Παρά τις ενθαρρυντικές ενδείξεις πως η ενισχυτική δόση των εμβολίων προσφέρει μεγαλύτερη θωράκιση απέναντι στη μετάλλαξη Όμικρον, ευρήματα από έρευνες που έγιναν τις τελευταίες εβδομάδες, δείχνουν ότι η μετάλλαξη είναι είναι ανθεκτική, πλήρως ή εν μέρει, σε όλες τις υπάρχουσες θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων.
Το επιστημονικό περιοδικό Nature δημοσιεύει τα στοιχεία που έχουν οι επιστήμονες σχετικά με την δράση της Όμικρον όταν χορηγούνται μονοκλωνικά αντισώματα στον οργανισμό μέσω των εμβολίων και αυτά αποτυπώνουν μια αποδυναμωμένη αποτελεσματικότητα, απείρως μικρότερη σε σχέση με το αρχικό στέλεχος του Covid-19 ή την μετάλλαξη Δέλτα. Τα αντισώματα αυτά είναι τεχνητές απομιμήσεις φυσικών αντισωμάτων και προορίζονται συνήθως για ασθενείς υψηλού κινδύνου για βαριά Covid-19.
Κάτι τέτοιο σημαίνει πως οι βαριές περιπτώσεις, όπου χορηγούνται δηλαδή τα μονοκλωνικά, θα αυξηθούν αρκετά τις επόμενες εβδομάδες, στις οποίες αναμένεται να υπάρξει η μεγάλη έξαρση της Όμικρον.
Η αμερικανική Regeneron, εταιρεία που παράγει μονοκλωνικά, ανακοίνωσε πως τα παράγωγα της δεν έχουν μεγάλη απόκριση απέναντι στη μετάλλαξη Όμικρον, όπως είχαν απέναντι στη Δέλτα. Μέχρι στιγμής μόνο το sotrovimab της Vir Biotechnology και της GSK, και το DXP-604 των BeiGene και Singlomics που περνάει από κλινική δοκιμή στην Κίνα, έχουν σχετικά ικανοποιητικά ποσοστά αποτελεσματικότητας.
Οι αμερικανικές αρχές έχουν θέσει σε προτεραιότητα το sotrovimab για να το αναπτύξουν σε μεγαλύτερες ποσότητες και να το διανείμουν σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, ανάλογα με τον αριθμό λοιμώξεων και νοσηλειών από Όμικρον. Ακόμα κι αυτό όμως, απαιτεί τριπλάσια δοσολογία για να μειώσει κατά 50% τον πολλαπλασιασμό της Όμικρον στο σώμα του ασθενούς. Η σχετική ανθεκτικότητα του συγκεκριμένου μονοκλωνικού αντισώματος, σύμφωνα με τον ιολόγο Στούαρτ Τέρβιλ του Ινστιτούτου Κίρμπι του Σίδνεϊ, πιθανώς οφείλεται στο ότι το sotrovimab στοχεύει σε ένα τμήμα της πρωτεΐνης ακίδας που παραμένει αμετάβλητο σε πολλές παραλλαγές του ιού.
Ζωτικής σημασίας η γρήγορη ανίχνευση της Όμικρον
Σε όλες τις βαριές περιπτώσεις χορηγούνται είτε ένα μονοκλωνικό αντίσωμα είτε ένα μείγμα από πολλά μονοκλωνικά. Τα αντισώματα αυτά προσδένονται στην πρωτεϊνική ακίδα του κορωνοϊού και μειώνουν κατά 85% την πιθανότητα βαριάς νόσησης. Στην περίπτωση όμως της Όμικρον, η ακίδα αυτή έχει 32 μεταλλάξεις πάνω της, γεγονός που δυσχεραίνει τη δράση των αντισωμάτων σε βαθμό μεγαλύτερο απ΄αυτόν που περίμεναν οι επιστήμονες. «Δεν περιμέναμε να δούμε τέτοια αλλαγή στην αποτελεσματικότητα των αντισωμάτων», δήλωσε ο ιολόγος Ολιβιέ Σβαρτς του Ινστιτούτου Παστέρ στο Παρίσι.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν πάντως τις μελέτες πάνω στα υπάρχοντα μονοκλωνικά, θέλοντας να επιβεβαιώσουν ότι είναι όντως μη αποτελεσματικά απέναντι στην Όμικρον. «Αν η Όμικρον ‘δαγκώνει’ τόσο σκληρά, θα είναι συνταγή καταστροφής» δήλωσε ο Τέρβιλ.
Η ελπίδα βρίσκεται πλέον στα αντιικά χάπια της Pfizer (Paxlovid, ένας συνδυασμός των nirmatrelvir και ritonavir) και της Merck (molnupiravir), τα οποία είναι πολύ φθηνότερα από τα μονοκλωνικά αντισώματα, αναμένεται να είναι αρκετά αποτελεσματικά κατά της Όμικρον, καθώς έχουν διαφορετικό μηχανισμό δράσης. Ειδικά το Paxlovid, με βάση την ανακοίνωση της Pfizer στις 14 Δεκεμβρίου, έχει αποτελεσματικότητα 89% στην αποτροπή της νοσηλείας και του θανάτου στους ασθενείς υψηλού κινδύνου, αρκεί η χορήγηση της θεραπείας να γίνει λίγο μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Σε όλη αυτή τη διαδικασία, καθίσταται εξαιρετικά καίριο να γίνεται τάχιστα η ανίχνευση του ιού σε κάθε ασθενή και αν πρόκειται για Δέλτα ή Όμικρον, ώστε να αρχίσει άμεσα η κατάλληλη θεραπεία. Αν όμως οι γιατροί δεν έχουν τη δυνατότητα για ένα γρήγορο τεστ ανίχνευσης της παραλλαγής, τότε θα πάνε στα τυφλά και αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο.
