Περιεχόμενα
Εάν η ανατομική περιγραφή της κλειτορίδας εμφανίστηκε μόνο σε ορισμένα γαλλικά εγχειρίδια το 2017, είναι επειδή αυτό το όργανο γυναικείας ευχαρίστησης, αν και γνωστό με αυτό το όνομα τουλάχιστον από το 1559, έχει από καιρό αποτελέσει αντικείμενο μιας πραγματικής ομερτάς.
Σε όλη την ιστορία, στοιχεία σχετικά με τη σεξουαλική ευχαρίστηση των γυναικών έχουν συχνά διαγραφεί, απεικονίζονται ως επικίνδυνα ή άσεμνα. Και η αρχαιότητα, από αυτή την άποψη, δεν αποτελεί εξαίρεση.
Σήμερα, σε αντίθεση με αυτές τις παλιές αρνητικές αναπαραστάσεις, οι καλλιτέχνες εξυμνούν τη δύναμη της κλειτορίδας, η οποία έχει γίνει σύμβολο της γυναικείας ζήτησης. Όπως, για παράδειγμα, τα γλυπτά, τα κοσμήματα και άλλα έργα της Sophia Wallace που εξυμνούν την παιδεία.
Η κλειτορίδα και ο ποιητής
Στη σειρά Rome (2005-2007), ο λεγεωνάριος Τίτος Πούλο δίνει μερικές συμβουλές στον εκατόνταρχο Λούσιους Βορένος που θέλει να ευχαριστήσει τη σύζυγό του, Νιόβη:
«Πες της ότι είναι όμορφη, όλη την ώρα, ακόμα και όταν δεν είναι.
–Και κάτι ακόμα; ρωτάει ο Βορένος.
«Ναι», απαντά ο, «όταν κάνεις έρωτα μαζί της, άγγιξε το κουμπί ανάμεσα στους μηρούς της και τότε θα ανοίξει σαν λουλούδι».
«Πώς ξέρεις ότι η Νιόβη έχει αυτό το κουμπί;»
«Κάθε γυναίκα έχει ένα. »
Η σκηνή παρωδεί την Τέχνη της Αγάπης του Λατίνου ποιητή Οβιδίου, ένα αριστούργημα ερωτικής λογοτεχνίας, σχεδιασμένο ως εγχειρίδιο αποπλάνησης.
Στο πρώτο μέρος, ο συγγραφέας μοιράζεται τις εμπειρίες και τίς απόψεις του σε άνδρες που σκοπεύουν να κατακτήσουν μια γυναίκα: μικρές χειρονομίες, φιλιά, τρυφερά λόγια, φιλοφρονήσεις…
Ο μνηστήρας πρέπει, με κάθε τρόπο, να επιδιώξει να ευχαριστήσει τη γυναίκα και να δώσει την ευχαρίστησή της.
Ο ποιητής δεν αναφέρει την κλειτορίδα στο έργο του. Ίσως, ωστόσο, να το υπαινίσσεται όταν γράφει:
«Η σεμνότητα απαγορεύει σε μια γυναίκα να προκαλέσει ορισμένα χάδια, αλλά είναι ευχάριστο γι’ αυτήν να τα λάβει όταν κάποιος άλλος παίρνει την πρωτοβουλία». (Η τέχνη της αγάπης Ι, 705-706).
Νύμφη και Κλειτορίδα: Το όραμα των αρχαίων ιατρών
Αν και δεν αναφέρεται ρητά από τον Οβίδιο, η κλειτορίδα είναι, από την άλλη πλευρά, παρούσα στην ελληνική και λατινική ιατρική βιβλιογραφία.
