Οι σοβαρότερες απειλές για την ανθρωπότητα βρίσκονται προ των πυλών ως προς την κλιματική κρίση, καθώς ο πλανήτης απειλείται περισσότερο από ποτέ με ρύπανση από άνθρακα, που αυξάνει την θερμοκρασία, όπως προειδοποίησαν οι επιστήμονες, με αποτέλεσμα να γίνεται λόγος για διαρκώς πιο επικίνδυνες συνθήκες διαβίωσης.
Σύμφωνα με την έκθεση Global Tipping Points, πέντε κομβικά σημεία και άλλα τρία εξίσου ζωτικής σημασίας, κινδυνεύουν άμεσα εάν ο κόσμος θερμανθεί κατά 1,5 C (2,7 F) έως το 2030.
Η ενεργοποίηση αυτών των πλανητικών αλλαγών δεν θα προκαλέσει την εκτόξευση των θερμοκρασιών τους επόμενους αιώνες, αλλά θα προκαλέσει επικίνδυνες και σαρωτικές ζημιές στους ανθρώπους και τη φύση που δεν μπορούν να αναιρεθούν.
Πρόκειται για απειλές τέτοιου μεγέθους που η ανθρωπότητα δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ στο παρελθόν, κατά τον Τιμ Λέντον, από το Ινστιτούτο Παγκόσμιων Συστημάτων του Πανεπιστημίου του Έξετερ. «Μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικά φαινόμενα ντόμινο, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας ολόκληρων οικοσυστημάτων και της ανικανότητας ανάπτυξης βασικών καλλιεργειών, με κοινωνικές επιπτώσεις, όπως μαζική μετατόπιση, πολιτική αστάθεια και οικονομική κατάρρευση».
Τα σημεία ανατροπής που κινδυνεύουν περιλαμβάνουν την κατάρρευση μεγάλων στρωμάτων πάγου στη Γροιλανδία και τη Δυτική Ανταρκτική, την εκτεταμένη απόψυξη του μόνιμου παγετού, τον θάνατο των κοραλλιογενών υφάλων στα ζεστά νερά και την κατάρρευση της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στον Βόρειο Ατλαντικό.
Σε αντίθεση με άλλες αλλαγές στο κλίμα, όπως τα θερμότερα κύματα καύσωνα και τις έντονες βροχοπτώσεις, αυτά τα συστήματα δεν αλλάζουν σιγά-σιγά σύμφωνα με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά μπορούν αντίθετα να μετακινηθούν από μια κατάσταση σε μια εντελώς διαφορετική. Όταν ένα τέτοιο σύστημα ανατρέπεται, μπορεί να αλλάξει οριστικά τον τρόπο λειτουργίας του πλανήτη.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το πότε θα μετατοπιστούν τέτοια συστήματα, αλλά η έκθεση διαπίστωσε ότι τρία ακόμη ενδέχεται να ενταχθούν σύντομα στη λίστα. Αυτά περιλαμβάνουν λιβάδια με θαλάσσια χόρτα, τα οποία αναμένεται να πεθάνουν σε ορισμένες περιοχές εάν οι θερμοκρασίες αυξηθούν μεταξύ 1,5 και 2 βαθμών Κελσίου και βόρεια δάση, που μπορεί να ανατραπούν έως και 1,4 βαθμούς Κελσίου ή μέχρι και 5 βαθμούς Κελσίου.
Η προειδοποίηση έρχεται την ώρα που διεθνείς ηγέτες συναντώνται για τη σύνοδο κορυφής COP28 για το κλίμα στο Ντουμπάι.
Η έκθεση του σημείου καμπής, που εκπονήθηκε από μια διεθνή ομάδα 200 ερευνητών και χρηματοδοτήθηκε από το Bezos Earth Fund, είναι η τελευταία σε μια σειρά προειδοποιήσεων σχετικά με τις πιο ακραίες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι ορισμένες από τις μετατοπίσεις μπορούν να δημιουργήσουν βρόχους ανάδρασης που θερμαίνουν περαιτέρω τον πλανήτη ή να αλλάξουν τα καιρικά μοτίβα με τρόπο που να ενεργοποιεί άλλα σημεία ανατροπής.
Οι ερευνητές είπαν ότι τα συστήματα ήταν τόσο στενά συνδεδεμένα που δεν μπορούσαν να αποκλείσουν «καταρράκτες ανατροπής». Εάν το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας αποσυντεθεί, για παράδειγμα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια απότομη μετατόπιση της Μεσημβρινής Ανατροπής του Ατλαντικού, ένα σημαντικό ρεύμα που μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος της θερμότητας στο ρεύμα του κόλπου. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να εντείνει τη νότια ταλάντωση του Ελ Νίνιο, ένα από τα πιο ισχυρά καιρικά μοτίβα στον πλανήτη.
Η συν-συγγραφέας Sina Loriani, από το Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα των Κλιματικών Επιπτώσεων, είπε ότι οι κίνδυνοι οριακών σημείων μπορεί να είναι καταστροφικοί και θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη, παρά τις εναπομένουσες αβεβαιότητες.
