Σε τιμές υψηλού ρεκόρ βρίσκεται πλέον το πετρέλαιο, με το βαρέλι να έχει πιάσει ήδη τα 111 δολάρια και οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 150 δολάρια ανά βαρέλι. Αν σκεφτεί κανείς ότι δύο χρόνια πριν, στις 10 Φεβρουαρίου του 2020 για την ακρίβεια, το βαρέλι στο Brent είχε πιάσει ιστορικό χαμηλό με 53 δολάρια το βαρέλι, αντιλαμβάνεται πώς έχει επηρεάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία τις τιμές στην ενέργεια.
Οι μετοχές στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια βρέθηκαν σε κατάσταση αναταραχής το πρωί της Τετάρτης, καθώς το Brent και το φυσικό αέριο είχαν μια πορεία τόσο ανοδική όσο ποτέ άλλοτε. Ο ευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 είχε μια πορεία rollercoaster ανάμεσα στο κέρδος και την απώλεια, η οποία ήρθε ως συνέχεια μιας κάθετης πτώσης την προηγούμενη ημέρα. Ο Hang Seng, δείκτης στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, είχε πτώση 1.8%, ενώ ο S&P 500 στη Wall Street είχε λογική άνοδο 0.8%, δεδομένου ότι η Αμερική έχει πλέον αυξημένη ζήτηση πετρελαίου. Το πετρέλαιο Brent έχει παρουσιάσει αύξηση 5.9% και είναι στα 111 δολάρια το βαρέλι.
Αυτή η άνοδος ήρθε μετά την ομιλία του Joe Biden στο πρώτο State of the Union, όπου ανακοίνωσε νέες κυρώσεις προς τη Ρωσία, με όλες πλέον τις τράπεζες της να βρίσκονται εκτός SWIFT.
Στο φυσικό αέριο, η Ευρώπη είδε μια αύξηση 50% με το ένα megawatt ανά ώρα να πιάνει τα 185 ευρώ και να καταλήγει στα 146 ευρώ στο κλείσιμο της χθεσινής μέρας. «Το ακατέργαστο Brent είναι ο μεγαλός δείκτης κινδύνου για τις αγορές μετοχικών κεφαλαίων. Αν ακολουθήσει βαλλιστική πορεία και ανέβει στα 150 δολάρια το βαρέλι, τότε η όποια οικονομική ανάπτυξη θα δεχτεί σφυροκόπημα», εξηγεί στους Financial Times ο Maarten Geerdink, επικεφαλής της NN Partners από την Ολλανδία στον τομέα των ευρωπαϊκών μετοχών.
Ο Ross Mayfield, αναλυτής επενδύσεων στην Baird, εξηγεί ότι μπορεί και να οδηγηθούμε σε κάτι θετικό, γιατί αυτή η αίσθηση κινδύνου από τον πόλεμο μπορεί «να βάλει την Federal Reserve και άλλες κεντρικές τράπεζες σε ένα μονοπάτι με πιο χαλαρές πολιτικές».
Πάντως, το ότι το Brent είχε αύξηση 15% από την ημέρα εισβολής του Putin, παρά το ότι 30 χώρες ανακοίνωσαν ότι θα απελευθερώσουν 60 εκατομμύρια βαρέλια από το απόθεμα τους, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Πρόκειται για μόλις την 4η συντονισμένη προσπάθεια του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) να αποσυμφορήσει το λεγόμενο gas pump με ένα μίνι άδειασμα των αποθεματικών του.
Ο Joe Biden βρίσκεται σε μεγάλη πίεση να αποκλείσει τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία, ενώ Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι, για πρώτη φορά μετά από χρόνια σε κοινή γραμμή, ζητούν να κοπεί κάθε εμπορική σχέση με το Κρεμλίνο ως προς την ενέργεια.
Τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ βρίσκονται σε σπηλιές στο Τέξας και δεν είναι άμεσα προσβάσιμα. Η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Jennifer Granholm, δήλωσε πως η Αμερική έχει ήδη διαθέσει 30 εκατομμύρια βαρέλια και θα κάνει raise σε αυτό.
«Η κατάσταση σε κάθε αγορά ενέργειας είναι πολύ σοβαρή και οι απαιτείται η πλήρης προσοχή μας. Η παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια είναι υπό απειλή και βάζει την παγκόσμια οικονομία σε ρίσκο σε μια εποχή εύθραυστης επανόδου», δήλωσε ο Fatih Birol, διευθυντής του IEA.
Τα 60 εκατομμύρια βαρέλια που ανακοινώθηκαν προς περαιτέρω διάθεση, αφορούν μόλις το 4% των αποθεματικών έκτακτης ανάγκης του IEA, που διαθέτει συνολικά 1.5 δισεκατομμύριο βαρέλια. Πρόκειται για μια ποσότητα που οι Ρώσοι χρειάζονται έξι ημέρες για να την παράγουν και 12 ημέρες για να την εξάγουν. Δεν είναι αρκετά, με λίγα λόγια. Ειδικά για την Ευρώπη που παίρνει το 1/3 του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία.
