Στο χείλος του γκρεμού η Ισλανδία, με τους ειδικούς να προβλέπουν ότι ο «βρηχυθμός» του υπεδάφους των τελευταίων ημερών, σχετίζεται με πιθανή ηφαιστειακή έκρηξη.

Περισσότεροι από 700 σεισμοί έχουν καταγραφεί στη νοτιοδυτική χερσόνησο Reykjanes από χθες, και παρά το γεγονός ότι είναι ελαφρώς πιο αδύναμοι από τις προηγούμενες ημέρες, το ηφαίστειο Fagradalsfjall εξακολουθεί να αναμένεται να εκραγεί.

Η Ισλανδία συγκλονίστηκε από χιλιάδες δονήσεις τις τελευταίες ημέρες, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρίσκεται από την Παρασκευή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι περίπου 4.000 άνθρωποι έλαβαν εντολή να εγκαταλείψουν την πόλη Γκρίνταβικ.

Οι κάτοικοι που αναγκάστηκαν να αφήσουν την επικίνδυνη ζώνη, συγκλονισμένοι μάλιστα από τις δονήσεις, άκουγαν τους τρομακτικούς ήχους όσο εγκατέλειπαν τα σπίτια τους.

Καθώς το μάγμα ανεβαίνει απόπ τις τεράστιες καταβόθρες που έχουν ανοίξει γύρω από την πόλη καπνός ξεχύνεται από τα κενά διασπάται που δημιουργούνται.

Οι αρχές ετοιμάζονται εντωμεταξύ να χτίσουν επιγόντως, αμυντικά τείχη, γύρω από ένα κοντινό γεωθερμικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, το οποίο ελπίζουν να προστατεύσει από τις ροές λάβας σε περίπτωση έκρηξης.

Η υπουργός Δικαιοσύνης της Ισλανδίας Gudrun Hafsteinsdottir είπε στο κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RUV ότι ένα μεγάλο ανάχωμα έχει σχεδιαστεί για την προστασία του γεωθερμικού σταθμού Svartsengi, που βρίσκεται λίγο περισσότερο από έξι χιλιόμετρα από το Grindavik. Εξοπλισμός και υλικά που θα μπορούσαν να γεμίσουν 20.000 φορτηγά μεταφέρθηκαν στο εργοστάσιο, τόνισε και η κατασκευή αναμένει επίσημη έγκριση από την κυβέρνηση.

Μάγμα έχει συσσωρευτεί κάτω από την πόλη και οι ειδικοί είπαν χθες ότι ένας «διάδρομος» μήκους περίπου 14 χιλιομέτρων έχει αναπτυχθεί κάτω από αυτό. Εντείνονται οι φόβοι ότι μια έκρηξη θα μπορούσε να επαναλάβει το χάος που προκλήθηκε από την έκρηξη Eyjafjallajokull το 2010.

Ο Μάθιου Τζέιμς Ρόμπερτς, διευθυντής του τμήματος υπηρεσιών και έρευνας στο μετεωρολογικό γραφείο της Ισλανδίας, δήλωσε: «Πιστεύουμε ότι αυτή η εισβολή κυριολεκτικά αιωρείται και βρίσκεται σε ισορροπία τώρα ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της γης. Έχουμε αυτή την τεράστια αβεβαιότητα τώρα. Θα υπάρξει έκρηξη και αν ναι, τι είδους ζημιά θα συμβεί;».

Οι πολίτες ευτυχώς, μπόρεσαν να κάνουν γρήγορα ταξίδια στα σπίτια τους τις τελευταίες ημέρες για να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους και να πάρουν μαζί τα κατοικίδια. Η Αρχή Πολιτικής Προστασίας πάντως, τόνισε σε ανακοίνωσή της ότι η περιοχή γύρω από το Γκρίνβαντικ είναι επικίνδυνη και στο εξής θα απαιτείται συνοδός για να επιστρέψει κάποιος στην οικεία του.

Μια διαφαινόμενη έκρηξη αναβίωσε το τραύμα της έκρηξης του 2010 σε ένα άλλο ηφαίστειο της Ισλανδίας, το Eyjafjallajokull, για πολλούς ντόπιους.

Παρήγαγε ένα τεράστιο σύννεφο τέφρας που προκάλεσε το μεγαλύτερο κλείσιμο της παγκόσμιας αεροπορίας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με 50.000 πτήσεις που ακυρώθηκαν και οκτώ εκατομμύρια επιβάτες επηρεάστηκαν.

Συζητώντας τις διαφορές μεταξύ μιας πιθανής έκρηξης του Fagradalsfjall και του Eyjafjallajokull, ο κ. Roberts είπε ότι μια έκρηξη θα μπορούσε να δει λάβα να εκτοξεύεται πάνω από την πόλη, αλλά ήταν λιγότερο πιθανό να προκαλέσει την ίδια έκρηξη τέφρας.

Είπε στο σημερινό πρόγραμμα του BBC R4 τη Δευτέρα: «Πρώτα από όλα δεν υπάρχει πάγος από πάνω και δεν είναι στρατοηφαίστειο, επομένως δεν θα ήταν μια εκρηκτική έκρηξη ηφαιστειακής τέφρας στην ατμόσφαιρα.

«Αυτή θα ήταν μια ηφαιστειακή έκρηξη που παράγει λάβα κατά μήκος μιας σειράς ρωγμών και αυτός θα ήταν ο κύριος κίνδυνος».

Πρόσθεσε ότι μια έκρηξη «που επιμένει για εβδομάδες» είναι πιθανή, πράγμα που σημαίνει ότι οι δρόμοι και άλλες υποδομές θα μπορούσαν να είναι «σε κίνδυνο».

Βρίσκεται μεταξύ της ευρασιατικής και της βορειοαμερικανικής τεκτονικής πλάκας, από τις μεγαλύτερες στον πλανήτη, η Ισλανδία είναι ένα σεισμικό και ηφαιστειακό καυτό σημείο καθώς οι δύο πλάκες κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Τον Μάρτιο του 2021, συντριβάνια λάβας εξερράγησαν θεαματικά από μια σχισμή στο έδαφος μήκους μεταξύ 500-750 μέτρων στο ηφαιστειακό σύστημα Fagradalsfjall της περιοχής.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή συνεχίστηκε για έξι μήνες εκείνο το έτος, παρακινώντας χιλιάδες Ισλανδούς και τουρίστες να επισκεφθούν τη σκηνή.

Τον Αύγουστο του 2022, μια έκρηξη τριών εβδομάδων συνέβη στην ίδια περιοχή, ακολουθούμενη από μια άλλη τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους.