Περιεχόμενα
Σε μια περίοδο που φαινόταν το ζήτημα να έχει ατονίσει, πάντοτε ως προς το φαίνεσθαι, το δημοσίευμα των Times προχθές, ήρθε να το αναζωπυρώσει σε επίπεδο ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης, μιας και όλο αυτό το διάστημα της νηνεμίας, υπήρχαν συζητήσεις και κινήσεις πίεσης προς το Βρετανικό μουσείο για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Τώρα ή ποτέ. Αυτό φαίνεται να είναι το ζουμί της υπόθεσης, μιας και οι συμβαλλόμενες πλευρές είναι πιο κοντά από κάθε άλλη φορά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούν. Είναι όμως πιο κοντά από ποτέ στο να μπουν σε διαδικασία εξεύρεσης λύσης.
Στο πλαίσιο των πιέσεων, οι οποίες δεν είναι μόνο από την Ελλάδα προς το Βρετανικό Μουσείο, αλλά και από Βρετανούς, ο Λόρδος Frost, μέλος της Βουλής των Λόρδων στο Ηνωμένο Βασίλειο, έγραψε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Telegraph, όπου υποστηρίζει την επιστροφή στην Ελλάδα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, αναλύοντας και τα οφέλη μιας πολιτιστική εταιρικής σχέσης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βρετανία.
«Η Βρετανία θα πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα στην Ελλάδα»
Με αυτόν τον τίτλο ο Frost αποκαλύπτει ότι υπάρχει ένας κρυφός διάλογος της Ελλάδας με το Βρετανικό Μουσείο για να βρεθεί ένα πλαίσιο επιστροφής, χωρίς να είναι γνωστό αν το πλαίσιο θα είναι πρόσκαιρο, μόνιμο ή θα είναι μόνιμο με κάτι ως αντάλλαγμα.
Ο Frost κάνει πρώτα μια αναδρομή στην πορεία των ελγινείων μαρμάρων, χαρακτηρίζει ως νόμιμο ιδιοκτήτη το Μουσείο, αλλά αναγνωρίζει πως η Ελλάδα έχει νόμιμο δικαίωμα πάνω τους και φαίνεται να ενστερνίζεται διακριτικά την ανομία της αφαίρεσης τους από τον Έλγιν πριν 2 αιώνες.
«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι μια ειδική κατάσταση για την οποία θα πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε μια ειδική λύση. Οι ζωφόροι του Παρθενώνα αποτελούν μια από τις κορυφαίες εκφράσεις της αρχαίας ελληνικής, άρα και δυτικής, τέχνης. Δημιουργήθηκαν για ένα συγκεκριμένο κτίριο και ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό και θρησκευτικό πλαίσιο. Σε αντίθεση με πολλά αρχαία γλυπτά, γνωρίζουμε ακριβώς ποιο ήταν αυτό το πλαίσιο και τι επρόκειτο να σηματοδοτήσει το έργο τέχνης. Δεν πρόκειται για τυχαία εκθέματα του μουσείου. Για όσο διάστημα δεν τα βλέπουμε ως σύνολο, είναι λιγότερα από το άθροισμα των μερών τους».
«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι μέρος της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων»
Ο Λόρδος Frost, ένας από τους πρωτεργάτες του Brexit, έχει και δεσμούς με την Ελλάδα, μιας και διέμεινε για ένα μεγάλο διάστημα στην Κύπρο και έμαθε την ελληνική γλώσσα και αναγνωρίζει τις επιδράσεις αυτές στην οπτική του γύρω από τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Με χιούμορ υπερθεματίζει στο άρθρο του για την σημασία που έχουν τα μάρμαρα για την Ελλάδα, σε σχέση με την αξία τους για το Βρετανικό Μουσείο.
«Για εμάς, τα μάρμαρα είναι απλώς ένα, αν και πολύ σημαντικό, έκθεμα στα εθνικά μας μουσεία. Για την Ελλάδα, είναι μέρος της εθνικής της ταυτότητας και εθνική πολιτιστική υπόθεση. Δεν εννοώ ότι κάθε Έλληνας πολίτης ξυπνάει κάθε πρωί και αναρωτιέται “Πότε θα επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα;”, αλλά ότι ένα πολύ σημαντικό μέρος της σύγχρονης ελληνικής εθνικής ταυτότητας, το σύγχρονο ελληνικό κράτος, βασίζεται στη συνέχεια με την αρχαία Ελλάδα και την κληρονομιά της».
Ο Frost αναφέρει πως ο πρόεδρος του Μουσείου είναι σε μυστικές συζητήσεις με την ελληνική πλευρά, τονίζει πως το ζήτημα δεν πρέπει να πάρει πολιτικές προεκτάσεις, αλλά υποστηρίζει ότι πρέπει να βγουν όλα στο φως και να γίνουν δημόσιες και εν γνώσει όλων των εμπλεκόμενων πλευρών οι συνομιλίες.
