Μια έκθεση της Goldman Sachs του Μαρτίου του 2023 εκτιμά ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να κάνει το ένα τέταρτο όλων των εργασιών που σήμερα κάνουν οι άνθρωποι.
Από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, υπήρχαν προβληματισμοί και ανησυχίες ότι οι νέες μηχανές θα σφετερίζονταν τις ανθρώπινες θέσεις εργασίας. Ωστόσο επικράτησε το ανθρώπινο στοιχείο. Τώρα όμως, λένε ορισμένοι ειδικοί, με την τεχνητή νοημοσύνη στον ορίζοντα, οι ίδιες ανησυχίες επιστρέφουν και επιπλέον ενισχύονται, καθώς τα ρομπότ έρχονται πραγματικά για κάποιες δουλειές.
Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ, σημειώνει περαιτέρω η έκθεση, 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να χαθούν από την αυτοματοποίηση. Και αυτό θα μπορούσε να είναι τρομερό, λέει ο Μάρτιν Φορντ, συγγραφέας του βιβλίου Rule of the Robots: How Artificial Intelligence Will Transform Everything.
Ευτυχώς, δεν είναι μόνο άσχημα τα νέα. Οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν με μια επιφύλαξη πως υπάρχουν ακόμη πράγματα τα οποία η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ικανή να αντικαταστήσει, όπως οι εργασίες που απαιτούν σαφώς ανθρώπινες ιδιότητες, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η σκέψη εκτός πλαισίου.
«Νομίζω ότι υπάρχουν γενικά τρεις κατηγορίες που θα είναι σχετικά απομονωμένες στο ορατό μέλλον», λέει ο Φορντ. «Η πρώτη θα αφορά στις δουλειές που είναι πραγματικά δημιουργικές, δηλαδη στις δουλειές, στις οποίες δεν κάνεις τυποποιημένες εργασίες ή απλά αναδιατάσσεις πράγματα, αλλά πραγματικά σκέφτεσαι νέες ιδέες και χτίζεις κάτι καινούργιο».
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλες οι θέσεις εργασίας που θεωρούνται «δημιουργικές» είναι ασφαλείς. Στην πραγματικότητα, στοιχεία όπως ο γραφικός σχεδιασμός και οι ρόλοι που σχετίζονται με την εικαστική τέχνη μπορεί να είναι από τα πρώτα που θα χαθούν, καθώς οι βασικοί αλγόριθμοι μπορούν να κατευθύνουν ένα ρομπότ να αναλύσει εκατομμύρια εικόνες, επιτρέποντας στην τεχνητή νοημοσύνη να κατακτήσει την αισθητική άμεσα. Ωστόσο υπάρχει κάποια ασφάλεια σε άλλα είδη δημιουργικότητας, λέει ο Φορντ. «Στην επιστήμη, την ιατρική και τη νομική… άνθρωποι των οποίων η δουλειά είναι να επινοούν μια νέα νομική στρατηγική ή επιχειρηματική στρατηγική. Νομίζω ότι εκεί θα συνεχίσει να υπάρχει θέση για τους εργαζόμενους».
Η δεύτερη απομονωμένη κατηγορία, συνεχίζει ο Φορντ, είναι οι δουλειές που απαιτούν εξελιγμένες διαπροσωπικές σχέσεις. Ενδεικτικά αναφέρει τους νοσηλευτές, τους συμβούλους επιχειρήσεων και τους δημοσιογράφους ερευνητές. Πρόκειται για δουλειές, λέει, «όπου χρειάζεται πολύ βαθιά κατανόηση των ανθρώπων. Νομίζω ότι θα περάσει πολύς καιρός προτού η τεχνητή νοημοσύνη αποκτήσει την ικανότητα να αλληλεπιδρά με τρόπους, που πραγματικά χτίζουν σχέσεις».
Η τρίτη κατηγορία, σύμφωνα με τον Φορντ «είναι οι δουτλειές που απαιτούν πραγματικά μεγάλη κινητικότητα και επιδεξιότητα αλλά και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα». Πολλές εμπορικές θέσεις εργασίας, για παράδειγμα ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συγκολλητές και τα παρόμοια, εμπίπτουν σε αυτή την «ομπρέλα». «Είναι τα είδη των θέσεων εργασίας όπου αντιμετωπίζεις συνεχώς νέες καταστάσεις», προσθέτει. «Είναι ίσως οι πιο δύσκολες από οτιδήποτε άλλο που μπορεί να αυτοματοποιηθεί. Για να αυτοματοποιήσετε τέτοιες δουλειές, θα χρειαζόσασταν ένα ρομπότ επιστημονικής φαντασίας».
Αν και οι εργαζόμενοι θα παραμείνουν πιθανότατα σε δουλειές και θέσεις εργασίας που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, αυτό δεν σημαίνει ότι τα εν λογω επαγγέλματα είναι εντελώς απομονωμένα από την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης. Στην πραγματικότητα, λέει η Τζόαν Σονγκ ΜακΛάφλιν, αναπληρώτρια καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο των ΗΠΑ, οι περισσότερες θέσεις εργασίας, ανεξαρτήτως κλάδου, έχουν πτυχές που είναι πιθανό να αυτοματοποιηθούν από την τεχνολογία.
«Σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχει άμεση απειλή», συμπληρώνει η ίδια «αλλά τα καθήκοντα θα αλλάξουν». Οι ανθρώπινες θέσεις εργασίας θα επικεντρωθούν περισσότερο στις διαπροσωπικές δεξιότητες, συνεχίζει η Σονγκ ΜακΛάφλιν
«Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι, για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη θα ανιχνεύει καρκίνους πολύ καλύτερα από ό,τι θα μπορούσαν οι άνθρωποι. Στο μέλλον, υποθέτω ότι οι γιατροί θα χρησιμοποιούν αυτή τη νέα τεχνολογία. Αλλά δεν νομίζω ότι θα αντικατασταθεί εξ ολοκλήρου ο ρόλος του γιατρού».
*Με πληροφορίες από BBC
