Περιεχόμενα
Το 2023, η Ισπανία υποδέχθηκε 85 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες, σημειώνοντας αύξηση 18,7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Αυτή η τεράστια εισροή τουριστών έχει δημιουργήσει το φαινόμενο του υπερτουρισμού, ένα φαινόμενο που αποτελεί σημαντική πρόκληση για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων, όπως η Βαρκελώνη.
Ο υπερτουρισμός αναφέρεται στην υπερβολική επισκεψιμότητα τουριστών σε έναν προορισμό, η οποία μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στην καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Ο τεράστιος αριθμός επισκεπτών που κατακλύζει την πόλη κάθε χρόνο δημιουργεί πολλαπλές προκλήσεις για τους κατοίκους της. Η σημαντικότερη είναι η διαχείριση στα σκουπίδια.
Οι κάτοικοί της Καταλονίας – περιφέρεια της Βαρκελώνης – έχουν βρει μια έξυπνη μέθοδο για να διαχειριστούν καλύτερα τα σκουπίδια τους.
Ο λόγος για την «συλλογή πόρτα-πόρτα», η μέθοδος δηλαδή με την οποία οι πολίτες βγάζουν τα σκουπίδια τους στο δρόμο σε συγκεκριμένες μέρες ή σε ειδικούς κάδους και έχει ήδη φέρει πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην Καταλονία, με τριπλασιασμό των ποσοτήτων βιοαποβλήτων που συλλέχθηκαν σε σχέση με τη συλλογή σε μεγάλους κάδους (112 κιλά τον χρόνο έναντι 42 κιλά τον χρόνο), ενώ επίσης η καθαρότητα των συλλεχθέντων βιοαποβλήτων ήταν πολύ καλύτερη σε σχέση με τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται σε κεντρικούς κάδους (5% υπόλειμμα έναντι 14%).
Η δημιουργία αποτελεσματικών και διαφανών συστημάτων ανακύκλωσης, ώστε οι επιχειρήσεις να αναλαμβάνουν το πραγματικό κόστος των απορριμμάτων τους και η ανάπτυξη κινήτρων και χρηματοδοτήσεων για την επαναχρησιμοποίηση, ώστε να αναπτυχθούν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, είναι εξίσου σημαντικά.
Ταυτόχρονα, απαιτείται παροχή κατάρτισης, τεχνογνωσίας και επαρκών πόρων στις δημοτικές αρχές για να μπορέσουν να επιτελέσουν σωστά το έργο τους, αλλά και η θέσπιση ενός μηχανισμού ελέγχου, παρακολούθησης και λογοδοσίας, καθώς το μεγάλο πρόβλημα στη διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα πάει χέρι – χέρι με τη διαφθορά.
Η υλοποίηση εντατικών δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, αλλά και θέσπιση διαδικασιών διαβούλευσης, με στόχο οι πολίτες να γίνουν συμμέτοχοι στη λύση για τα σκουπίδια, πρέπει να ληφθούν επίσης σοβαρά υπόψη.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι Βαρκελώνη η οποία φιλοξενεί μερικά από τα πιο γνωστά αξιοθέατα διεθνώς, όπως για παράδειγμα η ρωμαιοκαθολική εκκλησία Sagrada Familia, υποδέχθηκε περισσότερους από 12 εκατομμύρια τουρίστες πέρυσι, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.
Διαφορετικά μοντέλα αποκομιδής
Παράλληλα, σε κάθε δήμο ακολουθείται διαφορετικό μοντέλο αποκομιδής στα σκουπίδια.
Έτσι, στο Παρίσι οι δημότες έχουν τη δυνατότητα μετά από σήμα των υπαλλήλων καθαριότητας και σε προκαθορισμένες ώρες να κατεβάσουν τις σακούλες με τα σκουπίδια, ενώ υπάρχει και το σύστημα συλλογής πόρτα – πόρτα.
Στην περίπτωση αυτή οι δημότες αποθηκεύουν τα οικιακά σκουπίδια μέσα στο σπίτι σε ειδικούς κάδους με πράσινο καπάκι και η συλλογή γίνεται καθημερινώς από 455 οχήματα.
Το γυαλί αποθηκεύεται σε κάδους με άσπρο καπάκι και συλλέγεται μία φορά την εβδομάδα, όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα απορρίμματα – χαρτιά, πλαστικά – που συγκεντρώνονται σε ξεχωριστό κάδο με κίτρινο καπάκι.
Σε τρεις διαφορετικούς κάδους, οι οποίοι βρίσκονται εντός των πολυκατοικιών και στους ακάλυπτους, γίνεται η αποθήκευση απορριμμάτων και στην Φραγκφούρτη.
