Οι σχέσεις της Μεγάλης Βρετανίας και της Ε.Ε., μετά το Brexit και το δημοψήφισμα γι’ αυτό που έγινε το 2016, έχουν περάσει από 40 κύματα. Ωστόσο, ο νέος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Ρίσι Σούνακ, έβαλε σε νέα τροχιά αυτές τις διμερείς σχέσεις έπειτα και από τη συμφωνία για τα σύνορα ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και στη Βόρεια Ιρλανδία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ελληνική έκδοση του «Foreign Affairs», τα προβλήματα επιχειρηματικής δραστηριότητας ήταν ιδιαίτερα έντονα στην Βόρεια Ιρλανδία, η οποία μοιράζεται το νησί της Ιρλανδίας με την Δημοκρατία της Ιρλανδίας, ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε.. Αντιμετώπισε μια μοναδική διαταραχή στις εμπορικές της ροές με την Μεγάλη Βρετανία (που περιλαμβάνει τα τρία άλλα συστατικά μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου: Αγγλία, Σκωτία, και Ουαλία). Τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και η Ε.Ε. είχαν καταβάλει προσπάθειες να αποφύγουν την δημιουργία νέων σκληρών συνόρων μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας -η de facto εξαφάνιση των φυσικών αυτών συνόρων αποτελούσε κεντρικό στοιχείο της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής (Good Friday Agreement) του 1998.
Έτσι, ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, διαπραγματεύτηκε το 2019 το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας (Northern Ireland Protocol -NIP) που έθεσε ένα νέο τελωνειακό σύνορο στην Θάλασσα της Ιρλανδίας, μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Αυτή η συμβιβαστική λύση διατήρησε την Βόρεια Ιρλανδία στην τελωνειακή ένωση και την ενιαία αγορά αγαθών της Ε.Ε.. Αλλά περιέπλεξε την σχέση της Βόρειας Ιρλανδίας με το γενικότερο Ηνωμένο Βασίλειο, δημιουργώντας πολιτικό πρόβλημα για τα ενωτικά κόμματα στο Μπέλφαστ, τα οποία έπρεπε πλέον να ζουν με το ένα πόδι στην ΕΕ και το άλλο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Θεωρητικά, η Βόρεια Ιρλανδία είχε τα καλύτερα και από τους δύο κόσμους, καθώς θα μπορούσε να έχει πλήρη πρόσβαση τόσο στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. όσο και στην ενιαία αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην πράξη, όμως, πολλοί νόμοι που θα ψηφίζονταν στο Ουεστμίνστερ δεν θα ίσχυαν για την Βόρεια Ιρλανδία, ενώ οι κάτοικοι της Βόρειας Ιρλανδίας δεν θα είχαν λόγο για τους νέους κανονισμούς της Ε.Ε. που θα τους αφορούσαν. Επιπλέον, πολλές συνήθεις επιχειρηματικές και ταξιδιωτικές δραστηριότητες -από τον ανεφοδιασμό των σούπερ-μάρκετ με προϊόντα που παράγονται στην Μεγάλη Βρετανία έως την διέλευση των συνόρων με ένα κατοικίδιο- θα υπόκεινται πλέον σε αυξημένο έλεγχο, που συνεπάγεται σημαντική γραφειοκρατία και καθυστερήσεις.
Το προσωπικό της Ε.Ε. επάνδρωσε τις νέες φυσικές τελωνειακές εγκαταστάσεις στα λιμάνια της Βόρειας Ιρλανδίας, προκαλώντας ταραχή στους συνδικαλιστές που επιμένουν ότι η Βόρεια Ιρλανδία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Βόρεια Ιρλανδία εντάσσεται αμήχανα σε έναν κόσμο μετά το Brexit, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την δυνατότητα αποδέσμευσης από την Ευρώπη και σχετικά με το πόσο καιρό το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί στην πραγματικότητα να παραμείνει ενωμένο.
Photo credits: Getty Images
