Το ταξίδι του Κιμ Γιονγκ Ουν, του απόλυτου ηγέτη στη Βόρεια Κορέα, στη Ρωσία πριν λίγες ημέρες ήταν από μόνο του ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Δεν τον βλέπεις εύκολα έξω από τη χώρα του. Ακόμα περισσότερο, δεν βλέπεις μια γυναίκα συχνά στη συνοδεία του. Πόσο μάλλον μια γυναίκα που δεν διστάζει να σκύψει από πάνω του για να διαβάσει το έγγραφο της συμφωνίας, το οποίο υπέγραψε ο Κιμ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η Κιμ Γιο Γιονγκ, η μυστηριώδης αδελφή του Βορειοκορεάτη δικτάτορα, έκανε και πάλι την εμφάνισή της σ’ αυτή την επίσημη επίσκεψη. Η παρουσία της και ο τρόπος που κινούνταν έδωσε πάλι αφορμές για μπόλικες συζητήσεις, σχετικά με το ρόλο που παίζει και το πόσο επηρεάζει τον αδελφό της στο τιμόνι της χώρας.
Το σίγουρο είναι ότι τα τελευταία χρόνια επιχειρεί (ή της επιβάλλουν; Κανείς δεν ξέρει) μια αλλαγή προς ένα πολύ πιο αυστηρό προφίλ. Από το 2018, που έκανε την επίσημη εμφάνισή της περίπου ως πρέσβειρα ειρήνης της χώρας της, μέχρι το ταξίδι στη Ρωσία στο πλευρό του αδελφού της πριν λίγες ημέρες, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της εξουσίας.
Το ντεμπούτο της Κιμ Γιο Γιονγκ στην παγκόσμια πολιτική σκηνή έγινε στην τελετή έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στην πόλη Πιεονγκτσάνγκ της Νότιας Κορέας. Η παρουσία της ήταν εξόχως συμβολική: Πρώτη φορά ένα πρόσωπο της βορειοκορεατικής ηγεσίας, γυναίκα μάλιστα, πατούσε στο έδαφος του άσπονδου εχθρού. Πήγε, όμως, με καλή διάθεση, χαιρέτησε τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας στην κερκίδα, κάθισε κοντά του, μίλησε για συναδέλφωση, κι έφυγε για τη Βόρεια Κορέα με την διεθνή κοινότητα να βγάζει αναστεναγμούς ανακούφισης.
Από τότε τη βλέπει κανείς, συχνά-πυκνά, σε τηλεοπτικά πλάνα μαζί με τον αδελφό της, σε ομιλίες ή επισκέψεις του. Δεδομένου ότι τα τηλεοπτικά πλάνα είναι απολύτως ελεγχόμενα και εγκεκριμένα από το καθεστώς, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η παρουσία της κάτι συμβολίζει: Ότι έχει λόγο στη διαμόρφωση των αποφάσεων. Ποιον ακριβώς λόγο και πόσο, δεν μπορεί κανείς να το μετρήσει με βεβαιότητα.
Το Νο2 στη Βόρεια Κορέα μετά τον Κιμ Γιονγκ Ουν
Όπως αποκαλύπτει ο Σουνγκ Γιουν Λι, Νοτιοκορεάτης συγγραφέας που ζει πολλά χρόνια στις ΗΠΑ και πρόσφατα δημοσίευσε το νέο του βιβλίο «The Sister» (Η Αδελφή), η Κιμ Γιο Γιονγκ θεωρείται σήμερα το Νο2 της ιεραρχίας στη Βόρεια Κορέα, κάτω μόνο από τον πανίσχυρο αδελφό της. Αποκαλύπτει, μάλιστα, λεπτομέρειες για το πώς σφυρηλατήθηκε η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους, όταν αμφότεροι βρίσκονταν σε πανάκριβο σχολείο της Ελβετίας στην προεφηβεία τους.
Η Κιμ Γιο Γιονγκ είναι το έβδομο και τελευταίο παιδί του Κιμ Γιονγκ Ιλ, ο οποίος κυβέρνησε τη Βόρεια Κορέα από το 1997 ως το 2011. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία είναι τέσσερα χρόνια μικρότερη από τον 40χρονο αδελφό της. Η εμπιστοσύνη που έχει καλλιεργηθεί μεταξύ τους είναι μακράν μεγαλύτερη απ’ όση τρέφει ο Κιμ Γιονγκ Ουν για όλα τα άλλα αδέλφια του.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι θα δούμε μια γυναίκα στο τιμόνι της Βόρειας Κορέας, αν ποτέ ο Κιμ Τζονγκ Ουν εκλείψει; Κάτι τέτοιο θεωρείται σχεδόν απίθανο στην βαθιά συντηρητική και πατριαρχική κοινωνία της χώρας. Το γεγονός ότι ο Βορειοκορεάτης ηγέτης δεν έχει παρουσιάσει επισήμως κανένα από τα παιδιά του (εκτός από την κόρη του Κιμ Τζου Σάε, η οποία λόγω φύλου επίσης βρίσκεται έξω από την κούρσα της διαδοχής) μεγαλώνει το μυστήριο. Πλην όμως, η θέση της Κιμ Γιο Τζονγκ, έστω ως «ισχυρής θείας», όποτε υπάρξει διάδοχη κατάσταση, δεν αμφισβητείται από κανέναν.
