας και το αλεξίσφαιρο γιλέκο
Στις 10 Νοεμβρίου 2004 η ολλανδική αστυνομία συνέλαβε δύο ύποπτους στη Χάγη. Όπως αποδείχτηκε από τις ανακρίσεις, σχεδίαζαν να δολοφονήσουν τον Βίλντερς και την επίσης βουλευτή Αγιάαν Χιρσί Αλί. Από τότε η ζωή του Γκέερτ Βίλντερς άλλαξε άρδην: Τα τελευταία 19 χρόνια δεν έχει αισθανθεί ούτε μία ώρα ελεύθερος άνθρωπος. Κυκλοφορεί με αλεξίσφαιρα γιλέκα, φρουρείται πάντα από έξι πάνοπλους αστυνομικούς ακόμα και σε ιδιωτικούς περιπάτους, το σπίτι του ελέγχεται κάθε μέρα εξονυχιστικά και όποιος επιθυμεί να τον συναντήσει πρέπει να γνωρίζει ότι θα περάσει από εκτεταμένο σωματικό έλεγχο και θα ελεγχθούν οι τυχόν αποσκευές του. Ο Βίλντερς έχει πει γι’ αυτό ότι «δεν το εύχομαι ούτε στον χειρότερο εχθρό μου».
O ίδιος, βέβαια, δεν σταματάει από τότε να ρίχνει λάδι στη φωτιά. Η ρητορική του εναντίον των μουσουλμάνων γενικώς αγγίζει τα όρια της εμμονής. Υπήρξε παραδοσιακά από τους μεγαλύτερους πολέμιους της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας. Από το 2006, όταν και ίδρυσε το Κόμμα της Ελευθερίας, έχει ζητήσει δημοψήφισμα για τον περιορισμό στην αρχή και μετέπειτα την καθολική απαγόρευση μετανάστευσης μουσουλμάνων στην Ολλανδία. Το πιο ακραίο, όμως, ήταν η προσπάθειά του να απαγορευτεί το Κοράνι, το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, στην Ολλανδία. Μια απαγόρευση που ισχύει μόνο για το βιβλίο «Ο Αγών Μου» του Χίτλερ. Πολλές φορές στη ρητορική του τα παρομοιάζει. Και, βέβαια, ο Γκέερτ Βίλντερς δέχεται πυρά ότι τα λέει αυτά ενώ την ίδια στιγμή υποστηρίζει την απόλυτη ελευθερία έκφρασης. Γενικά οι απόψεις του φλερτάρουν με τις ακροδεξιές ιδέες, γι’ αυτό το κόμμα του έχει αποκτήσει σχέσεις αλληλεγγύης με ομοϊδεάτες του στην Ουγγαρία, την Αυστρία, την Ιταλία και τη Γαλλία.
Ο Γκέερτ Βίλντερς έχει και δύο θλιβερά ρεκόρ: Είναι ο μοναδικός Ευρωπαίος πολιτικός για τον οποίο ακραίες ισλαμικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο έχουν εκδώσει «φετφά», δηλαδή κάτι σαν «διαταγή εκτέλεσης». Και είναι ο μοναδικός Ευρωπαίος πολιτικός, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «persona non grata» (ανεπιθύμητο πρόσωπο) σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία. Με τέτοια «προίκα», αναρωτιέται κανείς πώς θα μπορούσε να ασκήσει εξωτερική πολιτική.
Το Κόμμα της Ελευθερίας βρήκε αμέσως ακροατήριο. Στις εκλογές του 2006 το ψήφισε το 5,89% των ψηφοφόρων και πήρε 9 έδρες. Το 2010, με 15,45% και όντας τρίτη δύναμη μπήκε στον κυβερνητικό συνασπισμό στήριξης του Μαρκ Ρούτε, απ’ όπου αποχώρησε δύο χρόνια αργότερα, διαμαρτυρόμενος για περικοπές του προϋπολογισμού. Τότε ήταν που ο Γκέερτ Βίλντερς ξιφούλκησε κι εναντίον της Ελλάδας στην οικονομική κρίση, αρνούμενος να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης και δηλώνοντας ότι θα ήταν καλύτερα για όλους αν η Ελλάδα εγκατέλειπε το ευρώ και επέστρεφε στη δραχμή.
Έκτοτε στις εκλογικές αναμετρήσεις είχε διψήφια νούμερα (10,08% το 2012, 13,06% το 2017 και 10,81% το 2021) και τερμάτιζε στην πρώτη τριάδα των κομμάτων, αλλά η αύξηση που πέτυχε στις πρόσφατες εκλογές είναι εντυπωσιακή και δεν μπορεί να τον αποκλείσει από το πολιτικό σκηνικό. Δεν είναι μόνο ηθικό το θέμα: Για να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς το δικό του κόμμα θα πρέπει να γίνουν ιστορικοί συμβιβασμοί. Είναι έτοιμη η ολλανδική πολιτική σκηνή να τους κάνει, για να απαλλαγεί από τον Γκέερτ Βίλντερς;
