Ο αρχαίος τραγικός ποιητής, Αισχύλος, είχε πει κάποτε το γνωμικό «Τύμμα τύμματι τίσαι», δηλαδή «την πληγή με πληγή την πληρώνεις». Κι αυτό είναι κάτι που συμμερίζεται όλος ο κόσμος, πόσω δε μάλλον οι καλλιτέχνες της pop μουσικής. Ένας μεγάλος διάλογος έχει ανοίξει τις τελευταίες ημέρες για το revenge music, ένα φαινόμενο που σε καμία περίπτωση δεν είναι φρέσκο. Το revenge music είναι η μουσική που αποδομεί έναν ή μία πρώην. Κι αν νομίζει κάποιος πως η Shakira και η Miley Cyrus έχουν την πρωτοκαθεδρία σε αυτό, πλανάται πλάνην οικτρά, μιας και το ρεύμα αυτό έχει ξεκινήσει από παλιά.
Σαφέστατα το φαινόμενο αυτό ήρθε ξανά στο προσκήνιο από τον χωρισμό της Shakira και του Gerard Pique, που κρεμάστηκε στα μανταλάκια. Το πρώην ζευγάρι έδινε συνεχώς τροφή για τα δημοσίευματα, χωρίς να υπολογίζουν πως πίσω από αυτούς βρίσκονται και δύο παιδιά. Το δημόσιο ξεκατίνιασμα φούντωσε μετά την κυκλοφορία του τραγουδιού της Κολομβιανής σταρ, BZRP Music Sessions #53, που εκδήλωσε τη στεναχώρια και την απογοήτευση της.
Διότι μπορεί οι στίχοι να δείχνουν ανωτερότητα και ταυτόχρονα ένα δριμύ κατηγορώ στον Pique, ωστόσο όλοι καταλαβαίνουμε πως πίσω από αυτούς βρίσκεται μια βαθιά πληγωμένη ψυχή. Μια ψυχή βέβαια που είδε την περιουσία της να εκτοξεύεται. Άλλο αυτό. Το τραγούδι έχει περισσότερες από 240 εκατομμύρια προβολές και η Shakira βιώνει πλέον ένα αρκετά μεγάλο κύμα στήριξης του κόσμου.
«Πολλή ώρα στο γυμναστήριο, αλλά ίσως και να ασκήσεις και το μυαλό σου λίγο επίσης», λέει εκτός των άλλων στο τραγούδι της η Shakira, όπως και «εγώ αξίζω δύο 22άρες, αντάλλαξες μία Ferrari με ένα Twingo, αντάλλαξες ένα Rolex με ένα Casio». Το γεγονός, βέβαια, ότι συγκρίνει μια γυναίκα με αντικείμενα, το αφήνουμε στην κρίση των φεμινιστριών, που σπαταλούν πολύ σάλιο για να κατηγορούν τους άνδρες που πολλάκις επιδίδονται σε αυτό.
Για να πούμε την αλήθεια, όμως, το τραγούδι προκάλεσε την έκπληξη του κόσμου, αλλά η μεγαλύτερη έκπληξη ήρθε από τη Miley Cyrus, η οποία από το πουθενά έβγαλε τραγούδι για τον πρώην της, Liam Hemsworth. Κι αν σε εμάς το «Flowers» έπεσε σαν βόμβα εν αιθρία στα κεφάλια μας, φανταστείτε για τον ηθοποιό που έχουν χωρίσει από το 2019. Το «περσινά ξινά σταφύλια» ταιριάζει γάντι σε αυτή την περίπτωση. Το τραγούδι είναι ένας ύμνος για το self-love, ναι, τύπου δεν μας νοιάζει για το τι λένε οι άλλοι, αλλά και ένα τραγούδι (που κυκλοφόρησε μία ημέρα πριν τα γενέθλια του Liam) που σκοπό είχε να αποδομήσει τον πρώην σύντροφό της.
«Μπορώ να μου αγοράσω εγώ λουλούδια, να γράψω εγώ το όνομά μου στην άμμο, να μιλάω με μένα για ώρες, να πω πράγματα που δεν κατανοείς, μπορώ να με πάω για χορό, να μου κρατάω το χέρι, ναι, μπορώ να με αγαπώ καλύτερα από σένα», τραγουδά εκτός των άλλων, σε ένα βίντεο κλιπ που έχει γυριστεί σε ένα διαμέρισμα όπου ο Liam λέγεται πως την απάτησε εκεί 14 φορές.
Για του λόγου το αληθές, ένα βίντεο στο Tik Tok αναλύει μία προς μία τις κινήσεις της Cyrus στο βίντεο κλιπ, που μεταφράζονται ως σπόντες στον Liam. Σε αντίθεση με τον Pique, που χλεύασε το τραγούδι της Shakira, ο ηθοποιός δεν έχει πάρει θέση και μάλλον ούτε πρόκειται.
