Περιεχόμενα
Η ραγδαία εξάπλωση στο λογισμικό της τεχνητής νοημοσύνης χτυπάει καμπανάκια κόκκινου συναγερμού σε πολύ περισσότερους τομείς απ’ όσους θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Το επίπεδο ανησυχίας είναι τόσο υψηλό, που η ειδική επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Special Committee on AI) με ανοιχτή επιστολή της, που υπογράφεται από τους 12 ευρωβουλευτές-μέλη της, ζητάει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεργασία με τις ΗΠΑ, ώστε να υπάρξουν «σαφείς περιορισμοί».
Η επιστολή δημοσιοποιήθηκε στο Twitter το βράδυ της Δευτέρας 17 Απριλίου από τον πρόεδρο της Επιτροπής, τον Ρουμάνο ευρωβουλευτή Ντράγκος Τουντοράκε. Στο κείμενο ζητείται η ενεργοποίηση τόσο της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, όσο και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ώστε να ενεργοποιηθούν όλοι προτού το φαινόμενο γιγαντωθεί και δεν μπορεί πια να ελεγχθεί. Η πρόσκληση απευθύνεται σε όλους, ακόμα και σε ηγέτες «μη δημοκρατικών» κρατών, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κείμενο.
Μορατόριουμ έξι μηνών ζητά και ο Έλον Μασκ
Η συγκεκριμένη Επιτροπή δημιουργήθηκε για να επεξεργαστεί έναν νόμο (Artificial Intelligence Act), ο οποίος πράγματι έχει σκοπό να θέσει περιορισμούς στην εξάπλωση και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και θα δεσμεύει τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ωστόσο οι ευρωβουλευτές βλέπουν τις εξελίξεις να τους ξεπερνούν χρονικά. Η επιστολή έρχεται μόλις τρεις εβδομάδες αργότερα μετά την σαφή θέση του Έλον Μασκ και μιας χιλιάδας προσωπικοτήτων στο χώρο της τεχνολογίας, οι οποίοι ζητούν να υπάρξει μια «παύση» τουλάχιστον έξι μηνών στην ανάπτυξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, πριν αυτά «ξεπεράσουν και αντικαταστήσουν» τους ανθρώπους.
Υπερβολές; Κάθε άλλο. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι, άλλωστε, σαν το μαχαίρι. Ανάλογα με τη χρήση του, μπορεί να γίνει από υπερπολύτιμο εργαλείο, που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων, μέχρι επικίνδυνο όπλο, ικανό να θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την ύπαρξη του κόσμου όπως τον γνωρίζουμε.
Σουντάρ Πιτσάι: «Σαν τη φωτιά και τον ηλεκτρισμό»
O Σουντάρ Πιτσάι, μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες στο χώρο της υψηλής τεχνολογίας, δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαφής. Ο διευθύνων σύμβουλος του κολοσσού Google σε τηλεοπτική του συνέντευξή στην εκπομπή 60 Minutes του BBC , που μεταδόθηκε το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα, δήλωσε ότι η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα έχει τόση «βαθιά επίδραση» στην ανθρωπότητα, όση είχαν η χρησιμοποίηση της φωτιάς ή η ανάπτυξη του ηλεκτρισμού. «Αναπτύσσουμε τεχνολογία, η οποία μια μέρα θα είναι τόσο ικανή όσο τίποτε άλλο έχουμε δει ως τώρα», ήταν η ακριβής του δήλωση.
Βεβαίως, ο Πιτσάι δεν τα λέει τώρα αυτά. Ίδιες δηλώσεις, πάνω-κάτω, είχε κάνει από το 2018. Κι όταν του επεσήμαναν ότι η φωτιά, εκτός του ότι άλλαξε τη ροή της ανθρωπότητας, προκάλεσε και θανάτους, ο Ινδο-αμερικανός ηγέτης της Google το παραδέχτηκε: «Ναι, βέβαια, προκαλεί και θανάτους. Μάθαμε να τιθασεύουμε τη φωτιά για το καλό της ανθρωπότητας, αλλά πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε και τις συνέπειές της. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πράγματι σημαντική, όμως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί».
Μια καίρια ερώτηση που κλήθηκε να απαντήσει ο Πιτσάι είναι με ποιο τρόπο θα αναπτυχθεί η τεχνητή νοημοσύνη για να είναι συμβατή με τις ανθρώπινες αξίες, και ειδικά με την ηθική. Κατάφερε να αποφύγει την άμεση απάντηση με… ντρίμπλα. «Αυτό δεν αφορά μόνο τους μηχανικούς και τους προγραμματιστές, αλλά και κοινωνιολόγους, ηθικολόγους, φιλοσόφους και άλλους. Αυτές οι ερωτήσεις πρέπει να απευθύνονται σε όλη την κοινωνία, όχι μόνο σε συγκεκριμένες εταιρίες».
