Δεν είχαν περάσει ούτε δύο ημέρες από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς κατά των αμάχων Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου. Όταν κάποιοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι κλήθηκαν να κάνουν σχόλιο για τον Γιαχία Σινουάρ, τον επικεφαλής της Χαμάς στην περιοχή της Γάζας, τον χαρακτήρισαν με δύο πολύ δημοφιλείς αγγλικές λέξεις: «walking dead». Είχαν προδιαγράψει ότι σε λίγες ημέρες ο Σινουάρ θα ήταν νεκρός.
Σήμερα, πάνω από επτά μήνες μετά την επίθεση και δεκάδες επιθέσεις από τον ισραηλινό στρατό σε διάφορα μέρη της Γάζας, ο Σινουάρ όχι μόνο ζει και βασιλεύει, αλλά – σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές – έχει αυξήσει τη δύναμη και την επιρροή του στην Παλαιστίνη. Μπορεί να είναι ο υπ’ αριθμόν 1 στόχος του Ισραήλ, ωστόσο αυτό δεν εμποδίζει τους διαπραγματευτές της χώρας να συνδιαλλέγονται μαζί του, έστω και μέσω αντιπροσώπων, στις συνεχιζόμενες συναντήσεις στο Κάιρο.
Είτε αρέσει σε κάποιους, είτε όχι, ο Σινουάρ έχει αναδείξει τις διοικητικές του ικανότητες, αλλά και τις διαπραγματευτικές του. Με στόχο που είναι πια σαφής: Να παρατείνει τόσο πολύ τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, ώστε να αποδομήσει εντελώς τον Νετανιάχου και την κυβέρνησή του απ’ όλα τα στηρίγματά τους.
Ενώ οι συνομιλίες συνεχίζονται στην Αίγυπτο και το Κατάρ, είναι ο Σινγουάρ – που πιστεύεται ότι κρύβεται σε ένα δίκτυο τούνελ κάτω από τη Γάζα – του οποίου η συναίνεση απαιτείται από τους διαπραγματευτές της Χαμάς προτού συμφωνήσουν σε οποιεσδήποτε παραχωρήσεις, σύμφωνα με ορισμένους από αυτούς τους αξιωματούχους. Κι όλα αυτά, ενώ εξακολουθεί να κρύβεται στο περιβόητο πια δίκτυο από υπόγειες σήραγγες στη Γάζα.
Πανίσχυρος ο Σινουάρ στη Γάζα
Οι Παλαιστίνιοι διαπραγματευτές το λένε πια καθαρά: δεν υπάρχει καμία απόφαση που να μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του Σινουάρ, τον οποίο θεωρούν πανίσχυρο πρόσωπο. Αυτό έχει συντείνει στην παράταση των διαπραγματεύσεων. Οτιδήποτε καινούργιο πέφτει στο τραπέζι πρέπει να «μεταβιβαστεί» στον Σινουάρ, και λόγω της δύσκολης επικοινωνίας μαζί του μπορεί να περάσουν και δύο ημέρες πριν λάβουν απάντηση.
O Σινουάρ δεν έχει μιλήσει πολύ από την έναρξη του πολέμου, από τον Οκτώβριο και μετά. Περισσότερο προβάλλεται ο Ισμαήλ Χανίγιε, ο ηγέτης της Χαμάς, που βρίσκεται βέβαια στο Κατάρ. Μιλάει μέσω αντιπροσώπων και σύμφωνα μ’ αυτούς που τον γνωρίζουν, έχει ξεκάθαρη στρατηγική. Αυτός ήταν που σχεδίασε τις βάναυσες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών αμάχων τον Οκτώβριο, και γνώριζε ότι η αντίδραση του Ισραήλ θα ήταν εξίσου άγρια, αν όχι περισσότερο. Αλλά στον υπολογισμό του, οι θάνατοι πολλών Παλαιστινίων αμάχων θα μπορούσαν να ήταν το απαραίτητο κόστος για την ανατροπή του status quo με το Ισραήλ.
Γεννημένος στη Γάζα το 1962, σε μια οικογένεια προσφύγων, ο Σινουάρ εντάχθηκε στη Χαμάς τη δεκαετία του 1980. Αργότερα φυλακίστηκε για δολοφονία Παλαιστινίων τους οποίους κατηγόρησε για αποστασία ή συνεργασία με το Ισραήλ, σύμφωνα με τα αρχεία του ισραηλινού δικαστηρίου από το 1989. Πέρασε περισσότερες από δύο δεκαετίες στην ισραηλινή κράτηση πριν αποφυλακιστεί το 2011, μαζί με περισσότερους από 1.000 άλλους Παλαιστίνιους, σε αντάλλαγμα για έναν Ισραηλινό στρατιώτη που αιχμαλωτίστηκε από τη Χαμάς. Έξι χρόνια αργότερα, εξελέγη αρχηγός της Χαμάς στη Γάζα.
