Η διεθνής επικαιρότητα κατακλύστηκε τον τελευταίο καιρό από μια σειρά δήθεν μετεωρολογικών μπαλονιών που «ταξίδεψαν» σε αμερικανικό έδαφος υπό τις ευλογίες, αν όχι τις οδηγίες, της Κίνας. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ανακοίνωσε κάτι επισήμως, αλλά από διαρροές βγήκε το συμπέρασμα ότι ήταν άλλη μια προσπάθεια τεχνολογικής κατασκοπείας των Κινέζων, αφού τα μπαλόνια ήταν εφοδιασμένα με συσκευές εντοπισμού και καταγραφής, όπως ραντάρ, πανίσχυρες κεραίες και βιντεοκάμερες.
Σύμφωνα, πάντως, με την εφημερίδα New York Times, η προσπάθεια της Κίνας να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερη τεχνολογία από τις ΗΠΑ είναι πιο αποτελεσματική όταν δεν προέρχεται από τον αέρα, αλλά από το έδαφος. Σε εκτενές άρθρο της με τίτλο «Τολμηρό Τέχνασμα», που δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες, η εφημερίδα περιέγραψε τους τρόπους που η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί να προσεταιριστεί συμπατριώτες της που εργάζονται στις ΗΠΑ κυρίως στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, προκειμένου να μάθει τα μυστικά των εταιρειών τους και να τα εκμεταλλευθεί.
Ταξίδια, ομιλίες και κυκλώματα
Το άρθρο καλύπτει την ιστορία του Ξου, ενός Κινέζου επιστήμονα που κατοικεί στις ΗΠΑ από το 2003 και για πολλά χρόνια υπήρξε στέλεχος της εταιρείας G.E. Aviation, που ασχολείται με την αεροναυτική. Όπως προκύπτει από στοιχεία που συνέλλεξε το FBI, o Ξου προσεγγίστηκε από το πανεπιστήμιο της Ναντζίνγκ στην Κίνα και του προσφέρθηκε ένα ταξίδι στη γενέτειρά του δήθεν για να μιλήσει στους φοιτητές του για την επαγγελματική του εμπειρία. Παρ’ ότι ο ίδιος διευκρίνισε τότε ότι δεν μπορούσε να αποκαλύψει τίποτα από αυτά που έκανε για την εταιρία του, το ταξίδι και η ομιλία έγινε κανονικά, μάλιστα ο Ξου εισέπραξε και μια γενναία αμοιβή.
Αυτή ήταν η πρώτη προσέγγιση. Στην πορεία ο Ξου λειτούργησε περισσότερο ως πομπός και λιγότερο ως δέκτης. Άρχισε να προσεγγίζει συναδέλφους του, επίσης κινεζικής καταγωγής, που εργάζονταν σε παρεμφερείς εταιρίες και έκαναν «ακαδημαϊκές» δήθεν συζητήσεις για τα πρότζεκτ, πάνω στα οποία εργάζονταν. Τα αποτελέσματα αυτών των συζητήσεων, αλλά και τα στοιχεία των Κινέζων επιστημόνων που έδιναν κάθε λογής στοιχεία, μεταφέρονταν στην Κίνα μέσω iPhone και αποθηκεύονταν στο προσωπικό ημερολόγιο του Ξου στο iCloud.
Από την ιστορία του Ξου προκύπτει μια οργανωμένη προσπάθεια της Κίνας να έλθει σε επαφή με επιστήμονες, μετανάστες πρώτης ή ακόμα και δεύτερης γενιάς, οι οποίοι έχουν αποκτήσει μεν την αμερικανική υπηκοότητα, ωστόσο επιθυμούν να κρατήσουν δεσμούς με τη γενέτειρά τους.
Λεφτά για επιχειρήσεις και συνέδρια
Οι επιστήμονες αυτοί βοηθούνται οικονομικά είτε να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση (δηλαδή να προσλάβουν τεχνικούς κι επιστήμονες, ώστε να δουλέψουν για λογαριασμό τους), είτε να συμμετάσχουν σε κάθε είδους συνέδρια και εκδηλώσεις ανταλλαγής απόψεων για θέματα που αφορούν όλους τους τομείς της υψηλής τεχνολογίας, με στόχευση όμως στην αεροναυπηγική.
Η ιστορία της βιομηχανικής-τεχνολογικής κατασκοπείας της Κίνας από τις ΗΠΑ δεν είναι πρόσφατη. Το 2008 ο μηχανικός Τσι Μακ, ο οποίος εργαζόταν σε εταιρεία κατασκευής οπλικών συστημάτων στην Καλιφόρνια, καταδικάστηκε σε 24 χρόνια φυλάκιση επειδή διέρρευσε στην Κίνα τεχνολογικά μυστικά που αφορούσαν το αμερικανικό ναυτικό. Αποκαλύφθηκε τότε ολόκληρο κύκλωμα, το οποίο είχε διεισδύσει μέχρι και την εταιρεία Boeing, αλλά και την αεροδιαστημική-πυραυλική τεχνολογία.
Ο Ξου πέρασε από δίκη το 2021. Την υπεράσπισή του ανέλαβαν τέσσερις από τους πιο γνωστούς δικηγόρους, οι οποίοι χρεώνουν πανάκριβα τις υπηρεσίες τους. Ούτε ο κατηγορούμενος, ούτε τα δικηγορικά γραφεία αποκάλυψαν ποιος πλήρωνε. Η αμερικανική κυβέρνηση είναι σίγουρη ότι τα χρήματα βγαίνουν από τα κινεζικά κρατικά ταμεία.
