Περιεχόμενα
Το δύσκολα ανεκτό κλίμα της Μεσογείου και το θερμότερο, για τη χώρα μας, σαββατοκύριακο έως τώρα, βρίσκονται στις πρώτες στήλες του Τύπου στην Ευρώπη, καθώς αναλύεται ο λόγος που οι επιστήμονες δεν σταματούν να εφιστούν την προσοχή.
«Η Ελλάδα αντιμετωπίζει το πιο ζεστό Σαββατοκύριακο Ιουλίου των τελευταίων 50 ετών» γράφει η γαλλική Le Monde. Για «ανελέητο κύμα καύσωνα» που σφίγγει την Ελλάδα, κάνει λόγο το γερμανικό Der Spiegel. «Η καθημερινότητα των κατοίκων των πόλεων επιδεινώνεται». «Οι νύχτες στη Νότια Ευρώπη έχουν γίνει τροπικές και η κατάσταση θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο τις επόμενες ημέρες» αναφέρουν ιταλικές ιστοσελίδες.
«Μεγάλη ζέστη στη Μεσόγειο», γράφει η γερμανική Tagesspiegel και προειδοποιεί: «Οι μεμονωμένες θερμοκρασίες αιχμής αυτού του κύματος δεν είναι το μόνο πρόβλημα, αλλά η διάρκεια με την οποία ο καύσωνας πλήττει την περιοχή της Μεσογείου εδώ και μια εβδομάδα».
Η μεγάλη διάρκεια του καύσωνα ανησυχεί τους επιστήμονες, ενώ το Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα των Κλιματικών Επιπτώσεων (PIK) έδειξε το 2021 ότι «η υπερθέρμανση του πλανήτη τους καλοκαιρινούς μήνες στο βόρειο ημισφαίριο, κάνει πιο πιθανές τις καιρικές συνθήκες μεγαλύτερης διάρκειας, με πιο ακραία καιρικά φαινόμενα ,όπως καύσωνες, ξηρασίες και έντονες βροχοπτώσεις».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στην Ευρώπη ειδικότερα, αλλά και στη Ρωσία, ο αριθμός και η ένταση των μακροχρόνιων καιρικών συνθηκών έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, με ακραία καιρικά φαινόμενα να συμβαίνουν συχνά σε διαφορετικές τοποθεσίες την ίδια στιγμή. Καθόλου ενθαρρυντικές δεν είναι, πάντως, οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας αναφορικά με το μέλλον, κάνοντας λόγια για κάυσωνες που θα ξεκινούν από την άνοιξη και θα φτάνουν μέχρι και τον Αύγουστο.
Σύμφωνα με στοιχεία που κατέγραψε η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC/GIEC) του ΟΗΕ οι μεγαλύτερες απειλές για την περιοχή της Μεσογείου είναι οι ακόλουθες:
Φονικοί καύσωνες
Όπως και ορισμένες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ασίας, η Μεσόγειος πλήττεται από ακραία υψηλές θερμοκρασίες τις τελευταίες εβδομάδες. Οι θερμοκρασίες στην Σικελία και την Σαρδηνία μπορεί να ξεπεράσουν το ευρωπαϊκό ρεκόρ των 48,8°C.
«Τα κύματα καύσωνα αυξάνονται εξαιτίας της Κλιματικής Αλλαγής στην Μεσόγειο και μεγεθύνονται στις πόλεις εξαιτίας των πολιτικών της αστικοποίησης», προκαλώντας ασθένειες και θανάτους, αναφέρεται στην έκθεση της IPCC για το 2022 με θέμα τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και την Προσαρμογή.
Μελέτη του 2010 του Πανεπιστημίου της Βέρνης είχε υπολογίσει ότι η ένταση, η διάρκεια και ο αριθμός των κυμάτων καύσωνα στην ανατολική Μεσόγειο έχουν πολλαπλασιασθεί κατά 6 ή 7 φορές σε σχέση με την δεκαετία του 1960.