Ο Σωρανός της Εφέσου, συγγραφέας στις αρχές του δεύτερου αιώνα μ.Χ. μιας πραγματείας για τη γυναικολογία (Γυναικεία), προσφέρει μια περιγραφή των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Στο έργο του Περί γυναικείων, ένα εγχειρίδιο γυναικολογίας και μαιευτικής σε 4 βιβλία, γινόταν λόγος για τις μαίες, για τα γεννητικά όργανα της γυναίκας, για τα καταμήνια, για τη σύλληψη, για την εγκυμοσύνη, για τον τοκετό, για την περιποίηση του νεογνού και της λεχώνας, για τις γυναικείες νόσους. Είναι φανερό ότι ο Σωρανός «ασχολήθηκε με τρόπο επιστημονικό με τη γυναικολογία.» Δίκαια λοιπόν τον χαρακτήρισαν «ως τον μεγαλύτερο γυναικολόγο της αρχαιότητας»
Η κλειτορίδα ονομάζεται numphé ή «νύμφη», μια λέξη που αναφέρεται σε ένα παρθένο κορίτσι ή μια νεαρή νύφη. Αυτός ο όρος δεν είναι ασήμαντος: μεταφέρει μια υποκειμενική αναπαράσταση της κλειτορίδας, η οποία κανονικά θα πρέπει να καλύπτεται από τη σάρκα που την περιβάλλει, όπως το κεφάλι μιας νεαρής νύφης. «Αν ονομάζουμε αυτό το μέρος νύμφη», εξηγεί ο συγγραφέας, «είναι επειδή κρύβεται κάτω από τα χείλη σαν νεαρά κορίτσια κάτω από τα πέπλα τους».
Η λέξη κλείτορις χρησιμοποιείται από τον Ρούφο της Εφέσου, σύγχρονο του Σωρανού, συγγραφέα μιας πραγματείας για την ανατομία (Περί του ονόματος των μερών του σώματος). Αναμφίβολα ετυμολογικά συγγενής με το ρήμα κλέω («κλείνω»), ο όρος προϋποθέτει επίσης την ιδέα ενός μη ορατού οργάνου, φυλακισμένου σε κλειστό χώρο.
Εάν αυτή η νύμφη δεν είναι επαρκώς κρυμμένη αλλά περισσότερο ή λιγότερο προεξέχουσα, ο Σωράνος θεωρεί ότι είναι μια ανωμαλία που πρέπει να διορθώσει η χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός συνιστά να το κόψετε με νυστέρι, αλλά προσέξτε να αποφύγετε την υπερβολική αιμορραγία.
Αυτός ο ακρωτηριασμός εφαρμοζόταν συνήθως στην Αίγυπτο, όπως γράφει ο γεωγράφος Στράβων – Ο Στράβων ήταν Έλληνας γεωγράφος, φιλόσοφος και ιστορικός, ο οποίος έζησε στη Μικρά Ασία το διάστημα κατά τη μεταβατική ιστορική περίοδο από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία – (Γεωγραφικά XVII, 2, 5 – Τα Γεωγραφικά είναι αρχαίο μνημειώδες σύγγραμμα του Στράβωνα, αποτελούμενο από 17 βιβλία (τόμους) αριθμημένα με αρχαίους ελληνικούς αριθμούς. Το σύγγραμμα αυτό σώζεται ακέραιο και σε άριστη κατάσταση).
Ο συγγραφέας δεν ονομάζει την κλειτορίδα, αλλά μιλά για μια μορφή γυναικείας εκτομής, που εκφράζεται από το ρήμα ektemnein “να αφαιρέσει με κοπή”.
«Πάρτε το στην στην κλειτορίδα!»
Στα λατινικά, το numphé μεταφράζεται ως landica, ένας όρος που βρίσκεται στη λατινική προσαρμογή της πραγματείας του Σωράνου από τον γιατρό Κέλιους Αυρελιάνος, τον πέμπτό αιώνα μ.Χ.
Η λέξη εμφανίζεται επίσης σε μια σφεντόνα μολύβδου που βρέθηκε στην Περούτζια της κεντρικής Ιταλίας, όπου έλαβε χώρα μια σημαντική μάχη το 41-40 π.Χ. μεταξύ της Φουλβίας, συζύγου του Μάρκου Αντωνίου, και του Οκταβιανού, του μελλοντικού αυτοκράτορα Αυγούστου. Στους πολέμους, ήταν συνηθισμένο να χαράσσονται οι χειρότερες προσβολές σε βλήματα που προορίζονταν για τον εχθρό.
Με πλήρη επίγνωση της Περούτζια, μπορούμε να διαβάσουμε FVLVIAE LANDICAM PETO: «Προσπαθώ να φτάσω στην κλειτορίδα της Φουλβία». ή «Φουλβία, πάρτε αυτό στην κλειτορίδα!»
