To γνωρίζετε το «κίνημα κατά των φύλων»; Είναι μια οργανωμένη προσπάθεια, η οποία προσπαθεί να αντιταχθεί στο κίνημα κατά της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των γυναικών, της LGBTQ+ κοινότητας, γενικά κατά της ίδιας της δημοκρατίας. Η ισότητα φύλων δεν υπάρχει γι’ αυτό το κίνημα, που είναι στην ουσία αντι-κίνημα. Από τις ΗΠΑ μέχρι την Ουγκάντα, η ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση (CSE) στα σχολεία, τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα και τα δικαιώματα LGBTQ+ δέχονται συνεχώς επιθέσεις.
Οι επιθέσεις, βίαιες και λεκτικές, κατά ατόμων της LGBTQ+ κοινότητας στην Ελλάδα, αλλά ακόμα και κατά απλών γυναικών με την έκρηξη των γυναικοκτονιών τα τελευταία χρόνια, δυστυχώς δεν είναι φαινόμενο που παρατηρείται μόνο στη χώρα μας. Σε όλο τον κόσμο ισχυροποιείται ένα τέτοιο σύστημα, το οποίο έχει αδιευκρίνιστους πόρους, αλλά σαφείς σκοπούς.
Το κίνημα κατά των φύλων ή κατά των δικαιωμάτων είναι ένας όρος-ομπρέλα που αναφέρεται σε κοινωνικά κινήματα που κινητοποιούν την αντίθεση σε αυτό που αποκαλούν «ιδεολογία του φύλου», «θεωρία φύλου» ή «έμφυλο χαρακτήρα». Αυτά τα κινήματα αντιτίθενται στα ίδια πράγματα, τα οποία τα Ηνωμένα Έθνη προσδιόρισαν ως δικαιώματα των LGBTQ+ ατόμων, «αναπαραγωγικά δικαιώματα, σεξουαλικότητα και εκπαίδευση με ευαισθησία στο φύλο στα σχολεία και την ίδια την έννοια του φύλου.
Οι συντάκτες μιας έκθεσης του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα του 2020 με τίτλο «Ισότητα φύλων και αντίδραση φύλων», ονομάζουν τρεις συγκεκριμένες συντηρητικές ομάδες που βρίσκονται πίσω από αυτά τα κινήματα: κυβερνήσεις, θρησκευτικές ομάδες και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Οι ακριβείς στόχοι και τα επιχειρήματά τους ποικίλλουν, αλλά οι υποστηρικτές της ιδεολογίας κατά του φύλου συμφωνούν γενικά ότι η έννοια του «φύλου» είναι επικίνδυνη επειδή αλλάζει τον τρόπο δομής των κοινωνιών. Θεωρούν τις «παραδοσιακές» κοινωνικές (πατέρας, μητέρα, παιδιά) ως τον μόνο αληθινό ή ηθικό τρόπο ζωής και την ισότητα φύλων ουσιαστικά ουτοπική.
Τα κινήματα κατά των φύλων συνδέονται επίσης με τις πολιτικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο, μακριά από τη φιλελεύθερη δημοκρατία και προς τον δεξιό λαϊκισμό. Τα πιθανά κέρδη που προκύπτουν από το παιχνίδι με τους φόβους που προκαλούνται από τις κοινωνικές αλλαγές έχουν προσθέσει σταθερά τη ρητορική κατά αυτού που αποκαλούμε ισότητα φύλων.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κάποτε γιόρταζε τη συμπερίληψη των τρανς γυναικών στα καλλιστεία του, τώρα διεξάγει εκστρατεία για την προεδρία δεσμευόμενος να «νικήσει τη λατρεία της ιδεολογίας του φύλου» και να προστατεύσει τα παιδιά από «αριστερούς ριζοσπάστες ρατσιστές και διεστραμμένους που προσπαθούν να κατηχήσουν τη νεολαία μας».
Το κίνημα κατά των φύλων είναι πλέον παρόν σε όλες σχεδόν τις χώρες σε όλο τον κόσμο και ο αριθμός των ανθρώπων που το υποστηρίζουν αυξάνεται. Αυτό αποτελεί σημαντική πρόκληση όχι μόνο για την προώθηση της προστασίας στην ισότητα φύλων και γενικά των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά και για τη διατήρηση των κερδών που έχουν ήδη επιτευχθεί.