Όπως είχε πει ο Marx, η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα και στην προκειμένη περίπτωση βλέπουμε το έργο που είχε παιχτεί το 2014, αλλά σε ακόμα πιο ακραίες συνθήκες. Τότε, το βαρέλι του ακατέργαστου πετρελαίου είχε κάνει ιστορικό ρεκόρ, τον Ιούνιο του 2014 συγκεκριμένα. Το ίδιο είχε συμβεί και στον υπόλοιπο πλανήτη ένα μήνα μετά, τον Ιούλιο.
«Δε θα υποκριθώ πως αυτό δεν θα είναι επώδυνο. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε όλα τα εργαλεία και την εξουσία που έχουμε στη διάθεσή μας για να παρέχουμε μια ανακούφιση στην άνοδο των τιμών», είπε ο Biden, που μαζί με άλλους εταίρους στον ενεργειακό τομέα, θα συναντηθούμν στη συνάντηση της OPEC τον Απρίλιο, με την ελπίδα ως τότε να μην υπάρχει πόλεμος και να έχει επέλθει μια σταθεροποίηση.
Κάτι τέτοιο κρίνεται ως απίθανο, αν λάβει κανείς υπ΄όψιν την εκτίμηση της Morgan Stanley πως για τους επόμενους μήνες θα σημειώνεται διαρκώς αύξηση και θα κυριαρχεί στην ατμόσφαιρα ένα μεγάλο ρίσκο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τράπεζας, το βαρέλι θα σταματήσει κάπου στα 125 δολάρια, σε περίπτωση που δεν υπάρξουν νέες πολιτικές λιτότητας από τις αγορές ή έκτακτες συνθήκες όπως αυτές που φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Αυτός ο αποκλεισμός της Ρωσίας πάντως, θα πάρει χρόνο μέχρι να την πλήξει. Ρωσία και Κίνα έκαναν στις αρχές του μήνα μια σύμφωνια για 30 χρόνια, στα οποία θα παρέχει φυσικό αέριο η Ρωσία στην Κίνα μέσω ενός νέου αγωγού. Η αρχική συμφωνία ανάμεσα στην Gazprom και την κινέζικη CNPC αφορούσε 10 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ανά έτος και 30 δισεκατομμύρια μέχρι το 2025. Όμως μετά την συνάντηση Putin-Jinping στην Κίνα στην έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, η δέσμευση αυξήθηκε.
Οι κινεζικές εταιρείες μπορεί να βγουν ωφελημένες από τις κυρώσεις της Δύσης προς το ρωσικό πετρέλαιο και να μεγεθύνουν τον δεσμό τους που καθιστά τη Ρωσία τον τρίτο μεγαλύτερο πάροχο ακατέργαστου πετρελαίου από τη θάλασσα, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Ιράκ. Μόνο τον Ιανουάριο η Ρωσία εισήγαγε στην Κίνα 811.000 βαρέλια ανά ημέρα.
Όσο η Κίνα διατηρεί αυτό το ενεργειακό καθεστώς, η Ρωσία διατηρεί ακόμα ένα πάτημα για να συνεχίζει αυτόν τον παρανοϊκό πόλεμο. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Dmytro Kuleba, ζητά ένα συνολικό εμπάργκο προς τους Ρώσους. Η Δύση βρίσκεται σε αυτή τη διαδικασία, ενώ εταιρείες-κολοσσοί όπως η BP και η Shell, πουλάνε τα ποσοστά μετοχών τους σε εταιρείες που εδράζονται στη Ρωσία και επιχειρούν στην ενέργεια, με τη Rosneft PJSC να έχει δεχτεί μεγάλο πλήγμα.
«Η Κίνα δεν πρόκειται να σταματήσει να αγοράζει ακατέργαστο πετρέλαιο από τη Ρωσία για τις επιχειρησιακές της ανάγκες και το αποθεματικό της. Ακόμα κι αν επιβληθούν κυρώσεις, μπορεί να διευθετήσει το ζήτημα της πληρωμής με γουάν ή ρούβλια, όπως έχουμε δει να κάνει με το Ιράν και τη Βενεζουέλα. Οι αγοραστές που δεν έχουν διεθνή έκθεση, βρίσκουν τρόπο να δουλέψουν παρά τις κυρώσεις», εξήγησε ο Michal Meidan, διευθυντής του Ερευνητικού Προγράμματος Ενέργειας της Κίνας στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Σπουδών της Οξφόρδης.
Η Gazprom πάντως ανακοίνωσε ότι μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, ανταποκρινόμενη στα αιτήματα των πελατών της. Η Ρωσία εξάλλου προχώρησε σε μεγάλη αύξηση της παραγωγής της τον Φεβρουάριο με 42.23 εκατομμύρια τόνους σύμφωνα με τα στοιχεία του CDU-TEK, οργανισμού που υπάγεται στο υπουργείο Ενέργειας της χώρας. Αυτό σημαίνει 11.055 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα.
Ο OPEC (Οργανισμός Χωρών με Εξαγωγές Πετρελαίου) θα έχει έκτακτη συνεδρίαση σήμερα για να αποφασίσει το πώς θα κινηθεί η διαβούλευση που θα λάβει χώρα τον Απρίλιο. Μέχρι στιγμής, ο OPEC παραμένει στην δέσμευση που είχε κάνει πριν ένα χρόνο πως στο ξεκίνημα του 2022 θα προσθέτει 400.000 βαρέλια πετρελαίου στην αγορά κάθε μέρα.