Ενώ βρισκόταν στις ισραηλινές φυλακές, ο Σινγουάρ έμαθε εβραϊκά και προσπάθησε να κατανοήσει την ισραηλινή κουλτούρα και κοινωνία. Το βεβαιώνουν πολλοί συγκρατούμενοί του τότε, ότι επεδίωκε να μιλήσει με Εβραίους και να διαβάσει βιβλία. Φαίνεται τώρα να χρησιμοποιεί αυτή τη γνώση για να σπείρει διχασμούς στην ισραηλινή κοινωνία και να αυξήσει την πίεση στον Νετανιάχου
Κάποιοι Ισραηλινοί, ολοένα και περισσότεροι πια, θέλουν να απελευθερωθούν οι εναπομείναντες όμηροι, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα συμφωνήσουν με τα αιτήματα της Χαμάς για μόνιμη εκεχειρία. Κάτι τέτοιο θα κρατούσε τον Σινουάρ στην εξουσία. Όμως ο Νετανιάχου είναι απρόθυμος να συμφωνήσει να τερματιστεί ο πόλεμος, εν μέρει λόγω της πίεσης ορισμένων από τους δεξιούς συμμάχους του, οι οποίοι απείλησαν να παραιτηθούν αν ο πόλεμος ολοκληρωθεί με τη Χαμάς ακόμα να υφίσταται. Ενώ ο ίδιος ο Νετανιάχου είχε υποσχεθεί την πλήρη διάλυσή της.
Ο Νετανιάχου έχει κατηγορηθεί ότι δίνει αυτή τη μάχη στη Γάζα για προσωπικό όφελος, για να παραμείνει στην εξουσία. Το ίδιο έχει και ο Σινουάρ. Η στρατηγική του είναι να συνεχίσει τον πόλεμο για όσο χρόνο χρειάζεται για να θρυμματίσει τη διεθνή φήμη του Ισραήλ και να βλάψει τη σχέση του με τον πρωταρχικό του σύμμαχο, τις ΗΠΑ.
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις για να αποφύγει την έναρξη επιχείρησης στη Ράφα, ακόμα και από τις ΗΠΑ. Στα αμερικανικά πανεπιστήμια υπάρχει ρεύμα συμπαράστασης υπέρ των Παλαιστινίων. Για να ρίξει ακόμα περισσότερο αλάτι στην πληγή, η Χαμάς εκτόξευσε ρουκέτες από τη Ράφα προς ένα κοντινό συνοριακό πέρασμα, σκοτώνοντας τέσσερις Ισραηλινούς στρατιώτες. Την επόμενη ημέρα το Ισραήλ ξεκίνησε μια επιχείρηση στις παρυφές της Ράφα.
Τότε ακριβώς ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έκανε την πιο έντονη κριτική του στην ισραηλινή πολιτική από την έναρξη του πολέμου. Είπε ότι θα σταματούσε ορισμένες μελλοντικές αποστολές όπλων αν ο ισραηλινός στρατός ξεκινούσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στον αστικό πυρήνα της πόλης.
Αν υπάρχει κριτική για τις κινήσεις του Σινουάρ, αυτή εντοπίζεται στο ότι αποφασίζει μόνος του και δείχνει να περιφρονεί όποιο στέλεχος της Χαμάς βρίσκεται μακριά από τη Γάζα. Φέρεται να λαμβάνει αποφάσεις μαζί με τον αδελφό του Μοχάμεντ Σινουάρ, ανώτερο στρατιωτικό ηγέτη της Χαμάς, και ότι σε όλη τη διάρκεια του πολέμου είχε μερικές φορές διαφωνήσει με τους ηγέτες της Χαμάς έξω από τη Γάζα.
Αυτό που προεξοφλούν οι περισσότεροι είναι ότι το Ισραήλ, ό,τι κι αν γίνει, ακόμα κι αν υπάρξει εκεχειρία, δεν θα σταματήσει να ψάχνει τον Σινουάρ. Και κάποια στιγμή θα τον βρει και θα τον εξοντώσει. Με αυτό φαίνεται συμβιβασμένος και ο ίδιος. Γι’ αυτό επιδιώκει κάτι πολύ μεγαλύτερο από τη δική του επιβίωση.
Όλα τα παραπάνω βέβαια ίσως και να είναι παντελώς άτοπα από τη στιγμή που το Ισραήλ, τόσο σε επίπεδο Νετανιάχου όσο και σε επίπεδο πολιτών, έχει ασπαστεί πλήρως το δόγμα «Αφανίστε τους Παλαιστινίους και θα λέμε πως είναι όλοι Χαμάς» και διαπράττεται καθημερινά ένα επεισόδιο γενοκτονίας των Παλαιστινίων.
** Με πληροφορίες από New York Times.
** Photo credits: Ahmed Zakot/SOPA Images/LightRocket via Getty Images/Ideal Images
