Παλαιοντολόγοι εντόπισαν πρόσφατα περίπου 200 περίεργες γραμμές με εσοχές στο λατομείο Ντέγουαρς Φαρμ στην Οξφόρδη, οι οποίες αποδείχθηκε ότι τις έχουν αφήσει δεινόσαυροι από 160-165 εκατομμύρια χρόνια πίσω.
Η ανακάλυψη έγινε το 2023 μετά από αναφορά του Γκάρι Τζόνσον, ενός εργαζόμενου του λατομείου, ο οποίος παρατήρησε «ασυνήθιστα εξογκώματα» κατά την εξόρυξη ασβεστόλιθου για την κατασκευή δρόμων και έχει ονομαστεί «οδός των δεινοσαύρων», λόγω των εκτεταμένων μονοπατιών που άφησαν οι δεινόσαυροι.
Όπως ανέφεραν οι ειδικοί του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, αυτές οι πατημασιές χρονολογούνται από τον Μεσοζωικό Αιώνα, περίπου 166 εκατομμύρια χρόνια πριν, από την περίοδο του Μέσου Ιουράσιου.
Ενώ άλλες πορείες δεινοσαύρων από την ιουρασική εποχή έχουν καταγραφεί σε όλο τον κόσμο, η πρόσφατη ανακάλυψη της «οδού» στην Οξφόρδη είναι η μεγαλύτερη γνωστή τοποθεσία αποτυπωμάτων δεινοσαύρων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Περίπου 100 εθελοντές από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης συνεργάστηκαν τον Ιούνιο για μία εβδομάδα, ανασκάπτοντας τα αποτυπώματα και καταγράφοντας όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσαν για αυτή την τοποθεσία.
Our palaeontologists worked with their counterparts from @UniofOxford to uncover a huge expanse of quarry floor filled with hundreds of different prehistoric footprints on Britain’s ‘dinosaur highway’ https://t.co/UIWhfbCV8y pic.twitter.com/HbbemtftqH
— UniBirmingham News (@news_ub) January 2, 2025
Η ανακάλυψη έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς συμπίπτει με την 200ή επέτειο από την πρώτη επίσημη περιγραφή δεινοσαύρου, του Μεγαλόσαυρου, που βρέθηκε στην Οξφόρδη το 1824.
«Υπάρχει μια μακρά κληρονομιά σε αυτήν την περιοχή με συναρπαστικά αποτυπώματα και απολιθώματα δεινοσαύρων», δήλωσε η Κίρστι Έντγκάρ, καθηγήτρια μικροπαλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, η οποία συμμετείχε στην ανασκαφή.
Οι νέες αυτές πατημασιές – θαμμένες κάτω από τη λάσπη – σχετίζονται με μια ανακάλυψη του 1997 στην περιοχή. Εκείνη την εποχή, βρέθηκαν πάνω από 40 σύνολα αποτυπωμάτων, μερικά από τα οποία έφταναν σχεδόν τα 600 μέτρα σε μήκος. Τα ευρήματα του 20ού αιώνα πιστεύεται επίσης ότι έδωσαν στους ερευνητές ζωτικές πληροφορίες για τη Μέση Ιουρασική περίοδο.
Ωστόσο, με τις σύγχρονες τεχνολογίες, οι νέες πορείες προσφέρουν στους επιστήμονες την ευκαιρία να αναλύσουν πληροφορίες που δεν ήταν προσβάσιμες στο παρελθόν για αυτά τα εξαφανισμένα ζώα και να αποκαλύψουν μυστικά σχετικά με τις κινήσεις, τις διατροφικές συνήθειες και τη κοινωνική τους συμπεριφορά.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πέντε εκτεταμένες πορείες που έκαναν οι δεινόσαυροι, με την μεγαλύτερη να εκτείνεται για πάνω από 150 μέτρα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ.
