Περιεχόμενα
Την σκληρότερη διπλωματική γραμμή της αποφάσισε να δείξει στην Ρωσία η Εσθονία όταν την περασμένη Παρασκευή το υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι απελαύνει Ρώσο διπλωμάτη που εργάζεται στην πρεσβεία της Μόσχας στο Ταλίν. Ο διπλωμάτης Αλεξάντερ Σαβίνοβ «διέδιδε προπαγάνδα που δικαιολογεί τη στρατιωτική δράση της Ρωσίας και προκαλούσε διχασμό στην εσθονική κοινωνία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι θα απαντήσει στην απέλαση, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. «Όπως έχει δηλώσει προηγουμένως η ρωσική πλευρά, η Ρωσία θα δώσει την κατάλληλη απάντηση», ανέφερε το υπουργείο στο πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti.
#Estonia🇪🇪 decided to expel a diplomatic member of the Russian Embassy who has violated the Vienna Convention on Diplomatic Relations by directly and actively undermining Estonia’s security and spread propaganda.
— Estonian MFA 🇪🇪 | 🌻 #StandWithUkraine (@MFAestonia) March 24, 2023
Πιο συγκεκριμένα, η Εσθονία επικαλείται εχθρικές επιχειρήσεις πληροφοριών και εκστρατείες επιρροής των Ρώσων πρακτόρων, οι οποίες έχουν φουσκώσει μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τον περασμένο μήνα, η Εσθονία απέλασε 21 υπαλλήλους της ρωσικής πρεσβείας, λέγοντας ότι θα φιλοξενήσει μόνο οκτώ διπλωματικούς αξιωματούχους στο έδαφός της — αντίστοιχο με το μέγεθος της ομάδας του Ταλίν στη Μόσχα.
Το Κρεμλίνο απάντησε εκδιώκοντας τον Εσθονό πρεσβευτή Margus Laidre από τη Ρωσία – η πρώτη απέλαση πρεσβευτών από τη χώρα μέσα στο έτος από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την ολική εισβολή της στην Ουκρανία. Στη συνέχεια, το Ταλίν τερμάτισε τη θητεία του Ρώσου πρέσβη Βλαντιμίρ Λιπάγιεφ στην οδό Pikk.
Ζαχάροβα: «Η Εσθονία πήρε αυτό που της άξιζε»
«Τα τελευταία χρόνια η εσθονική ηγεσία έχει καταστρέψει ηθελημένα όλο το εύρος των σχέσεων με τη Ρωσία. Η απόλυτη ρωσοφοβία, η καλλιέργεια εχθρότητας προς τη χώρα μας έχουν αναχθεί από το Ταλίν σε κρατική πολιτική», ανέφερε. Σχολιάζοντας την υποβάθμιση των σχέσεων, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα είπε: «Το εσθονικό καθεστώς πήρε αυτό που του άξιζε».
Με δηλώσεις του στο POLITICO ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας Urmas Reinsalu δήλωσε: «Ο περιορισμός της εμβέλειας της Ρωσίας για να λειτουργήσει και να λάβει οποιεσδήποτε ενέργειες, νομίζω ότι εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα».
Για τους Ευρωπαίους γείτονες, η κλιμάκωση της διπλωματικής αντιπαράθεσης εγείρει ένα δύσκολο στρατηγικό ερώτημα: Η θυσία ενός έμπειρου πρεσβευτή στο έδαφος στη Μόσχα για να απαλλάξει την πατρίδα από τους υποτιθέμενους ανατρεπτικούς πράκτορες έχει υπερβολική σημασία; τιμή;
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι χώρες της Βαλτικής
Οι γείτονες της Βαλτικής της Εσθονίας ακολουθούν επίσης τη γραμμή του Ταλίν: η Λετονία απομάκρυνε τον πρεσβευτή της από τη Μόσχα σε ένδειξη αλληλεγγύης προς την Εσθονία, ενώ η Λιθουανία απέσυρε οικειοθελώς τον κορυφαίο διπλωμάτη της με έδρα τη Μόσχα πέρυσι εν μέσω στοιχείων για ρωσικές θηριωδίες στην ουκρανική πόλη Μπούχα.
Ωστόσο, άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παραμένουν πιο προσεκτικές, με τους πρεσβευτές τους να συνεχίζουν να τροφοδοτούν πληροφορίες από τη Μόσχα στην πατρίδα τους – καθώς οι απεσταλμένοι της Ρωσίας στο δικό τους έδαφος κάνουν το ίδιο για το Κρεμλίνο.
