Σε απόσταση περίπου 14 χιλιομέτρων από το ιστορικό κέντρο της Βιέννης, βρίσκεται εδώ και καιρό το Ζέεστατ Άσπερν, ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικής βιώσιμης ανάπτυξης στην Ευρώπη.

To Ζέεστατ Άσπερν έχει σχεδιαστεί ως μια πρότυπη οικολογική συνοικία 45.000 κατοίκων, με φιλικά προς το περιβάλλον κτίρια, πράσινη ενέργεια και ηλεκτροκίνητες μετακινήσεις.

Χτίζεται στο χώρο του παλιού αεροδρομίου της Βιέννης, που εξυπηρετούσε την πολιτική και στρατιωτική αεροπορία για περισσότερα από 50 χρόνια.

Παρέμενε ουσιαστικά αναξιοποίητο αφότου έκλεισε το 1977, όταν αντικαταστάθηκε από το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βιέννης, σε μια περίοδο που ο αριθμός των κατοίκων της αυστριακής πρωτεύουσας άγγιζε μεταπολεμικό χαμηλό.

Έκτοτε ωστόσο άλλαξαν πολλά. Από τις μεγαλύτερες και ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις πλέον στην ΕΕ, σήμερα έχει 2 εκατομμύρια κατοίκους. Μέχρι το 2030 αναμένεται να προστεθούν άλλοι 200.000.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ένα ντόμινο πιέσεων: από τη στέγαση και υποδομές, έως τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Πρόκειται για μια τεράστια πρόκληση για τη Βιέννη, που τα τέσσερα από τα τελευταία πέντε χρόνια κατείχε τα πρωτεία στην ετήσια κατάταξη του Economist για τις πιο βιώσιμες πόλεις του κόσμου.

Μια από τις λύσεις αποτελεί το Ζέεστατ Άσπερν. Ουσιαστικά μια μικρή πόλη μέσα στη μεγαλούπολη, ως μετεξέλιξή της.

Αν και διαφέρουν σε πολλά ως προς την αστική ανάπτυξη, υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής: η παροχή κοινωνικής στέγασης.

Χτίζοντας το μέλλον

Τα σχέδια για το βιεννέζικο «προάστιο του μέλλοντος» άρχισαν να καταστρώνονται από το 2004.

Η κατασκευή του ξεκίνησε μόλις τρία χρόνια αργότερα. Σήμερα βρίσκεται στα μισά.

Αν και δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το 2030, ο πληθυσμός που μετεγκαθίσταται στο Ζέεστατ Άσπερν αυξάνεται συν τω χρόνω.

Στο κέντρο της πρότυπης συνοικίας δεν βρίσκεται κάποια πλατεία, μια αγορά ή ένα καζίνο, αλλά μια τεχνητή λίμνη.

Φτιάχτηκε από το πουθενά στον χώρο του παλιού αεροδρομίου.

Με έκταση όσο 76 γήπεδα ποδοσφαίρου και βάθος έως δέκα μέτρα, έχει τη δική της κυκλική οικονομία.

Τα υλικά από την εκσκαφή για την κατασκευή της ανακυκλώνονται επιτόπου, στα εργοτάξια, σε οικοδομικό υλικό.

Η ποσότητα που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα φτάνει το ένα εκατομμύριο τόνους.

Η πρακτική μειώνει σημαντικά το κόστος, αλλά και τις εκπομπές ρύπων λόγω κατασκευών.

Είναι ένα από τα περιβαλλοντικά μοτίβα που δοκιμάζονται στο Ζέεστατ, η ονομασία του οποίου αποτυπώνει αυτό που είναι στην πραγματικότητα: μια παραλίμνια πόλη.

Στόχος είναι να είναι κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2040, χάρη κυρίως σε κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, στη μέγιστη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ηλεκτροκίνηση.

Οι περισσότερες στέγες στο Ζέεστατ είναι «σπαρμένες» με φωτοβολταϊκά.

Τα κτίρια είναι κατασκευασμένα κυρίως από βιώσιμα υλικά, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα το «HoHo», το δεύτερο ψηλότερο ξύλινο κτίριο στον κόσμο.

Ο σχεδιασμός για τις μετακινήσεις είναι 40% με δημόσια συγκοινωνία, 40% πεζή ή με ποδήλατα και μόλις 20% με ηλεκτροκίνητα ΙΧ.

Όχι τυχαία υπάρχουν λίγες θέσεις στάθμευσης και το όριο ταχύτητας σε όλους τους δρόμους είναι 30 χλμ/ώρα.

Στον αντίποδα υπάρχουν γραμμές λεωφορείων, η υπηρεσία WienMobil Hüpfer -για δωρεάν μετακινήσεις με ηλεκτροκίνητο βανάκι- και η γραμμή 2 μετρό που φτάνει μέσα σε 15 λεπτά στο κέντρο της Βιέννης.

Μέχρι το 2025, δε, προγραμματίζεται και σύνδεση με το δίκτυο τραμ της αυστριακής πρωτεύουσας.