Οι τέσσερις από αυτές τις πορείες περιείχαν αποτυπώματα που άφησαν γιγαντιαίοι, τετράποδοι, χορτοφάγοι δεινόσαυροι της υποομάδας των σαυρόποδων – πιθανότατα από τον Cetiosaurus (Σαύρα φάλαινα), ο οποίος έφτανε μέχρι τα 18 μέτρα μήκος, με τα μεγαλύτερα αποτυπώματα να φτάνουν τα 90 εκατοστά , σύμφωνα με την Έντγκάρ.
Ο Λόρενς Τάννερ, παλαιοοικολογος και καθηγητής βιολογικών και περιβαλλοντικών επιστημών στο Κολλέγιο Λε Μουάν στη Νέα Υόρκη, σύγκρινε τους σαυρόποδές με τους σύγχρονους ελέφαντες λόγω του τεράστιου μεγέθους τους και της χορτοφαγικής τους διατροφής. Εξήγησε ότι τα περισσότερα από τα αποτυπώματα προέρχονται από τα πίσω πόδια, σημειώνοντας ότι, όπως και οι ελέφαντες, οι δεινόσαυροι της κατηγορίας σαυρόποδων είχαν πίσω πόδια μεγαλύτερα και συχνά περπατούσαν πάνω από τα αποτυπώματα των μπροστινών τους ποδιών.
«Ο γενικός κανόνας στη κίνηση είναι ότι όσο πιο γρήγορα κινείται το ζώο, τόσο πιο απομακρυσμένα θα είναι τα αποτυπώματα», είπε ο Τάννερ , ο οποίος δεν συμμετείχε στην ανασκαφή.
Η πέμπτη πορεία περιείχε αποτυπώματα από τον Μεγαλόσαυρο, έναν τεράστιο θηρευτή δεινόσαυρο γνωστό για τα χαρακτηριστικά, τρία πόδια του. Ο Μεγαλόσαυρος πιστεύεται ότι είχε μήκος μέχρι 9 μέτρα , και στην Οξφόρδη, οι ερευνητές βρήκαν αποτυπώματα μήκους 65 εκατοστών.
Από τα αποτυπώματα, οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να προσδιορίσουν την κατεύθυνση και την ταχύτητα με την οποία κινούνταν οι δεινόσαυροι. Οι περισσότεροι από τους γίγαντες κινούνταν βόρεια-ανατολικά με μέση ταχύτητα γύρω από τα 5 χιλιόμετρα την ώρα , που είναι συγκρίσιμο με το βήμα ενός ανθρώπου, σύμφωνα με την Έντγκάρ.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι μεγαλύτεροι θερόποδοι, όπως ο Μεγαλόσαυρος, δεν είχαν την ικανότητα να τρέχουν, σε αντίθεση με τους μικρότερους θερόποδους, οι οποίοι πιθανότατα είχαν την ικανότητα να τρέχουν με γρήγορες ταχύτητες. Ο Τάννερ είπε ότι αυτός ο θερόποδος φαίνεται να κινείται με χαλαρούς ρυθμούς, όπως υποδεικνύουν τα αποτυπώματα.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η πορεία του Μεγαλόσαυρου διασταυρώθηκε με τις πορείες των σαυρόποδων, υποδεικνύοντας ότι ο θηρευτής πέρασε από την περιοχή λίγο μετά τους χορτοφάγους.
Ενώ είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πού κατευθύνονταν οι δεινόσαυροι, ο Τάννερ ανέφερε ότι μπορεί να ταξίδευαν κατά μήκος της ακτογραμμής για να αποφύγουν τα δέντρα ή να αναζητήσουν πηγές τροφής.
Ιδανικές συνθήκες διατήρησης
Η εξαιρετική διατήρηση μιας τέτοιας εκτεταμένης αρχαίας πορείας είναι σπάνια και πραγματοποιήθηκε χάρη στις μοναδικές συνθήκες της γης κατά την περίοδο του Ιουράσιου.
