Περιεχόμενα
Η καυτή θερμότητα από τις πυρκαγιές μπορεί να μετατρέψει τα μέταλλα που βρίσκονται φυσιολογικά στο έδαφος σε καρκινογόνα σωματίδια που μεταφέρονται στον αέρα, σύμφωνα με μια νέα έκθεση. Ενώ ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών έχει επικεντρωθεί στις επιπτώσεις των αερίων και των σωματιδίων που μεταφέρονται από τις πυρκαγιές, λιγότερη προσοχή έχει δοθεί στην επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν στα μέταλλα που υπάρχουν φυσικά στο έδαφος και τα φυτά.
Όμως η καυτή θερμότητα από τις πυρκαγιές μπορεί να μετατρέψει ένα μέταλλο, το χρώμιο, από την καλοήθη εκδοχή του σε τοξικά αιωρούμενα σωματίδια που θέτουν σε κίνδυνο τους πυροσβέστες και τους ανθρώπους που ζουν κοντά, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications τον Δεκέμβριο.
«Στο πολύπλοκο μείγμα αερίων και σωματιδίων που οι πυρκαγιές εκτοξεύουν ως καπνό και αφήνουν πίσω τους ως σκόνη, βαρέα μέταλλα όπως το χρώμιο έχουν σε μεγάλο βαθμό αγνοηθεί», δήλωσε σε δελτίο τύπου ο Scott Fendorf, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και καθηγητής στη Σχολή Αειφορίας Doerr του Στάνφορντ.
Πως παράγεται το εξασθενές χρώμιο;
Το χρώμιο είναι κοινό στα εδάφη των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών, της Αυστραλίας, της Βραζιλίας, της Ευρώπης, της Ινδονησίας και της Νότιας Αφρικής.
Ορισμένες φυσικές χημικές διεργασίες μπορούν να προκαλέσουν τη μετατροπή του μετάλλου από μια καλοήθη μορφή, που ονομάζεται χρώμιο 3, σε καρκινογόνο που ονομάζεται εξασθενές χρώμιο ή χρώμιο 6. Η τοξίνη – η οποία έγινε διαβόητη μέσω της ταινίας του 2000 «Erin Brockovich» – μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, βλάβες οργάνων και άλλα προβλήματα υγείας.
Μετά από προηγούμενη έρευνα, από την Αυστραλία που δημοσιεύθηκε το 2019, διαπιστώθηκε ότι η έντονη θερμότητα των πυρκαγιών θα μπορούσε να αποτελέσει έναυσμα για αυτή τη μεταμόρφωση, οι επιστήμονες του Στάνφορντ ξεκίνησαν να ελέγξουν τη θεωρία συλλέγοντας δείγματα από τα πλούσια σε χρώμιο εδάφη τεσσάρων οικολογικών προστατευόμενων περιοχών στη Βόρεια Ακτή της Καλιφόρνιας, τα οποία είχαν καεί από πυρκαγιές το 2019 και το 2020.
Εξέτασαν χώμα από περιοχές που είχαν καεί και περιοχές που είχαν γλιτώσει, διαχωρίζοντας τα μικρότερα σωματίδια που ήταν πιο πιθανό να μεταφερθούν στον αέρα. Σε περιοχές πλούσιες σε χρώμιο, όπου η βλάστηση είχε επιτρέψει στις πυρκαγιές να καίνε έντονα και για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα τοξικού χρωμίου ήταν περίπου επτά φορές υψηλότερα από ό,τι σε μη καμένες περιοχές.
Ακόμα και μετά τον πλήρη περιορισμό της πυρκαγιάς, η μελέτη διαπίστωσε ότι οι τοπικές κοινότητες που βρίσκονται κάτω από τον άνεμο μπορεί να εξακολουθούν να εκτίθενται, λόγω των ισχυρών ανέμων που μεταφέρουν λεπτά σωματίδια του εδάφους με χρώμιο.
Ο Fendorf δήλωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου για την υγεία συνήθως υποχωρεί μετά την πρώτη μεγάλη βροχόπτωση που ξεπλένει τα μέταλλα. Αλλά μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες για να φτάσει η βροχή μετά από μια πυρκαγιά, ειδικά καθώς η κλιματική αλλαγή αυξάνει την πιθανότητα και τη συχνότητα της ξηρασίας.
