Όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με τον σχεδιασμό ιστοσελίδων και την προώθησή τους έχουν χάσει τον ύπνο τους τον τελευταίο καιρό. Οποιαδήποτε αλλαγή στον περιβόητο «αλγόριθμο» της Google, δηλαδή τις διαδικασίες με τις οποίες η δημοφιλέστατη μηχανή αναζήτησης «επιλέγει» και «αξιολογεί» τις ιστοσελίδες που παρουσιάζει στις πρώτες σελίδες της όταν πληκτρολογείτε μια αναζήτηση, σημαίνει συναγερμό για χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στον πλανήτη. Οι οποίοι, δυστυχώς ή ευτυχώς, εξαρτούν μέχρι και την επαγγελματική τους επιβίωση από την επισκεψιμότητα, άρα από την «αποδοχή» που θα έχει το περιεχόμενό τους στην αναζήτηση.

Οι πρώτες μεγάλες αλλαγές έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2023. Το δεύτερο «κύμα» αλλαγών παρατηρήθηκε τον Μάρτιο του 2024. Οι αλλαγές είχαν την επίδραση ενός τσουνάμι για πολλές εταιρείες, που έχασαν πολύ μεγάλο μέρος της επισκεψιμότητάς τους, κάποιες ως και 70%.

Η εταιρεία επιμένει δρομολογεί αλλαγές στην Αναζήτηση μόνο μετά από αυστηρές δοκιμές που επιβεβαιώνουν ότι η αλλαγή θα είναι χρήσιμη για τους χρήστες. Παρέχει, επίσης, βοήθεια στους κατόχους ιστοτόπων, ώστε να βοηθήσει την κατάταξή τους στην Αναζήτηση. Η Google παραμένει σταθερή στη θέση της ότι οι αλλαγές θα είναι όφελος για τον ίντερνετ γενικά και οι αλλαγές στον αλγόριθμο αναζήτησης είναι μόνο η αρχή.

Την περασμένη εβδομάδα, ο CEO της Google, Σουντάρ Πιτσάι, ανακοίνωσε στο συνέδριο προγραμματιστών της εταιρείας μια από τις πιο σημαντικές κινήσεις στην ιστορία της μηχανής αναζήτησης. Στο εξής, το Google Search δεν θα «προτείνει» μόνο ιστοτόπους που θα έχουν τις λέξεις ή τις φράσεις που θα αναζητάς, αλλά θα παρέχει τις δικές της απαντήσεις που δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη σε πολλές από τις ερωτήσεις σου. Η λειτουργία, που ονομάζεται «ΑΙ Overview», έχει ήδη κυκλοφορήσει σε χρήστες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης είναι μόνο μία από τις δραματικές αλλαγές που έχει κάνει η Google στο βασικό της προϊόν τα τελευταία δύο χρόνια. Η εταιρεία λέει ότι η πρόσφατη προσπάθειά της να ανανεώσει την αναζήτηση θα εγκαινιάσει μια συναρπαστική νέα εποχή τεχνολογίας και θα βοηθήσει στην επίλυση πολλών από τα ζητήματα που μαστίζουν τον ιστό. Αλλά οι κριτικοί λένε ότι μπορεί να ισχύει το αντίθετο. Καθώς η Google αναπροσαρμόζει τους αλγόριθμους της και χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τη μετάβαση από μια μηχανή αναζήτησης σε μια μηχανή αναζήτησης και απάντησης, ορισμένοι ανησυχούν ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι τίποτα λιγότερο από την… εξαφάνιση πολλών ιστοσελίδων, οι οποίες δημιουργούν μεγάλο μέρος του αγαπημένου σας περιεχομένου.

Google: To υπερβολικό SEO και οι τρύπες στον αλγόριθμο

Γιατί προέκυψαν αυτές οι αλλαγές; Διότι η Google αναγνωρίζει ότι ο αλγόριθμός της έχει… τρύπες και με την κατάλληλη μέθοδο κάποιοι μπορούν να τον αλλοιώσουν. Το παρατηρείς κι εσύ κάθε μέρα, το Διαδίκτυο κυριαρχείται από μια σχολή κατασκευής ιστοτόπων γνωστή ως «βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης» ή SEΟ. Οι τεχνικές αυτές προορίζονται να συντονίσουν άρθρα και ιστοσελίδες για καλύτερη αναγνώριση από την Αναζήτηση Google. Η Google παρέχει ακόμη και συμβουλές SEO, εργαλεία και συμβουλές για τους ιδιοκτήτες ιστοτόπων. Για εκατομμύρια επιχειρήσεις που βασίζονται στους μηχανισμούς της μηχανής αναζήτησης, το SEO μπορεί να είναι μονόδρομος, αν θέλουν να προβληθούν.

Το πρόβλημα, βέβαια, είναι η κατάχρηση του SEO μπορεί να γίνει κατάχρηση. Οι επιχειρηματίες ιδιοκτήτες ιστότοπων συνειδητοποίησαν ότι τις περισσότερες φορές που μπορείς να προσελκύσεις πιο πολλή κίνηση (άρα και περισσότερα χρήματα) δημιουργώντας περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί για να ικανοποιεί τους αλγόριθμους της Google και όχι τους ανθρώπους που φαινομενικά έχει σχεδιαστεί να εξυπηρετεί.