Τα χαρακτηριστικά αποτυπώματα υποδηλώνουν ότι η περιοχή ήταν κάποτε καλυμμένη με μαλακό ίζημα, με την κατάλληλη ποσότητα νερού για να διατηρηθούν οι πατημασιές.
Η Έντγκάρ συνέκρινε το αρχαίο περιβάλλον της περιοχής με τα Φλόριντα Κις, με τις αμμώδεις λάσπες και τη γειτονική πηγή νερού.
Τα αποτυπώματα καλύφθηκαν γρήγορα, πιθανώς από μια καταιγίδα, προστατεύοντάς τα από τη διάβρωση που προκαλούν ο άνεμος, το νερό ή άλλα ζώα, σύμφωνα με την Έντγκάρ.
Ενώ οι ανακαλύψεις οστών από την εποχή του Ιουράσιου συχνά προκαλούν μεγάλη προσοχή, τα αποτυπώματα δεινοσαύρων παρέχουν πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για τη ζωή αυτών των εξαφανισμένων ζώων, ανέφερε η Έντγκάρ. Σε αντίθεση με τα οστά, τα οποία μπορεί να μεταφερθούν σε άλλες περιοχές από τον άνεμο, το νερό ή τα ζώα, τα αποτυπώματα παραμένουν στις ακριβείς θέσεις που δημιουργήθηκαν.
Τα αποτυπώματα δεν δείχνουν μόνο το μέγεθος των δεινοσαύρων, αλλά προσφέρουν επίσης στοιχεία για τη συμπεριφορά τους, όπως τη δυναμική της ομάδας και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ θηρευτών και θηραμάτων. Εάν τα αποτυπώματα διατηρηθούν καλά, μπορούν επίσης να ρίξουν φως στο πώς αντέδρασαν αυτά τα πλάσματα στις περιβαλλοντικές αλλαγές, σύμφωνα με τον Τάννερ.
«Είναι σαν μια φωτογραφία της καθημερινής ζωής των (δεινοσαύρων) και του τι έκαναν», είπε η Έντγκάρ.
Σχεδιάζοντας μελλοντικές ανακαλύψεις
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, οι ερευνητές κατέγραψαν πάνω από 20.000 εικόνες των αποτυπωμάτων χρησιμοποιώντας drone. Η ομάδα θα χρησιμοποιήσει αυτές τις εικόνες για να δημιουργήσει αναλυτικά 3D μοντέλα και να διερευνήσει περαιτέρω τις αλληλεπιδράσεις και τη βιομηχανική των δεινοσαύρων.
Τους επόμενους έξι μήνες έως ένα χρόνο, οι ερευνητές θα εργαστούν για να αναλύσουν γρήγορα τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν και να ετοιμάσουν την παρουσίαση των ευρημάτων τους στο κοινό.
«Έχουμε αυτά τα 3D μοντέλα για πρώτη φορά, που σημαίνει ότι, μόλις τα δημοσιεύσουμε, οποιοσδήποτε θα μπορεί να δει την τοποθεσία και την κληρονομιά της», είπε η Έντγκάρ.
Λόγω του περιορισμένου χρόνου που είχαν οι ερευνητές για να καταγράψουν την τοποθεσία και να αποφύγουν περαιτέρω διαταραχές στον χώρο του λατομείου, η Έντγκάρ σημείωσε ότι ένα μεγάλο μέρος της επιφάνειας παραμένει ανεξερεύνητο, προσφέροντας πιθανώς περισσότερες πληροφορίες για τα διάφορα ζώα που περιπλανιόνταν στην περιοχή.
«Καθώς η εξόρυξη συνεχίζεται, όσο μπορούμε, νομίζω ότι θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε και να συνεργαζόμαστε με τους εργάτες του λατομείου καθώς εκτίθενται νέες περιοχές», δήλωσε η Έντγκάρ. «Ελπίζουμε να κάνουμε ανασκαφές κάθε καλοκαίρι».
*Πηγή: CNN