Διίστανται οι απόψεις στο εσωτερικό της Εσθονίας
Εντός της Εσθονίας, οι απόψεις σχετικά με τη σκληρότερη διπλωματική γραμμή της χώρας διίστανται. Έξω από τη ρωσική πρεσβεία, υπήρχαν σαφείς αποδείξεις της λαϊκής υποστήριξης για την απομάκρυνση του πρέσβη Lipayev. Μια αφίσα διαμαρτυρίας κοντά στην πρεσβεία καλούσε όλο το ρωσικό διπλωματικό προσωπικό να εγκαταλείψει την Εσθονία, υποδηλώνοντας ότι μπορεί να αισθάνονται περισσότερο σαν στο σπίτι τους σε μια δικτατορία όπως η Βόρεια Κορέα ή η Συρία.
Η Εσθονία έχει αποκαλύψει τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών στο παρελθόν.
Το 2018, ο Εσθονός στρατιώτης Ντενίς Μετσάβας καταδικάστηκε για προδοσία αφού παρέδωσε στρατιωτικά μυστικά σε Ρώσο χειριστή σε μια υπόθεση που Εσθονοί αξιωματούχοι είπαν ότι «τραυμάτισε σοβαρά» την εθνική άμυνα της χώρας τους. Και το 2019, ένα δικαστήριο της Εσθονίας καταδίκασε τον Βλαντιμίρ Κουλίκοφ, πρώην υπάλληλο της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας, σε πέντε χρόνια φυλάκιση για κατασκοπεία υπέρ της Μόσχας. Αλλά η υποβάθμιση στην αντιπροσωπεία του Ταλίν στη Μόσχα έχει επίσης εγείρει ανησυχίες ότι οι αξιωματούχοι της χώρας θα μπορούσαν να βρεθούν απόντες από σημαντικές συζητήσεις στη ρωσική πρωτεύουσα. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να δημιουργηθεί μια κατάσταση όπου οι μεγάλοι παίκτες μιλούν, ενώ γίνεται λόγος για εμάς», δήλωσε η πρώην πρόεδρος της Εσθονίας Κέρστι Καλιουλάιντ σε μια συζήτηση στον εθνικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό της Εσθονίας ERR.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξη στον ίδιο τηλεοπτικό σταθμό, ο πρώην Πρέσβης της Εσθονίας Laidre φαινόταν να υπαινίσσεται ότι η Εσθονία και οι άμεσοι γείτονές της είχαν κάνει λάθος. «Αν κοιτάξουμε την ευρύτερη εικόνα τώρα, βλέπουμε ότι καμία από τις δημοκρατίες της Βαλτικής δεν έχει πρεσβευτή στη Μόσχα — αλλά την ίδια στιγμή, ισχυριζόμαστε ότι είμαστε ειδικοί στη Ρωσία», είπε.
Αμφισβήτηση της αξίας
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, η Εσθονία έχει αναδειχθεί ως σκληρός υποστηρικτής της στρατιωτικής υποστήριξης στο Κίεβο και μιας προσέγγισης χωρίς συμβιβασμούς στις διαπραγματεύσεις με το Κρεμλίνο. Η πρωθυπουργός Kaja Kallas κέρδισε πρόσφατα τις γενικές εκλογές δεσμευόμενη να συνεχίσει τη σκληρή γραμμή της χώρας της, όπως και άλλα ευρωπαϊκά κράτη υιοθέτησαν μια παρόμοια σθεναρή στάση, εκδιώκοντας περίπου 300 Ρώσους διπλωμάτες από πρωτεύουσες σε όλη την ήπειρο.
Ορισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβενίας και πιο πρόσφατα της Ολλανδίας, προσπάθησαν να περικόψουν τη ρωσική διπλωματική εκπροσώπηση στις πρωτεύουσές τους — κάτι που ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών Ούρμας Ρεϊνσάλου είπε ότι χαιρετίζει. Αλλά μεγάλοι παίκτες – όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο – δεν ασκούν περαιτέρω πίεση, όπως η απέλαση Ρώσων πρεσβευτών, εάν αυτό σημαίνει υποβάθμιση των δικών τους αποστολών στη Μόσχα.
Αυτό θα μπορούσε εν μέρει να οφείλεται στο ότι οι δυτικές κυβερνήσεις δίνουν επί του παρόντος ιδιαίτερη προτεραιότητα στις προσπάθειες συλλογής πληροφοριών από τη Μόσχα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται ακόμη, και είναι πιθανό να είναι επιφυλακτικοί για τυχόν βήματα που θα μπορούσαν να βλάψουν αυτές τις προσπάθειες.