Η μετάλλαξη της αδελφής (έτσι είναι γνωστή σε όσους ασχολούνται με τη Βόρεια Κορέα) από μια γλυκιά φιγούρα σε αυστηρή ηγέτιδα ήλθε πρώτα με τα λόγια και μετά με τις πράξεις. Ενίοτε κάνει δηλώσεις εναντίον του νοτιοκορεατικού καθεστώτος, μάλιστα με πολύ σκληρές εκφράσεις. Για παράδειγμα, σε μια από τις συχνές στιγμές έντασης στα σύνορα των δύο χωρών είπε ότι οι Νοτιοκοκορεάτες «γαγβίζουν σαν σκυλιά» και τους αποκάλεσε «ηλίθιους». Καθόλου διπλωματική γλώσσα, ακόμα και για Βόρεια Κορέα.
Παράνομα τα δέματα με τις οδοντόκρεμες
Δεν αρκείται, όμως, μόνο στα λόγια. Κι αυτό είναι κάτι που δείχνει τη στήριξη και του αδελφού της, Κιμ Γιονγκ Ουν. Τον Ιούνιο του 2020 με επίσημο έγγραφο που υπέγραφε η ίδια ζήτησε από την κυβέρνηση της Νότιας Κορέας να περάσει νόμο που να απαγορεύει την αποστολή φαρμάκων, χρημάτων, ακόμα και οδοντόκρεμας (!) στο βορρά. Πολλοί Νοτιοκορεάτες ετοίμαζαν τέτοια πακέτα για τους συγγενείς τους που μένουν στο βόρειο κομμάτι και τα στέλνουν με διάφορους τρόπους, ακόμα και με… μπαλόνια, εκμεταλλευόμενοι τους νότιους ανέμους!
Προς γενική κατάπληξη, η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας όχι μόνο απάντησε ότι θα συμμορφωθεί, αλλά και πέρασε τέτοιο νόμο το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που μια πρωτοβουλία από τη Βόρεια Κορέα υιοθετήθηκε από το νότο. Κάτι που δεν το είχε καταφέρει κανένας άνδρας στην οικογένεια, παρά την παντοδυναμία του. Ούτε ακόμα και ο Κιμ Γιονγκ Ουν.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, η αδελφή πήρε μια ακόμα πρωτοβουλία: Δήλωσε στην κρατική τηλεόραση, η οποία στη Βόρεια Κορέα είναι 100% ελεγχόμενη, ότι προτίθεται να ανατινάξει το κτίριο του «Γραφείου Διασύνδεσης», κάτι σαν άτυπο τελωνείο μεταξύ των δύο κορεατικών κρατών, που είχε χτιστεί με νοτιοκορεατικά λεφτά στη νεκρή ζώνη. Λίγες ημέρες αργότερα, πράγματι Βορειοκορεάτες στρατιώτες μπήκαν στο κτίριο (που είχε, φυσικά, εγκαταλειφθεί), το παγίδευσαν με βόμβες μεγάλης ισχύος και το κατεδάφισαν. Η αντίδραση της νοτιοκορεατικής κυβέρνησης χαρακτηρίστηκε ως υπερβολικά χαλαρή, έστω κι αν το κτίριο αυτό δεν εξυπηρετούσε πια κανένα σκοπό.
Αυτά είναι όντως σημάδια ανησυχίας; Κάποιοι βλέπουν ότι το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν προσπαθεί να αναβαθμίσει τη θέση της γυναίκας με την ελευθερία κινήσεων που αφήνει στην αδελφή του πανίσχυρου ηγέτη. Η πατριαρχική κοινωνία είναι τόσο βαθιά εμπεδωμένη στη συνείδηση του λαού στη Βόρεια Κορέα, που οι αντιδράσεις των απλών γυναικών όταν βλέπουν την Κιμ Γιο Τζονγκ δίπλα στον αδελφό της θα ήταν πιο χαλαρές απ’ ότι αν έβλεπαν έναν εξωγήινο. Το σίγουρο είναι ότι η αδελφή πια μόνο ως αμελητέα ποσότητα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται.
** Με πληροφορίες από CNN.
** Πηγή φωτογραφιών: Getty Images