Το πανεπιστήμιο της Αμβέρσας φέρνει στο φως έρευνα που αποδεικνύει ότι τα χάρτινα καλαμάκια όχι μόνο είναι χειρότερα για το περιβάλλον αλλά κάνουν κακό και στην υγεία μας.

Σύμφωνα με έρευνα Βέλγων επιστημόνων τα λεγόμενα οικολογικά καλαμάκια δεν είναι καθόλου αθώα. Περιέχουν ανθεκτικές χημικές ουσίες οι οποίες όχι μόνο επιβαρύνουν σημαντικά τα οικοσυστήματα αλλά είναι και επικίνδυνες για την υγεία των καταναλωτών.

«Παντοτινά χημικά». Έτσι αποκαλούνται τα PFAS, ή πολυ – και υπερφθοροαλκυλικές ουσίες που βρέθηκαν να περιέχονται στα χάρτινα καλαμάκια. Και ονομάζονται «παντοτινά», καθώς δεν διασπώνται, αλλά αντίθετα συχνά μεγενθύνονται όταν εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα ή στο περιβάλλον.

Τα τελευταία χρόνια οι επιστημονικοί οργανισμοί για την ασφάλεια των τροφίμων διεξάγουν έρευνες για αυτά, καθώς τα έχουν συνδέσει με δεκάδες σοβαρά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων τον καρκίνο.

Σε ό,τι αφορά τα χάρτινα καλαμάκια, την αποκάλυψη για την παρουσία PFAS έκανε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Food Additives and Contaminants journal. Οι ερευνητές εξέτασαν 39 μάρκες από καλαμάκια που προμηθεύτηκαν από σούπερ μάρκετ, αλυσίδες παιχνιδιών, ταχυφαγεία κ.α. στο Βέλγιο.

Τα καλαμάκια που εξέτασαν ήταν κατασκευασμένα από χαρτί, μπαμπού, τζάμι, ανοξείδωτο ατσάλι ή πλαστικό και η μελέτη βρήκε ότι το 69% περιείχε PFAS. «Πρωταθλητές» βγήκαν τα χάρτινα καλαμάκια με το 90% να περιέχει τα «παντοτινά χημικά», ακολούθησαν με 80% αυτά από μπαμπού, 75% τα πλαστικά και 40% τα γυάλινα. Το πιο κοινό PFAS που βρέθηκε ήταν το περφλοροκτανικό οξύ (PFOA).

«Τα καλαμάκια που κατασκευάζονται από φυτικά υλικά, όπως το χαρτί και το μπαμπού, συχνά διαφημίζονται ως πιο βιώσιμα και οικολογικά από τα πλαστικά. Παρόλα αυτά η παρουσία των PFAS σε αυτά τα καλαμάκια σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητα αλήθεια το παραπάνω», σημείωσε ο συντάκτης της μελέτης, Τίμο Γκρόφεν.

Η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τέτοιων χημικών δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας. Ωστόσο, όταν μεγαλώνει η ποσότητα μεγαλώνει και η έκθεση. Ή, καλύτερα, γίνεται εφιαλτική, καθώς όπως φαίνεται, η συσσώρευση των χημικών ουσιών αυτών στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει από αλλαγές στα ηπατικά ένζυμα, αυξημένη αρτηριακή πίεση και ορισμένους καρκίνους, σύμφωνα με το CDC (αν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον άνθρωπο δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές, επειδή έχουν διεξαχθεί μόνο μελέτες σε ζώα με μεγαλύτερες συγκεντρώσεις PFAS).

Μελέτες σε ζώα υποδεικνύουν ότι πιο σημαντικές ποσότητες PFAS στο σώμα μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη των παιδιών, καθώς και να βλάψουν το ήπαρ και το ανοσοποιητικό σύστημα, σύμφωνα με το CDC, ενώ είναι ύποπτες για καρκινογενέσεις. Επιπλέον, έχουν αρνητικές επιδράσεις στο οικοσύστημα, καθώς δεν διαλύονται ποτέ.

Ο καθηγητής αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαϊδης, επιβεβαιώνει τα παραπάνω, εξηγώντας ότι οι ουσίες αυτές μεταναστεύουν από το υλικό στο τρόφιμο, αν και επισημαίνει ότι στα καλαμάκια, οι ποσότητες αυτές είναι απειροελάχιστες. Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο καθηγητής υπογράμμισε ότι θα πρέπει να θυμόμαστε πως καθημερινά χρησιμοποιούμε πολλά χημικά προϊόντα.

«Ζούμε πρακτικά σε ένα χημικό κόσμο επομένως η έκθεση σε χημικά είναι μια πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. Και φυσικά αυτό είναι αντικείμενο μελέτης πάρα πολλών ομάδων διαχρονικά και έχει μπει στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν είναι τόσο μεγάλη η επικινδυνότητα από τη χρήση τους για 10 λεπτά ή για 20 λεπτά».