Η αποκομιδή διενεργείται από ιδιωτικές εταιρείες που έχουν κλειδιά από τις πολυκατοικίες ώστε να μπορούν να εισέρχονται και να αδειάζουν τους κάδους που υπάρχουν σκουπίδια, ενώ σε διαφορετική περίπτωση ο διαχειριστής της πολυκατοικίας υποχρεούται να τους βγάζει στο δρόμο.
Καλές πρακτικές
Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα καλών πρακτικών διαχείρισης που εφαρμόζουν δήμοι σε όλο τον κόσμο.
Γκένσβιλ – ΗΠΑ: Κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του προγράμματος «πληρώνω ανάλογα με το τι απορρίπτω» εξοικονομήθηκαν στην πόλη αυτή των 96.000 κατοίκων περίπου 160.000 ευρώ. Πριν την υλοποίηση του προγράμματος η ετήσια παραγωγή απορριμμάτων έφτανε τους 22.000 τόνους, ενώ μετά την εφαρμογή του καταγράφηκε μείωση της τάξης του 18%.
Σίδνεϋ – Αυστραλία: Στο βόρειο τμήμα της πόλης, με πληθυσμό 53.000 κατοίκους, εφαρμόστηκε από το 1993 και μετά πρόγραμμα περιορισμού της παραγωγής για τα σκουπίδια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το 1991 να παράγονται 14.000 τόνοι το χρόνο και το 1994 η αντίστοιχη ποσότητα να ανέρχεται στους 8.000 τόνους ετησίως.
Ζυρίχη – Ελβετία: Ακολουθείται μικτό σύστημα που προβλέπει την καταβολή ενός πάγιου ανταποδοτικού τέλους για τα απορρίμματα και επιπλέον κόστος ανάλογα με τους σάκους απορριμμάτων, που χρειάζεται κάθε νοικοκυριό – υπάρχουν σάκοι των 16, 35, 60 και 110 λίτρων.
Μέσα σε διάστημα επτά ετών, από την υιοθέτηση του συστήματος, η παραγωγή απορριμμάτων μειώθηκε κατά 24% και η ανακύκλωση αυξήθηκε κατά 120%.
Μπογκένς- Δανία: Στο δήμο αυτό οι συμμετέχοντες είναι εξοπλισμένοι με κάδους χωρητικότητας 260 λίτρων με χώρισμα που επιτρέπει την ταυτόχρονη απόθεση οργανικών αποβλήτων και των υπολοίπων απορριμμάτων.
Έχει εφαρμοστεί και σε αυτή την περίπτωση μικτό σύστημα που αποτελείται από ένα σταθερό ετήσιο τέλος και ένα μεταβαλλόμενο τέλος ανάλογα με τη χρήση των κάδων για τα σκουπίδια. Ο όγκος των απορριμμάτων του δήμου έχει μειωθεί σε σχέση με άλλους δήμους της χώρας, ενώ παράλληλα αυξήθηκε το ποσοστό ανακύκλωσης.
Ναβίγκλι – Ιταλία: Χρησιμοποιούνται σάκοι που φέρουν ετικέτες με το «ονοματεπώνυμο» κάθε νοικοκυριού, το οποίο πληρώνει ένα σταθερό τέλος ανάλογα με το μέγεθος, τον τύπο και τον αριθμό όσων διαμένουν στην οικία και ένα μεταβαλλόμενο τέλος ανάλογα με τον αριθμό των σάκων που χρησιμοποιεί.
Κάθε νοικοκυριό διαθέτει μία μαγνητική κάρτα στην οποία χρεώνονται οι σάκοι και κατά την παράδοση των εναπομείναντων οικιακών απορριμμάτων υπολογίζεται αυτόματα μέσω της κάρτας το επιπλέον τέλος που πρέπει να καταβάλλουν.
Ντήλμπηκ – Βέλγιο: Από το 1995 ξεκίνησαν την εφαρμογή ενός προγράμματος για τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων. Τότε, ο δήμος ξόδευε 1,77 εκατομμύρια ευρώ σε δαπάνες αποκομιδής για τα σκουπίδια και μέσα σε δύο χρόνια – έως το 1997 – μειώθηκαν κατά 31% και κυμάνθηκαν στα 1,24 εκατομμύρια ευρώ.
Ανάλογη μείωση καταγράφηκε και στα τέλη που ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλουν οι κάτοικοι της πόλης και τα οποία ανέρχονταν σε 32,5 ευρώ το 1995 και έπεσαν στα 28,8 ευρώ το 1997.
Photo Credit: Shutterstock