Ισότητα φύλων: Δύσκολη από Γκάνα και ΗΠΑ μέχρι Ινδία και Τουρκία
Στις ΗΠΑ, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα καταργούνται μετά το νόμο που πέρασε σε αρκετές πολιτείες κατά των αμβλώσεων, για οποιονδήποτε λόγο. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες νομοσχέδια που στοχεύουν τα LGBTQ+ άτομα, ιδιαίτερα τα τρανς άτομα, έχουν εισαχθεί στα νομοθετικά σώματα των πολιτειών τα τελευταία χρόνια. Τουλάχιστον 510 νομοσχέδια κατά της LGBTQ+ εισήχθησαν το 2023, ένα νέο ρεκόρ σύμφωνα με τα στοιχεία της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU).
Στην Τουρκία, Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χρησιμοποιεί έντονη ρητορική ενάντια στην ισότητα φύλων. Ο Ερντογάν έχει δηλώσει πολλές φορές ότι είναι «εναντίον των LGBT» και ότι «μια ισχυρή οικογένεια σημαίνει ένα ισχυρό έθνος». Μόλις δύο χρόνια πριν, η χώρα αποχώρησε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την κορυφαία συνθήκη στον κόσμο για τη βία με βάση το φύλο, επειδή απειλεί τις «οικογενειακές αξίες» και «ομαλοποιεί την ομοφυλοφιλία».
Στην Γκάνα, ένας νέος νόμος κατά της ομοφυλοφιλίας ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο μόλις τον περασμένο μήνα. Ο νόμος περί ανθρωπίνων σεξουαλικών δικαιωμάτων και οικογενειακών αξιών ποινικοποιεί τις σχέσεις LGBTQ+, καθώς και οποιονδήποτε υποστηρίζει τα δικαιώματα LGBTQ+. Ο νόμος θα επηρεάσει αρνητικά την ελευθερία του λόγου, την ισότητα φύλων, την ελευθερία κινήσεων και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και θα εμποδίσει την πρόσβαση σε υπηρεσίες που σώζουν ζωές, θα υπονομεύσει την κοινωνική προστασία και θα θέσει σε κίνδυνο την αναπτυξιακή επιτυχία της χώρας.
Στην Ινδία, οι υποστηρικτές κατά των φύλων συνδέονται στενά με τα ινδουιστικά εθνικιστικά κινήματα, γνωστά ως Hindutva. Ο ινδουιστικός εθνικισμός στηρίζεται εδώ και πολύ καιρό σε κανόνες φύλου, ενθαρρύνοντας τις γυναίκες να επικεντρωθούν στο να είναι μητέρες για να διασφαλίσουν ότι ο ινδουιστικός πληθυσμός της Ινδίας δεν θα μειωθεί. Οι παραδοσιακές πατριαρχικές κοινωνικές δομές, όπου οι άνδρες ηγούνται και οι γυναίκες ακολουθούν, διατηρούνται ως μέρος του «χρυσού παρελθόντος» της Ινδίας, στο οποίο θέλουν να επιστρέψουν οι οπαδοί της Hindutva.
Το κίνημα ενάντια στην ισότητα φύλων εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως απάντηση σε διεθνή συνέδρια που επιτάχυναν την αναγνώριση του φύλου στα Ηνωμένα Έθνη. Η έννοια της «οικογένειας», την οποία το σύγχρονο κίνημα κατά των φύλων επιδιώκει να υπερασπιστεί, μπορεί να αναχθεί στις αποικιακές αγγλικές και ευρωπαϊκές ιδέες της ετεροφυλόφιλης πυρηνικής οικογένειας ως τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Καθολική Εκκλησία άρχισε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το φύλο, υποστηρίζοντας ότι πραγματοποιούνταν «βίαιες επιθέσεις στον θεσμό της οικογένειας». Η Εκκλησία αντιλήφθηκε τους νέους νόμους για τον γάμο ομοφύλων και τις αμβλώσεις ως διαβρωτικά ήθη.
