Ο αριθμός των ατόμων κάτω των 50 ετών παγκοσμίως που έχει «χτυπήσει» ο καρκίνος έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 80% μέσα σε τρεις δεκαετίες, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη που έγινε τα τελευταία χρόνια από ογκολόγους παγκοσμίως.
Οι περιπτώσεις καρκίνου πρώιμης έναρξης αυξήθηκαν από 1,82 εκατομμύρια το 1990 σε 3,26 εκατομμύρια το 2019, ενώ οι θάνατοι από καρκίνο ενηλίκων ηλικίας 40, 30 ή νεότερων αυξήθηκαν κατά 27%. Περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα κάτω των 50 ετών πεθαίνουν τώρα και ο καρκίνος είναι η αιτία, αποκαλύπτει η έρευνα.
Πώς αποφεύγεται ο καρκίνος
Οι ειδικοί βρίσκονται ακόμη στα πρώτα στάδια της κατανόησης των λόγων πίσω από την αύξηση των κρουσμάτων. Οι συγγραφείς της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο BMJ Oncology, λένε ότι η κακή διατροφή, η χρήση αλκοόλ και το κάπνισμα, η σωματική αδράνεια και η παχυσαρκία είναι πιθανό να βρίσκονται μεταξύ των παραγόντων.
«Από το 1990, η συχνότητα εμφάνισης και οι θάνατοι από πρώιμους καρκίνους έχουν αυξηθεί σημαντικά παγκοσμίως», αναφέρει η έκθεση. «Η ενθάρρυνση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης μιας υγιεινής διατροφής, του περιορισμού της κατανάλωσης τσιγάρου και αλκοόλ και της κατάλληλης σωματικής δραστηριότητας, θα μπορούσε να μειώσει το βάρος του πρώιμου καρκίνου».
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου σε ενήλικες κάτω των 50 ετών έχει αυξηθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου τις τελευταίες δεκαετίες.
Η τελευταία μελέτη, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου στη Σκωτία και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Zhejiang στο Hangzhou της Κίνας, ήταν η πρώτη του είδους της που εξέτασε το ζήτημα σε παγκόσμια κλίμακα και τους παράγοντες κινδύνου για τους νεότερους ενήλικες.
Οι περισσότερες από τις προηγούμενες μελέτες επικεντρώθηκαν σε περιφερειακές και εθνικές διαφορές. Σε αυτή την παγκόσμια μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 204 χώρες που καλύπτουν 29 τύπους καρκίνου.
Εξέτασαν νέα κρούσματα, θανάτους, συνέπειες για την υγεία και παράγοντες κινδύνου για όλα τα άτομα ηλικίας 14 έως 49 ετών για να εκτιμήσουν τις αλλαγές μεταξύ 1990 και 2019.
Ποιος καρκίνος είναι ο πιο θανατηφόρος
Το 2019, οι νέες διαγνώσεις καρκίνου σε άτομα κάτω των 50 ετών ανήλθαν συνολικά σε 3,26 εκατομμύρια, αύξηση 79% σε σχέση με το ποσοστό του 1990. Ο καρκίνος του μαστού αντιπροσώπευε τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων και σχετιζόμενων θανάτων, με 13,7 και 3,5 για κάθε 100.000 του παγκόσμιου πληθυσμού αντίστοιχα.
Οι περιπτώσεις πρώιμης έναρξης καρκίνου της τραχείας και του προστάτη αυξήθηκαν ταχύτερα μεταξύ 1990 και 2019, με εκτιμώμενες ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές 2,28% και 2,23% αντίστοιχα. Στο άλλο άκρο του φάσματος, οι περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου του ήπατος μειώθηκαν κατά 2,88% περίπου ετησίως.
Συνολικά 1,06 εκατομμύρια άτομα κάτω των 50 ετών πέθαναν από καρκίνο το 2019, αύξηση 27% σε σχέση με το 1990. Μετά τον καρκίνο του μαστού, ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων συνδέθηκε με καρκίνους της τραχείας, των πνευμόνων, του στομάχου και του εντέρου. Οι πιο απότομες αυξήσεις στους θανάτους ήταν μεταξύ των ατόμων με καρκίνο των νεφρών ή των ωοθηκών.
Τα υψηλότερα ποσοστά που εμφάνισε ο πρώιμος καρκίνος το 2019 ήταν στη Βόρεια Αμερική, την Ωκεανία και τη Δυτική Ευρώπη. Χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος επηρεάστηκαν επίσης και τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των κάτω των 50 ήταν στην Ωκεανία, την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
Σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ο πρώιμος καρκίνος είχε πολύ μεγαλύτερη επίδραση στις γυναίκες παρά στους άνδρες, όσον αφορά την κακή υγεία και τους θανάτους.
Με βάση τις τάσεις που παρατηρήθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο παγκόσμιος αριθμός νέων περιπτώσεων πρώιμης έναρξης καρκίνου και σχετιζόμενων θανάτων θα αυξηθεί κατά 31% και 21% αντίστοιχα έως το 2030, με τους ανθρώπους στα 40 τους να κινδυνεύουν περισσότερο.
Οι γενετικοί παράγοντες είναι πιθανό να έχουν κάποιο ρόλο, είπαν οι ερευνητές. Ωστόσο, οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινο κρέας και αλάτι και χαμηλή σε φρούτα και γάλα, μαζί με τη χρήση αλκοόλ και τσιγάρου, είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τους πιο συνηθισμένους καρκίνους σε ηλικία κάτω των 50 ετών, με παράγοντες που συμβάλλουν να είναι ακόμα η σωματική αδράνεια, το υπερβολικό βάρος και το υψηλό σάκχαρο στο αίμα.
Η Δρ Claire Knight, υπεύθυνη πληροφοριών για την υγεία στο Cancer Research UK, είπε ότι δεν είναι ακόμη σαφές τι οδηγεί την τάση και ζήτησε προσοχή.
«Όσο ανησυχητικό κι αν φαίνεται αυτό, ο καρκίνος είναι πρωτίστως ασθένεια μεγαλύτερης ηλικίας, με την πλειονότητα των νέων περιπτώσεων καρκίνου παγκοσμίως να διαγιγνώσκονται σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω», είπε.
«Χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα για να εξετάσουμε τα αίτια του πρώιμου καρκίνου για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, όπως η μελέτη BCAN-RAY που εξετάζει νέους τρόπους για τον εντοπισμό νεότερων γυναικών με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Εάν οι άνθρωποι ανησυχούν για τον κίνδυνο καρκίνου, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να τον μειώσουν, όπως το να μην καπνίζουν, να διατηρούν μια ισορροπημένη διατροφή, να ασκούνται αρκετά και να παραμένουν ασφαλείς στον ήλιο», τόνισε η Knight.