«Η Ακρόπολη και τα κτήριά της είναι το πιο ορατό και συμβολικό μέρος αυτού του γεγονότος, οπότε καταλαβαίνω γιατί είναι τόσο σημαντικό για την Ελλάδα να φέρει αυτό το μέρος της διάσπαρτης κληρονομιάς της στο σπίτι της σήμερα. Καταλαβαίνω λοιπόν γιατί ο Osborne (σ.σ. πρόεδρος βρετανικού Μουσείου) προσπαθεί να βρει μια νέα διέξοδο. Αλλά, δεδομένου του πόσο πολιτικό είναι το θέμα, δεν νομίζω ότι είναι σωστό να αφήσουμε το θέμα εξ ολοκλήρου σε αυτόν και το μουσείο, και ακόμη λιγότερο ότι οι συζητήσεις τους δεν θα πρέπει να είναι “μυστικές”».
Παρέμβαση της κυβέρνησης ζητά ο Frost – Ο τριπλός άξονας συνεργασίας μετά την επιστροφή των μαρμάρων
Αν και δεν θέλει να αναχθεί σε μείζον πολιτικό θέμα, ο Frost προτείνει η κυβέρνηση Sunak να προσφέρει εφάπαξ την επιστροφή των μαρμάρων στην Ελλάδα και να την θέσει ως το ξεκίνημα μιας αγγλοελληνικής εταιρικής σχέσης. Επισημαίνει πάντως, ότι θα πρόκειται για μια συμφωνία εσαεί δανεισμού, την οποία πρέπει το Μουσείο να επικυρώσει.
«Ωστόσο, το μουσείο μπορεί να συμφωνήσει μια συμφωνία δανεισμού. Οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία αποδεκτή από τους Έλληνες θα πρέπει να είναι πολύ εκτεταμένη – και το κατά πόσον οι όροι της θα είναι αποδεκτοί από εμάς είναι ένα ζήτημα εθνικού συμφέροντος και για αυτή τη χώρα. Επομένως, η κυβέρνηση πρέπει να εμπλακεί. Η άποψή μου είναι ότι ήρθε η ώρα για μια μεγάλη χειρονομία. Μόνο η κυβέρνηση μπορεί να την κάνει. Είναι να προσφέρει την επιστροφή των μαρμάρων ως εφάπαξ δώρο αυτής της χώρας στην Ελλάδα, ως μέρος μιας νέας ευρύτερης αγγλοελληνικής εταιρικής σχέσης».
Ο Frost θέτει και τρεις όρους ή, ακριβέστερα, τρία δεδομένα γύρω από αυτή την εταιρική σχέση.
- Μουσειακή σύμπραξη μέσω της οποίας θα υπάρχουν υψηλής ποιότητας αντίγραφα των μαρμάρων στο Λονδίνο συν μια συμφωνία της Ελλάδας να δανείσει μερικά από τα πιο διάσημα έργα τέχνης της, προσωρινά, σε αντάλλαγμα, ίσως και σε μουσεία εκτός Λονδίνου
- Ευρύτερη πολιτιστική συνεργασία που θα πιστοποιηθεί με ένα διμερές ίδρυμα ακαδημαϊκού και επιστημονικού περιεχομένου με την ταυτόχρονη εξάλειψη των περιορισμών για την διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στη Βρετανία, αλλά και σε πολίτες άλλου κράτους
- Κοινή εκστρατεία για την επιστροφή στην Ελλάδα όσων τμημάτων των μαρμάρων βρίσκονται σε άλλα μουσεία παγκοσμίως, μιας και, εκτός του Βρετανικού, υπάρχουν, σαφώς λιγότερα, τμήματα από Γλυπτά του Παρθενώνα και σε άλλα μουσεία στον κόσμο. Μια τέτοια σύμπραξη θα πρέπει να βάλει τέλος στην αντιπαράθεση γύρω από τα καλά και τα στραβά της αρχικής απόκτησης και της μετέπειτα μεταχείρισης των μαρμάρων από τις δύο χώρες. Θα έπρεπε επίσης να είναι σαφές ότι δεν θα αποτελεί προηγούμενο για αιτήματα “επιστροφής” για οτιδήποτε άλλο.
Στον επίλογο του κειμένου του, ο Frost υπερτονίζει πως τα Γλυπτά του Παρθενώνα, εφόσον επιστρέψουν στον τόπο τους, θα αποτελούν ένα σύμβολο ένωσης των δύο πλευρών, ένα σύμβολο φιλίας και θα έδιναν το στίγμα για το είδος της χώρας που φιλοδοξεί να γίνει το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Θα δείχναμε επίσης κάτι για το είδος της χώρας που είμαστε και φιλοδοξούμε να γίνουμε – μια χώρα που μπορεί να κοιτάξει πέρα από το “ό,τι έχουμε, κρατάμε” και μπορεί να σκεφτεί τη φήμη μας, την επιστήμη μας και τον πολιτισμό μας. Ας σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και ας κάνουμε μια συμφωνία».
Κορωνοϊός: Με υποχρεωτικό τεστ 48 ωρών οι ταξιδιώτες από την Κίνα στην Ελλάδα
