Πραγματικό πογκρόμ κατά των μεταναστών από τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής εξαπέλυσε ο πρόεδρος της Τυνησίας Κάις Σαγιέντ. Δεν έχει περάσει ένας μήνας από την εξαγγελία «έκτακτων μέτρων» του Σαγιέντ, ώστε «να ελεγχθούν οι ορδές» των παράνομων μεταναστών από κράτη της μαύρης Αφρικής και οι αντιδράσεις είναι τέτοιες, που προκάλεσαν την παρέμβαση διεθνών οργανισμών, όπως το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch).

Ο Σαγιέντ στην ομιλία του κατηγόρησε τους παράνομους μετανάστες ότι «σκορπούν κύμα βίας και ταραχών» στη χώρα και «σχεδιάζουν να αλλάξουν την εθνολογική σύνθεση». Παρά το ότι τα μέτρα τελικά δεν εξαγγέλθηκαν, τα αποτελέσματα αυτής της γεμάτης εθνικού μίσους ομιλίας είναι ορατά στη ζωή όχι μόνο των παράνομων μεταναστών, αλλά και των νόμιμων: Περισσότεροι από 20.000 υπήκοοι κρατών της υποσαχάριας Αφρικής έχουν εγκαταλείψει άρον-άρον την Τυνησία τον τελευταίο μήνα. Ο αριθμός δε των παράνομων μεταναστών οι οποίοι «εκδιώκονται» από τις στρατιωτικές δυνάμεις, κυρίως στα νότια σύνορα της χώρας, παραμένει άγνωστος.

Επιθέσεις, ξύλο και καταστροφές

Η ομιλία του προέδρου Σαγιέντ προκάλεσε κατ’ αρχάς μαζικές απολύσεις. Οι περισσότεροι παράνομοι μετανάστες, που απασχολούνταν στην κτηνοτροφία και την γεωργία, έχασαν τις δουλειές τους σ’ ένα βράδυ, εννοείται χωρίς κανενός είδους αποζημίωση. Σημειώθηκαν πολλές επιθέσεις, ακόμα και στην πρωτεύουσα Τύνιδα, εναντίον μεταναστών, με ομάδες νεαρών κυρίως να ζητούν ταυτότητες και διαβατήρια από περαστικούς και να ξυλοφορτώνουν όσους είτε αρνούνταν να τα επιδείξουν, είτε έδειχναν έγγραφα που δεν ήταν τυνησιακά.

Από τις επιθέσεις δεν ξέφυγαν ούτε καν μετανάστες δεύτερης γενιάς, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι για πάνω από 15-20 χρόνια σε διάφορες πόλεις της Τυνησίας κι είχαν καταφέρει να ανοίξουν και κάποιες μικρές επιχειρήσεις, κυρίως μίνι μάρκετ. Περισσότερα από 180 τέτοια καταστήματά καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν, όχι από επίσημες αρχές όπως ο στρατός ή η αστυνομία, αλλά από αυτόκλητες ομάδες νεαρών, οι οποίοι μάλιστα δεν νοιάζονταν καθόλου να κρύψουν τα χαρακτηριστικά τους.

Οι κυβερνήσεις κρατών της υποσαχάριας Αφρικής που έχουν υπηκόους τους στην Τυνησία, όπως η Γουινέα, η Ακτή Ελεφαντοστού και το Μάλι, έκαναν επίσημη διαμαρτυρία στην κυβέρνηση, αλλά οι κινήσεις τους δεν είχαν αποτέλεσμα. Η Ακτή Ελεφαντοστού, μάλιστα, χρηματοδότησε κάποιες αεροπορικές πτήσεις για όσους υπηκόους της ήθελαν να εγκαταλείψουν άμεσα τη χώρα, για να μην κινδυνέψουν περαιτέρω.

Στο στόχαστρο μπήκαν και πολλοί νεαροί, οι οποίοι δεν είναι μετανάστες, αλλά ταξίδεψαν κι εγκαταστάθηκαν στην Τυνησία για να σπουδάσουν. Πολλοί από τους φοιτητές αυτούς έχουν ήδη ζητήσει να εγκαταλείψουν τα πανεπιστήμια και να επιστρέψουν στις πατρίδες τους.

Λαϊκή αντίδραση το πογκρόμ

Ο πρόεδρος Σαϊέντ δεν έκανε καμία διορθωτική δήλωση μετά την ομιλία του. Εκπρόσωποι της τυνησιακής κυβέρνησης τόνισαν ότι δεν ήθελε να υποδαυλίσει το κύμα μίσους κατά των μεταναστών, αλλά να δώσει βάρος στον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης και απέδωσαν τα εκτεταμένα επεισόδια στην «λαϊκή αντίδραση». Το ζήτημα είναι ότι η κυβέρνηση της Τυνησίας μάλλον βολεύεται από το κλίμα που η ίδια δημιούργησε και κάνει ελάχιστα για να προστατέψει ακόμα και τους νόμιμους μετανάστες. Αντιθέτως, κινεί πολύ γρήγορα τις διαδικασίες για να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Οι αντιδράσεις σ’ αυτό το κύμα μίσους είναι μικρές. Πριν δύο ημέρες στην Τύνιδα έγινε η πρώτη διαδήλωση ενάντια στις κυβερνητικές εξαγγελίες, κυρίως από ΜΚΟ που στηρίζουν τους μετανάστες και διάφορες άλλες αντικυβερνητικές οργανώσεις. Εκπρόσωποί τους κατήγγειλαν ότι μπήκαν και αυτοί στο στόχαστρο, μέχρι και μέλη τους που στέκονται σε κεντρικά σημεία των μεγάλων πόλεων και κάνουν εράνους, χωρίς να ενοχλούν κανέναν, δέχτηκαν επιθέσεις. Πολλά από τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί για τους μετανάστες κατέληξαν στις τσέπες των νεαρών ταραξιών.

Photo credits: Getty Images