Μια δεκαετία αργότερα, διαδηλώσεις κατά των φύλων εμφανίστηκαν σε μέρη της Ευρώπης, με υποστηρικτές να κινητοποιήθηκαν αρχικά από την Καθολική Εκκλησία. Αν και ο Πάπας Φραγκίσκος μπορεί να διαφέρει από τους προκατόχους του όσον αφορά την άποψή του για τους ομοφυλόφιλους στην εκκλησία και την ισότητα φύλων, την 1η Μαρτίου 2024, είπε στους συμμετέχοντες σε συνέδριο του Βατικανού ότι «ο πιο άσχημος κίνδυνος είναι η ιδεολογία του φύλου», επειδή διαγράφει τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Και έτσι, το 2024, για τους δράστες κατά των φύλων, ο όρος «φύλο» περιλαμβάνει πλέον τα πάντα, από την έννοια του ίδιου του φύλου, μέχρι τις μελέτες φύλου, τη νομική προστασία για τρανς άτομα, την ενδοοικογενειακής βίας και τον βιασμό κατά γυναικών και κοριτσιών.
Τα επιχειρήματα κατά της ισότητας φύλων χωρίζονται γενικά σε τρεις ομάδες: εθνικιστικά (ή πολιτισμικά), θρησκευτικά και πολιτικά. Τα τρία συχνά επικαλύπτονται. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, ο πολιτικός και πρώην πρωθυπουργός Γιάροσλαβ Καζίνσκι είπε το 2019 ότι πιστεύει ότι «το κίνημα των LGBT και το φύλο απειλούν την ταυτότητά μας, απειλούν το έθνος μας και θέτουν σε κίνδυνο το πολωνικό κράτος».
Στα εθνικιστικά επιχειρήματα, οι γυναίκες και τα δικαιώματα LGBTQ+ συχνά τοποθετούνται ως ξένες εισαγωγές. Στην Κίνα, οι φεμινιστικές ιδέες και αυτές που προάγουν την ισότητα φύλων αποκαλούνται «αντιπατριωτικές» και οι γυναίκες στο διαδίκτυο δέχονται συχνά επιθέσεις από εθνικιστικά τρολ για τις δήθεν αντι-κινεζικές απόψεις τους. Στο Κιργιστάν, το 2021, εθνικιστές επιτέθηκαν σε γυναίκες που διαμαρτύρονταν για τη βία λόγω φύλου, με έναν άνδρα να λέει ότι ενήργησε επειδή «οι δυτικές αξίες επιβάλλονται στους νέους μας».
Τα θρησκευτικά επιχειρήματα οδηγούνται από συντηρητικές και φονταμενταλιστικές ερμηνείες της θρησκείας που υποστηρίζουν αυστηρές ιδέες γύρω από την ισότητα φύλων και τη σεξουαλικότητα. Στην Ινδονησία και τη Μαλαισία, οι συναυλίες του βρετανικού συγκροτήματος Coldplay το 2023 αντιμετωπίστηκαν με την αντίθεση ισλαμικών ομάδων. Ακόμη και το Συμβούλιο Ουλαμά της Ινδονησίας, το κορυφαίο σώμα ισλαμικών λογίων της χώρας, ισχυρίστηκε ότι οι Coldplay θα προωθούσαν τα δικαιώματα LGBTQ+ και διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από τη συναυλία του συγκροτήματος στην Τζακάρτα.
Για τους δεξιούς και ακροδεξιούς πολιτικούς, το κίνημα κατά των φύλων προσφέρει έναν τρόπο να προκαλέσει αυτό που είναι γνωστό ως «ηθικός πανικός». Δηλαδή ένας διαδεδομένος αλλά υπερβολικός φόβος ότι μια ομάδα, ένα άτομο ή μια έννοια αποτελεί απειλή για την κοινωνία. Για παράδειγμα, στη Βραζιλία, ο πρώην Πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσανάρο, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας το 2018, κατηγόρησε τον αντίπαλό του ότι έφτιαχνε «γκέι σετ» για τα σχολεία ενώ ήταν υπουργός Παιδείας. Κατηγόρησε επίσης τους δασκάλους ότι «κατηχούν» τα παιδιά μέσω της αγωγής για την ισότητα φύλων και τη σεξουαλική εκπαίδευση.
** Με πληροφορίες από CNN.