Αν αφήσουμε στην άκρη τη σημασία του τραγουδιού, το μήνυμα που στέλνει η Miley στους ανθρώπους είναι εξαιρετικό. Λέει να μην προσκολλάμε σε άλλους για να νιώσουμε πλήρεις και δεν χρειάζεται να αγαπήσουν άλλοι εμάς για να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Αλλά, δυστυχώς, είναι ένα revenge song αχρείαστο.
Διότι για να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη, ποιος ξέρει πραγματικά τι γίνεται σε ένα ζευγάρι; Ο Liam βγαίνει ένας κακός σύντροφος, αλλά αν κι εκείνος μιλήσει δημόσια για τη Miley δίνοντας τη δική του εκδοχή, μετά ποιος θα έχει το δίκιο; Ένα νόμισμα έχει δύο όψεις, αλλά συνεχώς το ξεχνάμε.
Αυτή, όμως, που ξεκίνησε ένα ρεύμα, ήταν η Taylor Swift. Το άλμπουμ της «Midnights», που έσπασε όλα τα ρεκόρ, είχε ξεκάθαρες αναφορές στην σχέση της με τον Jake Gyllenhaal, 11 χρονάκια πριν. Η σχέση τους κράτησε περίπου ένα χρόνο, αλλά φαίνεται πως τη σημάδεψε. Ορισμένοι κάνουν λόγο πως υπάρχουν και στίχοι που δείχνουν τον John Mayer, με τον οποίο είχε σχέση το 2009, όταν εκείνη ήταν 19. Άσχετα, βέβαια, αν πριν το άλμπουμ αυτό έβγαλε το τραγούδι «I knew you were trouble» που φωτογράφιζε τον Harry Styles. Είναι σύνηθες φαινόμενο η τραγουδίστρια να αναφέρεται στις σχέσεις με τραγούδια, ρίχνοντας το βάρος της ευθύνης μόνο σε εκείνους.
Στο μεταξύ, και η Beyonce είχε περάσει δημόσιο μήνυμα μέσω τραγουδιού της, από το άλμπουμ «Lemonade», επιβεβαιώνοντας τις φήμες για απιστία του Jay-Z, που μέχρι εκείνη τη δεδομένη στιγμή ήταν απλά ψίθυροι για κρίση στη σχέση τους. Η τραγουδίστρια, βέβαια, του έδωσε συγχωροχάρτι, αλλά και πάλι ήταν σαν να μίλησε ανοιχτά για τον ράπερ.
Το ουσιαστικό πρόβλημα του revenge music
Το πρόβλημα με ένα revenge song είναι πως ακούγεται η μία πλευρά μιας τελειωμένης σχέσης. Δίνεται το βήμα στις τραγουδίστριες να μιλήσουν μέσω ενός τραγουδιού, σε αντίθεση με τους ηθοποιούς που όχι μόνο δεν θα θέλουν να αναφερθούν δημόσια, αλλά δεν μπορούν και να το κάνουν κιόλας. Ένας χωρισμός είναι ένα μικρό πένθος, ναι, αλλά η αποδόμηση ενός ανθρώπου σε δημόσιο επίπεδο, είναι μια μορφή εκδίκησης και μάλιστα κακής.
Αναφέρονται στις ανθρώπινες σχέσεις κουνώντας το δάχτυλο, όταν και οι ίδιες έχουν συμπεριφερθεί το ίδιο άσχημα. Αλλά όταν το κάνουμε εμείς δεν είναι λάθος, όταν μας το κάνουν αναβλύζει η οργή. Η Shakira, για παράδειγμα, πληγώθηκε και θέλησε να ρεζιλέψει τον Pique για την απιστία του, αλλά ξεχνάει πως και η ίδια όταν σύναψε σχέση μαζί του είχε δεσμό με τον μάνατζερ της. Εν ολίγοις, τον κατηγορεί που έβαλε τρίτο πρόσωπο στην οικογένειά τους, όταν κάποτε ο Pique ήταν το τρίτο πρόσωπο στη σχέση της.
Αντίστοιχα και η Miley Cyrus. Έχει απατήσει τους πρώην της, αλλά και τον Liam το 2012, τον οποίο και έβαλε στο στόχαστρο τρία χρόνια μετά. Προφανώς και υπάρχει ο απώτερος σκοπός, για τη δημοσιότητα και τα κέρδη, αλλά το revenge music χρειάζεται να το δούμε σφαιρικά και να μην το περνάμε ελαφρά τη καρδία.