Απειλές για τα σιτηρά και τις ελιές
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Stanford ανέδειξαν το γεγονός ότι «το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών της Μεσογείου υφίσταται ήδη σημαντικές αρνητικές συνέπειες εξαιτίας της Κλιματικής Αλλαγής.
Ήδη φέτος, οι αγρότες της βόρειας Αφρικής προετοιμάζονται για φτωχή συγκομιδή ζωοτροφών, σιτηρών και κηπευτικών εξαιτίας της ξηρασίας.
Το νερό και η πολιτική
Η έκθεση της Διακυβερνητική Επιτροπή έχει προειδοποιήσει ότι η Κλιματική Αλλαγή θα επιδείνωνε τις ελλείψεις νερού στις περισσότερες περιοχές της Μεσογείου.
Προβλέπει μείωση μέχρι και κατά 45% των αποθεμάτων νερού στις λίμνες και τους ταμιευτήρες κατά την διάρκεια του αιώνα και μέχρι και κατά 55% μείωση της διαθεσιμότητας των υδάτων επιφανείας στην βόρεια Αφρική. Ταυτόχρονα, «τα χερσαία οικοσυστήματα καθώς και τα οικοσυστήματα γλυκού νερού πλήττονται από την Κλιματική Αλλαγή στην Μεσόγειο προκαλώντας απώλεια οικοτόπων και βιοποικιλότητας».
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ο υδροφόρος ορίζοντας στο ήμισυ των περιοχών της Μεσογείου βρίσκονταν ήδη σε χαμηλά επίπεδα των Ιούνιο.
Σε πολιτικό επίπεδο, η ξηρασία στην Ισπανία προκάλεσε εντάσεις πριν από τις εκλογές της 23ης Ιουλίου.
Άνοδος της στάθμης θάλασσας
Η στάθμη της θάλασσας στην περιοχή της Μεσογείου αυξήθηκε κατά 2,8 mm ετησίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες, απειλώντας παράκτιες περιοχές και πόλεις σαν την Βενετία, που πλήττεται όλο και συχνότερα από πλημμύρες.
«Η άνοδος τη στάθμης της θάλασσας πλήττει ήδη τα παράκτια ύδατα της μεσογειακής περιμέτρου και αναμένεται να αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών, αποσάθρωσης του εδάφους, και αλάτωσης των ακτών», προειδοποιεί η IPCC.
«Τα φαινόμενα αυτά μπορεί να επηρεάσουν την γεωργία, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες, την αστική ανάπτυξη, τις λιμενικές λειτουργίες, τον τουρισμό, τους αρχαιολογικούς χώρους και πλήθος παράκτιων οικοσυστημάτων».
Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη
Η Κλιματική Αλλαγή δεν απειλεί μόνο τις πλαζ, τα τουριστικά κοσμήματα της Μεσογείου. Το σύνολο των υδάτινων οικοσυστημάτων, καθώς και τα οικοσυστήματα παροχής τροφής που εξαρτώνται από αυτά μπορεί να πληγούν επίσης.
«Από την δεκαετία του 1980, δραστική αλλαγή συντελέσθηκε εντός των μεσογειακών οικοσυστημάτων, με την μείωση της βιοποικιλότητας σε συνδυασμό με την άφιξη χωροκατακτητικών ξένων ειδών.
Ανάμεσά τους το λαγόψαρο, τροπικής προέλευσης, που καταβροχθίζει τα φύκια και θαλάσσια χόρτα των βυθών της Μεσογείου, στερώντας από άλλα θαλάσσια είδη πολύτιμους πόρους.
Βάσει του σεναρίου της υπερθέρμανσης του πλανήτη άνω των +1,5°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, περισσότερου του 20% των ψαριών και των οστρακοειδών που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης στην ανατολική Μεσόγειο μπορεί να εξαφανισθούν κατά περιοχές έως το 2060 και τα εισοδήματα από την αλιεία να μειωθούν κατά μέχρι 30% μέχρι το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