Ο πόλεμος της Google για τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα αναζήτησης έχει ενταθεί. Το 2022, η εταιρεία εξέδωσε μια «Χρήσιμη Ενημέρωση Περιεχομένου» στον αλγόριθμό της με σκοπό την εξάλειψη του περιεχομένου που δημιουργήθηκε αποκλειστικά με σκοπό την υψηλότερη κατάταξη στην Αναζήτηση, πέρα από τις δύο που ήδη αναφέραμε (Σεπτέμβριος 2023 και Μάρτιος 2024). Η Google λέει ότι το αποτέλεσμα είναι «45% λιγότερο χαμηλής ποιότητας, μη πρωτότυπο περιεχόμενο στα αποτελέσματα αναζήτησης». Και πανηγυρίζει.

Αλλά μαζί με τα «ξερά» κάηκαν και πολλά «χλωρά». Ιστότοποι με πραγματικό και μοναδικό περιεχόμενο είδαν την κίνησή τους να μειώνεται δραματικά. Αντίθετα αυξήθηκαν, επίσης δραματικά, ιστοσελίδες που περιέχουν «πραγματικές απόψεις» χρηστών και όχι διαφημήσεις, όπως η Reddit. H συγκεκριμένη εταιρεία μόλις ανακοίνωσε τα πρώτα της τριμηνιαία κέρδη από τότε που έγινε δημόσια εισηγμένη εταιρεία τον Μάρτιο του 2024. Τα έσοδά της ανέρχονται συνολικά σε 243 εκ. δολάρια, αυξημένα κατά 48% σε σχέση με το προηγούμενο έτος!

Είναι φανερό ότι η Google θέλει να πριμοδοτήσει το ποιοτικό περιεχόμενο, αλλά ο αλγόριθμος δεν λειτουργεί πάντα προς όφελος αυτού. Αν η μηχανή αναζήτησης στέλνει επισκεψιμότητα σε έναν ιστότοπο, πρέπει να την πάρει από έναν άλλο. Ορισμένοι ιδιοκτήτες ιστότοπων και ειδικοί αναζήτησης υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια γενική στροφή στα αποτελέσματα της Google προς ιστοτόπους με μεγάλες επωνυμίες και μακριά από μικρούς και ανεξάρτητους ιστότοπους, κάτι που φαίνεται εντελώς αποκομμένο από την ποιότητα του περιεχομένου.

Μετά τις ενημερώσεις της Google, η εταιρεία παρείχε συμβουλές στους κατόχους ιστότοπων που έχασαν κίνηση και τους είπε ότι θα μπορούσαν να ανακάμψουν. Αλλά παρά τη δουλειά που έχουν ρίξει, το αποτέλεσμα δεν φαίνεται. Αντίθετα, όλοι γκρινιάζουν για το άνοιγμα της Google στην τεχνητή νοημοσύνη. Η οποία, βέβαια, θα «τρέφεται» από το δικό τους περιεχόμενο, το οποίο θα χρησιμοποιεί δωρεάν.

Η Google υποστηρίζει ότι τα αποτελέσματα αναζήτησης AI της εταιρείας στην πραγματικότητα αυξάνουν την επισκεψιμότητα που στέλνει η εταιρεία σε ιστότοπους. Αλλά δεν έχει κοινοποιήσει κανένα από τα δεδομένα που υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό και πολλοί ιδιοκτήτες ιστότοπων και ειδικοί του κλάδου ανησυχούν ότι το αντίθετο αποτέλεσμα είναι μάλλον πιθανότερο.

Πλέον είναι φανερό ότι η Google «τσιμπάει» περιεχόμενο από ιστοσελίδες για να φτιάχνει τις δικές της απαντήσεις στις ερωτήσεις των χρηστών, κι έτσι τους στερεί επισκεψιμότητα. Πολλές φορές, μάλιστα, το κάνει με διαφορετικές πηγές, που δεν είναι εξίσου φερέγγυες. Η εταιρεία, πάντως, λέει ότι στη δική της εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης θα αναφέρονται οι πηγές-ιστότοποι, έτσι ώστε να κατευθύνεται εκεί ο χρήστης, αν θέλει.

Τα στελέχη των μέσων ενημέρωσης δεν είναι τα μόνα που αμφισβητούν τον έλεγχο της Google στο διαδίκτυο. Η Google μάχεται ταυτόχρονα με πολυάριθμες αντιμονοπωλιακές αγωγές εναντίον διαφορετικών τμημάτων της εκτεταμένης επιχείρησης της εταιρείας ύψους 2,2 τρις δολαρίων!

Η εταιρεία αναμένει επί του παρόντος μια απόφαση σε μια αγωγή που ασκήθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ που κατηγορεί την Google για παράνομο μονοπώλιο στον κλάδο των μηχανών αναζήτησης. Εάν ο τεχνολογικός γίγαντας χάσει την υπόθεση, οι ποινές μπορεί να κυμαίνονται από τεράστια πρόστιμα έως αναγκαστική διακοπή λειτουργίας. Η Google ελέγχει περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας επιχείρησης αναζήτησης, υποστηρίζει ότι η επιτυχία της εταιρείας πηγάζει αποκλειστικά από το γεγονός ότι υποστηρίζει το ποιοτικό περιεχόμενο και το «μονοπώλιο» προήλθε ακριβώς από αυτή την ποιοτική διαφορά με τους ανταγωνιστές της.

** Με πληροφορίες από BBC.