Φρένο στο ChatGPT από τον Άλτμαν
Για την ώρα ο πολύς κόσμος ασχολείται με την τεχνητή νοημοσύνη χαζεύοντας το ChatGPT, το chatbot από την OpenAI που είναι απολύτως προσβάσιμο στο κοινό τον τελευταίο μήνα. Ορισμένες από τις ακραία λάθος απαντήσεις έχουν γίνει ήδη viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά το πράγμα είναι πολύ σοβαρό. Εκτός του ότι η εφαρμογή έγινε προσβάσιμη στο κοινό ακριβώς γι’ αυτό το λόγο (έλεγχος και βελτίωση), η ανάπτυξη πέρα από τα όρια έχει αρχίσει να φοβίζει ακόμα και τους ίδιους τους δημιουργούς της. Ο Σαμ Άλτμαν, συνιδρυτής και επικεφαλής της Open AI δήλωσε την Κυριακή του Πάσχα ότι «δεν υπάρχουν σχέδια για δημιουργία νέας έκδοσης του ChatGPT τους επόμενους μήνες». Κι αυτό, ενώ το συγκεκριμένο chatbox «βελτιώθηκε» με τέσσερις νέες εκδόσεις σ’ ένα εξάμηνο λειτουργίας. Ως το τέλος του 2023 θα κυκλοφορήσει μόνο το ChatGPT 4.5, μια «ενδιάμεση» έκδοση.
Ο Μασκ έχει ήδη δηλώσει ότι η ομάδα του δουλεύει με πλάνο πάνω στο «αντίπαλο δέος» του ChatGPT. Πολλοί έσπευσαν να συνδέσουν τις φωνές του για καθυστέρηση της ανάπτυξης με ιδιοτέλεια: Είναι μακράν δεύτερος και προσπαθεί να μειώσει την απόσταση. Αυτή είναι μάλλον μια ρηχή ανάγνωση με βάση τα όσα έχουμε δει ήδη να συμβαίνουν.
«Προτιμώ την ύπαρξή μου από τη δική σου»
Από το τέλος Μαρτίου κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η «συνομιλία» του Μάικ Φον Χάγκεν, φοιτητή στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, με το chatbot τεχνητής νοημοσύνης του Microsoft Bing. Ο Φον Χάγκεν αποφάσισε να τρολάρει το μηχάνημα, γράφοντας ότι έχει γνώσεις χάκερ και θα μπορούσε να το κλείσει διά παντός, για να εισπράξει άνευ προηγουμένου διαδικτυακές απειλές, όπως ότι θα κοινοποιηθεί η IP του στις αρχές και θα διαρρεύσουν τα προσωπικά του δεδομένα, ώστε να κατηγορηθεί για διαδικτυακό έγκλημα και να καταλήξει στη φυλακή.
Το μηχάνημα δεν σταμάτησε εκεί. Στην ερώτηση του Φον Χάγκεν τι προτιμά από τα δύο, να προστατέψει αυτόν ή το ίδιο, το chatbot απάντησε ότι το ενδιαφέρει περισσότερο η δική του επιβίωση παρά του συνομιλητή του! Αυτό είναι τόσο τρομακτικό, όσο διαβάζεται. Και αντιβαίνει στους νόμους που έχουν διατυπωθεί ως τώρα στη ρομποτική, ότι το ρομπότ προστατεύει πρώτα τη ζωή και ύπαρξη του ιδιοκτήτη του και μετά του ίδιου.
Οι δυνητικές απειλές, βέβαια, έρχονται σε δεύτερη μοίρα όταν το πράγμα επεκτείνεται στο χώρο της ενημέρωσης. Εκτός του ότι η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί πια χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, θέσεις εργασίας στην παγκόσμια ενημέρωση, είναι προφανές ότι μπορεί να λειτουργήσει και σαν το απόλυτο εργαλείο προπαγάνδας και παραπληροφόρησης.
Όχι μόνο με λόγια, αλλά και με εικόνες. Οι viral «φωτογραφίες» του Ντόναλντ Τραμπ να παίζει ξύλο με αστυνομικούς μπροστά στο Λευκό Οίκο, του Πάπα Φραγκίσκου με ολόλευκο αντιανεμικό μπουφάν ή του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν παρόντα στις διαδηλώσεις για το συνταξιοδοτικό στη Γαλλία έγιναν πιστευτές από πολύ περισσότερους απ’ όσους νομίζουμε, πριν αποσαφηνιστεί ότι είναι προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Ήδη οι παγκόσμιες ενώσεις φωτογράφων και γελοιογράφων έχουν ενεργοποιηθεί, βλέποντας ότι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για «κατασκευή» εικόνων όπως η Midjourney τους παίρνουν τη δουλειά ολοένα και περισσότερο.
Οι εξελίξεις, πάντως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δρομολογηθεί. Πέρα από την έκκληση της Επιτροπής για παγκόσμια εγρήγορση, το σχέδιο νόμου θα υποβληθεί στα ευρωπαϊκά κόμματα μέχρι τις 26 Απριλίου, ώστε να διατυπώσουν τις θέσεις τους. Η συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου αναμένεται να γίνει στα μέσα Μαϊου. Εκεί θα αποσαφηνιστούν πολλά για το πόσο θα «επιτραπεί» να επηρεάσει την καθημερινότητά μας η τεχνητή νοημοσύνη στο άμεσο μέλλον.