Αισχρότητα αισχρότητας
Ένα ψηφιδωτό από το σπίτι του Μενάνδρου, στην Πομπηία, μας προσφέρει μια εικονογραφική μεταφορά. Κοσμεί την είσοδο στο caldarium (σ.σ σπα), ένα δωμάτιο που προορίζεται για ζεστά λουτρά. Δείχνει τέσσερις στλεγγίδες, χάλκινες ξύστρες, τοποθετημένες γύρω από ένα φιαλίδιο λαδιού που κρέμεται από ιμάντες. Αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν συνήθως οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι κατά τη διάρκεια των αθλητικών τους δραστηριοτήτων.
Ο λουόμενος που μπήκε στο δωμάτιο μπορεί να μην εξεπλάγη εντελώς από αυτή την εικόνα, αν και η διάταξη των αντικειμένων μπορεί να φαινόταν εκπληκτική στην αρχή. Μάλλον μόνο όταν έφυγε κατάλαβε πλήρως την πρόθεση του καλλιτέχνη. Πράγματι, βλέποντας αντίστροφα, η εικόνα δείχνει ένα αιδοίο.
Στο πάνω μέρος του ψηφιδωτού, ένας νεαρός Αφρικανός υπηρέτης τρέχει , κρατώντας δύο αγγεία σε σχήμα φαλλού, ενώ το μεγάλο πέος του προεξέχει.
“Ο χοίρος έχει ένα τρομερό αγκάθι”
Σε αντίθεση με τον φαλλό, ένα πραγματικό γούρι με ευεργετικές αρετές σύμφωνα με τη φαντασία της εποχής, η κλειτορίδα θεωρήθηκε ως πιθανός κίνδυνος για τους άνδρες.
Στο μωσαϊκό, το φιαλίδιο λαδιού, που φαίνεται ανάποδα, παίρνει την εμφάνιση ενός αιχμηρού όπλου, ενός είδους στιλέτου. Είναι έτσι σύμφωνη με τον ορισμό της κλειτορίδας που δόθηκε από τον Έλληνα ποιητή Νίκαρχο, συγγραφέα σατιρικών επιγραμμάτων του πρώτου αιώνα μ.Χ. «Ο χοίρος (khoiros) έχει ένα τρομερό αγκάθι (akantha)» (Ελληνική Ανθολογία XI, 329).
Ο «χοίρος» είναι ένας κοινός όρος για τον αιδοίο, ενώ το «αγκάθι» αντιπροσωπεύει την κλειτορίδα, αντιληπτή ως ένα μικρό πέος που αποτελεί απειλή για τα χείλη του ανθρώπου.
Από την άλλη, η κλειτορίδα υποτίθεται ότι δεν βρίσκεται σε κίνδυνο μόλις μέσα στα γυναικεία γεννητικά όργανα διεισδύσει ο φαλλός, ο οποίος είναι ο αναπόφευκτος νικητής της αντιπαράθεσης και το μόνο όπλο για να κρατήσει το επικίνδυνο αγκάθι υπό έλεγχο.
Το χαρακτηριστικό της ύποπτης γυναικείας κυριαρχίας
Στην Οδύσσεια (X, 389), η μάγισσα Κίρκη έχει ένα μικρό σκήπτρο που ονομάζεται ραβδί, πρόγονος των μαγικών ραβδιών των μαγισσών.
Το αντικείμενο δεν αντιπροσωπεύει την κλειτορίδα της Κίρκης, αλλά συμβολίζει τη δύναμη της μάγισσας. Η Κίρκη σαγηνεύει τους άντρες. Τους δελεάζει στο παλάτι της, όπου τους κάνει να χάσουν την ανθρωπιά τους, μετατρέποντάς τους σε γουρούνια. Τους υποβάλλει, συμβολικά, στη δύναμη του «χοίρου» της, του αιδοίου της, του οποίου γίνονται υπηρέτες.
Ευτυχώς για την ελληνική φαλλοκρατία, ο Οδυσσέας τελικά τους νίκησε και τους υπέταξε.
Πηγή: The Conversation