Το τοξικό χρώμιο παραμένει στο έδαφος
Η Καλιφόρνια, την εποχή που ελήφθησαν τα δείγματα, βίωνε μια ιστορική, πολυετή ξηρασία. Χωρίς τις αναγκαίες βροχοπτώσεις για να ξεπλύνουν τους ρύπους, όταν οι ερευνητές επέστρεψαν σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, διαπίστωσαν ότι το τοξικό χρώμιο παρέμενε στο έδαφος, συνεχίζοντας να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία των κοντινών κοινοτήτων.
Ο Tarik Benmarhnia, επιδημιολόγος κλιματικής αλλαγής στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps, ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις του καπνού των πυρκαγιών στην υγεία, δήλωσε στο CNN ότι τα νέα ευρήματα αποτελούν «σημαντικά στοιχεία».
«Αυτού του είδους η εξήγηση της σύνθεσης των μετάλλων συμπληρώνει αυτά που ήδη γνωρίζουμε και σίγουρα θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπινων πληθυσμών», δήλωσε ο Benmarhnia, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από τα μικροσωματίδια
Η έρευνα προστίθεται στις αυξανόμενες αποδείξεις για τις επικίνδυνες επιπτώσεις του καπνού των πυρκαγιών, ο οποίος μεταφέρει επίσης λεπτά σωματίδια ή PM 2,5, έναν μικροσκοπικό αλλά επικίνδυνο ρύπο. Όταν εισπνέεται, μπορεί να ταξιδέψει βαθιά στον ιστό των πνευμόνων και να εισέλθει ακόμη και στην κυκλοφορία του αίματος. Τα PM 2.5 έχουν συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας, όπως άσθμα, καρδιακές παθήσεις, χρόνια βρογχίτιδα και άλλες αναπνευστικές ασθένειες.
«Αυτό που βλέπουμε ότι η δουλειά μας πραγματικά κάνει είναι να βοηθάει στην ενίσχυση της γνώσης σχετικά με το είδος των τοξινών που μπορεί να περιέχονται στον καπνό των πυρκαγιών», δήλωσε ο Fendorf στο CNN.
Οι επιστήμονες λένε επίσης ότι και άλλα μέταλλα όπως το μαγγάνιο, το νικέλιο και τα νανοσωματίδια σιδήρου θα μπορούσαν να αποτελούν παρόμοιες απειλές, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Οι πυρκαγιές εξυπηρετούν έναν ζωτικό οικολογικό σκοπό. Αυξάνουν τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους και απομακρύνουν την αποσυντιθέμενη ύλη. Χωρίς αυτές τις πυρκαγιές, το υπερτροφικό φύλλωμα, όπως τα χόρτα και οι θάμνοι, μπορεί να προετοιμάσει το τοπίο για ακόμη χειρότερες αναζωπυρώσεις.
Οι κίνδυνοι από την κλιματική κρίση
Καθώς όμως η κλιματική κρίση εντείνει την ξηρασία και την ακραία ζέστη, οι πυρκαγιές καίνε περισσότερο και επεκτείνονται περισσότερο. Πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ προέβλεψε ότι ο αριθμός των ακραίων πυρκαγιών θα αυξηθεί κατά 30% έως το 2050, ακόμη και με τις πιο φιλόδοξες προσπάθειες για τη μείωση της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη.
«Η ευρύτερη εικόνα είναι ότι γνωρίζουμε ότι θα έχουμε περισσότερα ακραία φαινόμενα και μέσα σε αυτά, βλέπουμε πιο συχνές πυρκαγιές και πιο σοβαρές πυρκαγιές», δήλωσε ο Fendorf. «Αυτό είναι το μεγάλο, ανησυχητικό αποτέλεσμα, επειδή οι συχνότερες πυρκαγιές σημαίνουν ότι θα εκτεθούμε στον καπνό και τη σκόνη – και αυτό δεν είναι καλή συνταγή», υπογράμμισε.
Πηγή: CNN
Photo credits: Shutterstock
